2022’de bölümlere istikamet verecek 10 trend

Hilal SARI

Global iktisadın COVID-19 pandemisiyle 2020’nin birinci aylarında gibisi görülmemiş bir şok yaşamasının üzerinden neredeyse iki yıl geçti. Milyonlarca insanın hayatını kaybettiği pandeminin hem ekonomik hem de siyasi sonuçları 2022’de de devam edecek üzere duruyor. The Economist’in araştırma ünitesi Economist Intelligence tarafından hazırlanan 2022 özel sayısında pandemi sonrası global iktisada hangi trendlerin taraf vereceği ve 2022’de hangi bölümü nelerin beklediği inceleniyor.

Mecmuanın genel yayın direktörü Tom Standage özel sayıdaki başyazısında “2022’nin pandemi sonrası yeni olağana adaptasyon yılı olacağını” vurguluyor. Standage’e Economic Intelligence tahliline nazaran 2022 pandeminin yeni tedaviler ve aşılama ile endemiye dönüşebileceği, enflasyon telaşlarının devam edeceği, ABD demokrasisi ve Çin otokrasisinin ihtilaflarının, istihdamın etrafının meskenden çalışmayla dönüşümünün, kriptolardaki büyümenin süreceği, muhteşem güçler ortasındaki teknoloji ve uzay savaşlarının gündemi meşgul edeceği, global seyahatin eski günlerine dönmekte zorlanacağı ve iklim krizinin ise dönüşüm tartışmalarının odağında yer almayı sürdüreceği bir yıl olacak.

GLOBAL BÜYÜME

Global iktisadın 2022’de yüzde 4,4 büyümesini öngören Economic Intelligence, büyümenin eşit dağılmayacağına dikkat çekiyor. Hükümetlerin ve merkez bankalarının takviyeleri geri çekmesi ve birtakım merkez bankalarının faizleri artırmaya başlaması 2022’de doların güçlendiren ve enfl asyon baskılarını azaltan en değerli etkenlerden biri olacak. Economic Intelligence tarafından yapılan tahlillerde 2022’de farklı bölümlerdeki gidişata istikamet verecek 10 kıymetli iş trendi şöyle sıralanıyor:

SIKILAŞMA DÖNGÜSÜ: Ultra gevşek para siyasetlerinden çıkılıyor. ABD Merkez Bankası’nın (Fed) varlık alımlarını süratle azaltması ve 2022’nin sonuna gerçek faizleri artırmaya başlaması bekleniyor. 2022 sonu itibariyle öngörülen federal fon faizinin mevcut 0,13 seviyesinden 0,63’e ulaşması öngörülüyor.

COVID-19 VE AŞILAR: Omicron üzere yeni varyantlarla sıhhat hizmetleri yine sekteye uğrasa da aşı üretim kapasitelerine yapılan yatırımlar toplam aşı kapasitesini 5 katına – 22 milyar doza – yükseltecek.

ONLINE’DA YAVAŞLAMA: 2019’da toplam perakende satışlarda hissesi yüzde 10 olan ve 2021 itibariyle yüzde 17’ye yükselen online perakende büyümeye devam etse de kısıtlamaların kaldırılmasıyla yavaşlayacak.

TURİZMDE AKSAMALAR: Kesim 2022’de de kolay bir yıl geçirmeyecek. Yurtdışı uçuşlar yüzde 50 artışla bile 2019’u yakalayamayacak. Her yeni kısıtlama bölüm için yeni bir zorluk manasına gelecek.

GÜÇ ENFLASYONU: OPEC+ ittifakı petrol üretimini artırmaya devam etse de 2022’de petrol fiyatlarının yüzde 10 daha yüksek seyretmesi bekleniyor. Bilhassa Avrupa’da doğalgaz fiyatları da yüksek seyrini koruyarak üreticileri zorlamaya devam edecek.

EMTİA ENFLASYONU: EI emtia fiyatları endeksi 2022’de çok hafif bir düşüşe seyretse de güçlü talep nedeniyle fiyatlar pandemi öncesi düzeylerin üzerindeki yüksek seyrini koruyacak.

5G YATIRIMLARI: En büyük 60 ülkenin 41’inde 2022’nin birinci aylarında 5G teknolojisi kullanılıyor olacak. Latin Amerika ve Asya bant genişliği ihalelerine öncülük edecek. ABD 6G denemelerine başlayacak.

DEV ALTYAPI PAKETLERİ: ABD’de ve Çin’de hükümetin dev altyapı paketleri global altyapı harcamalarını yüzde 5 artırarak 25 trilyon dolara yükseltecek.

BATI-ÇİN TANSİYONU: NATO’nun odak noktası Asya’ya kaymaya devam edecek. ABD’nin Çin aksisi askeri harcamalarını yüzde 1,6 artırması, Çin’in de buna harcamalarını yüzde 7 artırarak karşılık vermesi bekleniyor.

SİNEMADA GİŞE REKORLARI: Hollywood 2022’den umutlu. Uzun müddettir beyaz perdeleri özlemiş sinema izleyicisinin salonlara geri dönmesiyle ABD’de 9 milyar dolar gişe geliri bekleniyor. Çin ise bölümün öbür dev oyuncusu.

DALLAR

OTOMOTİV

Ee hızlanacak, toplam satış 2019’u yakalayamayacak

Yeni araç satışlarının devam eden çip krizi ve tedarik darboğazları nedeniyle 2019 düzeylerini 2022’de de yakalayamayacağı öngörülüyor. 2021’e nazaran yeni araç satışları yüzde 6, ticari araç satışları yüzde 7 artacak. Avrupa en güçlü dönüşün yaşandığı bölge olacak, ABD ikinci sırada. Global satışların yarısı ise Asya’dan gelmeye devam edecek. ABDÇin teknoloji savaşları çip krizinin otomotivdeki olumsuz tesirlerini ağırlaştıracak. Elektrikli araç satışlarının hissesi 2019’daki yüzde 4’ten yüzde 9’a yükselecek. ABD elektrikli araçlara 174 milyar dolar harcayacak. 5,6 milyon elektrikli araç satışının 4 milyonu Çin’de gerçekleşecek. Toyota Japonya birinci tam elektrikli aracını piyasaya sürecek. Vietnam’da VinFast ve Alibaba takviyeli Zhiji kesimin yeni oyuncularından. Şarj ve batarya altyapılarına yatırımlar devam edecek lakin hammadde darboğazı batarya tedariğini zora sokacak. Otonomda da vitesler yükselse de gelişim yavaş olacak.

SAVUNMA-HAVACILIK

Savunma bütçeleri yükselecek

Havalimanlarında yaşanan hareketlenme ile ticari uçak üretimi artacak. Boeing’in yasaklı 737 MAX’ı uçuşlarına başlayacak. Airbus ve Boeing üretimlerini bilhassa kısa uzaklık uçuşlarda kullanılan dar gövdeli jet uçaklarda hızlandıracak. Moody’s öngörülerine nazaran ticari havacılık da 2019 düzeylerini yakalayamayacak.

Savunmada ise harcamalar artacak. Afganistan’dan çıkan NATO odağını Çin’e kaydırıyor. En büyük savunma bütçesine sahip ABD Çin’e karşı askeri harcamalarını yüzde 1,6 artıracak. Çin de savunma bütçesini yüzde 7 yükseltecek. Hükümetlerin siber hücum tasaları güvenlik şirketlerine yarayacak. ABD Boeing’in yardımıyla askeri uyduların “siber sorti” yapmasını engelleyecek.

GÜÇ

Güç 2022’de de ucuzlamayacak

2021’de yine açılmalar ve güçlü taleple artan güç fiyatlarının 2022’de de yüksek seyrini müdafaası bekleniyor. Brent petrolün 2021’e nazaran yüzde 10 daha değerli olması varil fiyatının 2022 yılında ortalama 79 dolardan süreç görmesi bekleniyor. OPEC+ üretiminin kademeli olarak artması Brent’in daha da yükselmesini engelleyecek. Avrupa’da rekorlar kıran doğalgazda ise 2021’e nazaran hafif bir düşüş görülse de fiyatlar 2019’a nazaran iki üç kat yüksek seyretmeye devam edecek. Çok soğuklar fiyatları daha da yükseltebilir. Petrol ve doğalgaza artacak talep karbon emisyonlarını da yükseltecek. Yenilenebilirin ABD ve Çin üzere devlerdeki hissesi pandemi öncesine nazaran yüzde 10 artsa da kirli güç kaynaklarının hakimiyeti sürecek. Nükleer füzyon iklim kriziyle uğraş için hızlanması gereken sürdürülebilir gücün en büyük umutlarından.

CÜMBÜŞ

Oyun kesimi güçlü, sinemalar da umutlu

Omicron’un Delta’ya nazaran çok daha süratli yayılan bir varyant olduğunun anlaşılmasından evvel yayınlanan tahlilde iktisatların tekrar katı karantinalar uygulamasının öngörülmediği 2022’de sinema salonlarının tekrar dolacağı öngörülüyor. PwC öngörülerine nazaran sinema gişe gelirleri 2022’de 2021’e nazaran yüzde 58 artacak. Lakin bu geri dönüş bile gişenin 2019’un yüzde 10’un altında kapatılmasıyla sonuçlandırıyor. Streaming’in dev oyuncuları orjinal içeriklere büyük paralar akıtacak – Netflix tek başına 17 milyar dolar harcayabilir. Oyun kesimi ise Çin’de getirilen kısıtlamalara karşın pandemi öncesine nazaran yüzde 32 artışla 168 milyar dolar gelir elde edecek. Amazon, Apple, Google, Microsoft, Sony ve Tencent üzere devlerin liderlik savaşlarının devam ettiği dala Netfl ix üzere streaming platformları da giriyor. Lakin tüm bu oyun şirketleri Facebook’un liderlik ettiği ‘metaverse’ teknolojilerine de yöneliyor.

BANKACILIK

Otoriteler fintekle yatıp kalkacak

Fed’in öncülük ettiği global sıkılaşma döngüsünde enflasyon baskıları devam ederse faizler yükselecek ve zayıf bankalar için riskler artıyor. En makûs senaryoda Avrupa’nın makus borçları 1,4 trilyon Euro’ya (1,6 trilyon dolar) ulaşabilir. Hindistan’da makûs kredilerin oranı yüzde 11’i bulabilir. En yeterli senaryoda ise sıkılaşma çok kademeli seyreder ve global bankacılık varlıkları 2022’de yüzde 6 artışla 187 trilyon dolara ulaşabilir. Fintek patlamasına yetişmeye çalışan otoriteler yeni finans teknolojilerine yönelik regülasyonlara odaklanacak. Gelişmiş ekonomilerde siyaset yapıcıların finansal piyasalarta istikrarsızlık oluşturduğundan tasa edilen kriptoparalara karşı temkinli tavır sürecek. Hükümetler dijital bankacılık lisanslarıyla denetimi ele almaya çalışacak ve kendi dijital para ünitelerini geliştirecek. “Şimdi al, sonra öde” hizmetleri kredi kartlarına online alternatif haline dönüşecek. Halka arzlar fintek patlamasına finansman sağlayacak.

BESİN VE TARIM

Fiyatlar 2019’un çok üstünde seyredecek

Economist Intelligence’ın besin, besin ve içecek fiyatlarını izleyen besin fiyat endeksi 2022’de yalnızca yüzde 1 düşecek ve pandemi öncesinin çok üzerindeki seyrini koruyacak. 2021’de hayvan yemine olan güçlü talep ve kimi ülkelerde berbatlaşan rekoltelerle artan fiyatlarda çok güçlü düşüşler beklenmiyor. Ekonomik büyümedeki yavaşlama ile tedarik darboğazlar da gevşeyecek. Mısır stoklarındaki artış fiyatlarda yüzde 5 düşüş getirse de 2019’a nazaran hala yüzde 45 daha kıymetli olacak. 2021’de yüzde 43 artan yağlı tohum fiyatlarında üretim artışı yüzde 3’lük bir fiyat düşüşü getirecek. Soya fasulyesinde de benzeri bir seyir bekleniyor. Global çay tüketimi yüzde 4, fiyatları yüzde 8 artacak. 2021’de Brezilya’daki soğuk havalar nedeniyle yüzde 20’nin üzerinde fiyat artışı görülen kahve fiyatlarında sıcak havalara bağlı bir geri çekilme olacak. Global ısınma İtalya’da avokado hasadı üzere sıradışı gelişmelere neden olacak. Start-up’lar ve besin devleri 750 milyar dolar kıymetinde 1,6 milyar tonluk atık besin sıkıntısını çözmeye çalışacak.

SIHHAT

Aşı üretimi 5 katına çıkıyor

Omicron üzere yeni tehlikeli ve bulaşıcı varyantlar 2022’de de sıhhat sistemleri ve ekonomiler için risk olmaya devam edecek. Gelişmiş ülkeler ve yoksul ülkeler ortasında giderek artan aşı adaletsizliği de sürüyor. Fakat aşı üretim kapasitelerinde yaşanacak değerli artışla bu darboğaz da hafifl eyebilir. Dünyanın COVID-19 aşı üretimi kapasitesinin 5 katına çıkması ve 2022’de 22 milyar doz aşı üretilmesi öngörülüyor. Aşı hızlandıkça da Çin’de ve kimi ülkelerde global tedarik zincirlerini baskılama riski olan ‘sıfır COVID’ siyasetlerinin gevşemesi bekleniyor. Global sıhhat harcamalarının yüzde 5 artması, ABD’de Demokratların toplumsal siyasetleriyle harcamaların ortalamanın da üzerinde yükselmesi öngörülüyor. Pandemi nedeniyle kanser hastalığında vefat oranlarının yükselebileceğinden kaygı ediliyor. Akıl hastalıklarının sayısında da artış bekleniyor.

ALTYAPI

ABD ve Çin başı çekecek

Çin’in dev altyapı planları ve ABD Lideri Joe Biden’ın 1 trilyon dolarlık altyapı paketinin de tesiriyle global altyapı yatırımları yüzde 6 artarak 25 trilyon dolara kavuşacak. En cazip global altyapı harcamalarının telekomünikasyon ağları, lojistik ve pak güç olması bekleniyor. 25 trilyon dolar altyapı harcamasının 12 trilyon doları Çin’de gerçekleşecek. ABD’de altyapı harcamalarının odağı ulaşım, pak güç, elektrikli araç ve bant genişliği. Çin’in Yol Nesil projesi ile G7 ülkelerinin alternatif altyapı projesi kapışmaya devam edecek.

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ

IT pazarı yüzde 4, yazılım yüzde 12 büyüyecek

Pandeminin dijitalleşme muhtaçlığını beklenenden çok daha süratli artırmış olması şirketlerin bilişim teknolojilerine yatırımlarını sürdürmesini sağlayacak. Uzaktan çalışmadan dış ticarette yük takibine şirketler birçok alanda pandemi gereksinimlerine bağlı yatırımlar yapıyor. Bu harcamaların devam edeceği 2022’de global IT pazarının yüzde 4 büyümesi bekleniyor. Gartner öngörülerine nazaran yazılım yüzde 12 büyüme ile IT pazarının parlayan yıldızı. Hibrit çalışma sistemlerinin yükselişi ve hükümetlerin siber güvenlik gereksinimleri pazarın büyümesindeki en kıymetli etkenler. Gartner gelişmiş hükümetlerin izleme faaliyetleri için kritik olan Objelerin İnterneti (IoT) harcamalarının 2022’de 21,3 milyar dolar olmasını öngörüyor.

REKLAMCILIK

Dijitalin hissesi yüzde 51’i bulacak

2021 yılında pandemi öncesini yakalamayı başarmış olan global reklam harcamaları Japon medya devi Dentsu öngörülerine nazaran yüzde 7 yükselecek. ABD, İngiltere, Hindistan ve Rusya üzere büyük tüketici pazarlarında reklam büyümesinin – kaybedilen tüketicileri geri kazanmak isteyen şirketler sayesinde – daha da süratli olması bekleniyor. Billboard, poster üzere reklamcılık harcamalarında ise aşılı tüketicilerin sokaklara dönmesiyle yüzde 19’luk bir artış öngörülüyor. Reklamda dijitalin hissesi ise yüzde 51’i bulabilir. Taşınabilir reklamlar internet harcamalarının yüzde 64’ünden fazlasını oluşturacak. ABD’de Amazon dijital reklam pazarının yüzde 10’unu denetim ediyor. eMarketer e-ticaret devlerinin bu hissesi daha da artırmaya çalışacağını söylüyor. Şirketlerin reklam verdikleri gazete ve mecmuaların dijital versiyonlara dayanaklarının artması bekleniyor.

MADENCİLİK

Bakır yüzde 4 yükselecek, çelik düşecek

Endüstriyel emtia fiyatlarında 2021 yılında yüzde 40’a yakın bir artışla son on yılın en süratli yükselişi görülmüştü. 2022’de global büyümedeki yavaşlama ve pandemiye bağlı tedarik darboğazlarının gevşemesiyle fiyatlarda bir geri çekilme bekleniyor. Metal fiyatlarında yüzde 1,1’lik bir düşüş beklenirken, ortalarında çeliğin de bulunduğu birtakım metallerde fiyatlardaki düşüşün daha sert olacağı öngörülüyor. Birçok metalde fiyatlar Çin iktisadının seyrine nazaran taraf bulacak. Yeşil güç dönüşümü ve kentleşme bakır ve alüminyuma olan talebin güçlü seyretmesini sağlayacak. Dünyanın en büyük bakır üreticilerin Peru’da maden şirketlerinin kamulaştırılması kelam konusu. Zati rekorda olan bakır fiyatlarının 2022’de elektrikli araç üzere yeşil dönüşüm eserlerindeki muhtaçlığa bağlı olarak yüzde 4 daha yükselmesi bekleniyor. Lakin otoritelerin dönüşümde fazla katı olması slüminyum ve çelik üretimini olumsuz etkileyebilir.

GAYRİMENKUL

Kiracı tahliyeleri başlayacak

Global gayrimenkul bölümünde hükümetlerin pandemi müddetince sağladığı kira muhafaza dayanaklarının sonlanmasıyla tahliyeler başlayacak. Şirketler ofislerini küçültecek, mağazalar online satışlardaki artışa bağlı mağaza kapatmalarına devam edecek. Lakin online mağazalar depo alanlarına gereksinim duyacak. Yalnızca Avrupa’da toplam arza 4 milyon metrekare depo alanı eklenecek. Faiz artışları ve mali sıkılaşma gayrimenkulde kredileri yavaşlatacak. İngiltere, İspanya ve Kanada üzere gelişmiş ekonomilerde gayrimenkul vergileri artırılabilir. Önceliklerin değişmesiyle uzaktan çalışma Bahamalardan Maruitius’a özel resortlara olan talebi artıracak. Londra, Frankfurt ve Singapur üzere altyapısı güzel kentlere ilgi artacak ve bu kentlerdeki kiralık gayrimenkul pazarında yabancı yatırımcıların hissesi yüzde 47’ye yükselecek. Ofis kiraları 2022 sonuna hakikat artacak. İnşaat dalının daha sürdürülebilir olması için regülasyon baskıları da izlenecek.

PERAKENDE

Süratli teslimat hudutları aşacak

Online, toplam perakende satışlardaki hissesini yüzde 17’ye çıkaracak. Fakat hükümetlerin kısıtlamaları gevşetmesiyle birlikte bölümün yıllık büyüme suratı yüzde 13’e yavaşlayacak. Otoriteler rekabeti bozan ve gücünü berbata kullanan e-ticaret şirketlerini cezalandırmaya devam edecek. Memleketler arası mal satışlarının yüzde 22’si e-ticaretten gelecek. Asya ve Amerika online alışverişe daha yatkın, Avrupalı tüketici daha uzaklıklı. Lakin pandemi nedeniyle Avrupa da dahil birçok gelişmiş pazarda Getir üzere öncülerin yer aldığı süratli teslimat pazarına yeni oyuncuların girebileceği ve şirketlerin ülke sonlarını aşarak büyüyeceği belirtiliyor. Economist Intelligence tahlilinde süratli teslimat hizmetiyle Avrupa’ya açılan Getir’in ABD pazarındaki gereksinimi da karşılamaya başlayacağı öngörülüyor. Tahlile nazaran 1,4 milyar Çinli tüketici giysi ve ayakkabıya 437 milyar dolar harcayacak. Lakin Sincan pamuğu ve Uygur insan hakları ihalleri hususlarında yaşanan ABD-Çin tansiyonu milliyetçi Çin gençliğini mahallî markalara yönlendiriyor.

TELEKOMÜNİKASYON

5G’de vitesler yükselecek

2022’nin birinci aylarında en büyük 60 pazarın yüzde 41’inde 5G ağları yaygınlaşacak. Latin Amerika ve Asya’da değerli 5G spektrum ihaleleri yapılacak. Hindistan pandemiyle gayreti nedeniyle 5G konusunda geriden gelecek. En büyük pazarlarda 600 binden fazla 5G baz istasyonu kurulacak. ABD’de ve Asya’da birtakım ekonomilerede 6G deneylerine de başlanacak. Lakin devam eden çip krizi 5G uyumlu hizmet ve taşınabilir telefon üzere akıllı aygıtların üretiminde gecikmelere neden olabilir. Taşınabilir ve sabit bant genişliği aboneliklerinde en güçlü büyümeler Latin Amerika ve Kuzey Afrika’da.

SEYAHAT VE TURİZM

Havacılıkta konsolidasyon görülebilir

Global turizm bölümünde 2019 seviyelerinin yakalanamayacağı lakin memleketler arası turist sayısının 2021’e nazaran yüzde yüzde 50 artışla 1,1 milyarı yakalaması bekleniyor. Omicron’la gelen yeni kısıtlamalar ve iş seyahatlerindeki düşüş nedeniyle 2019 yılında görülen 1,5 milyar turist sayısı 2022 için mümkün görünmüyor. Havacılık bölümünde nakit erimeye devam ediyor ve bölümde bir konsolidasyon görülebilir. Pandemi öncesinde global iktisadın en büyük turist kaynağı Çin hudutlarını yalnızca Hong Kong ve Makau’ya açacak. Birçok ülke aşı-test-takip sistemleri sayesinde hudutlarını yabancı turiste tekrar açacak fakat yerli turist bölüm için kritik kıymet taşımaya devam edecek.

GLOBAL GSYH BİRİNCİ DEFA 100 TRİLYON DOLARI AŞACAK

Merkezi Londra’da bulunan İktisat ve İş Araştırmaları Merkezi’nin (CEBR) raporuna nazaran, dünya iktisadı GSYH’si birinci kere 2022’de 100 trilyon doları aşacak.

CEBR’nin her yıl hazırladığı Dünya İktisat Ligi Tablosu 2022 raporuna nazaran global hasıla 2022’de birinci sefer, evvelki varsayımlardan 2 yıl evvel, cari fiyatlarla 100 trilyon doları aşmaya hazırlanıyor. CEBR, geçen yıl dünyanın GSYH’sinin birinci sefer 2024’te 100 trilyon doları aşacağı kestiriminde bulunmuştu. Kuruluşun öngörülerine nazaran Çin, 2030’da ABD’yi geçerek dünya iktisadının en büyüğü olacak. CEBR’nin 2021’e ait raporunda bunun 2028’de olması öngörülmüştü. Çin’in ekonomik büyümesi 2020’den 2025’e kadar olan periyotta ortalama yüzde 5,7, 2026-2030 devrinde yüzde 4,7 ve 2030-2035 periyodunda ise yüzde 3,7 olacak.

CEBR’in öngörülerine nazaran, Hindistan, dünyanın en büyük 6’ncı iktisadı Fransa’nın sıralamasını gelecek yıl tekrar elinden alacak ve 2031’de de, daha evvel varsayım edilenden bir yıl sonra, 3’üncü büyük iktisat olacak. Avrupa’nın en büyük iktisadı olan Almanya, 2033’te Japon iktisadını geçecek. 2036’da dünyanın en büyük birinci 10 iktisadı sırasıyla Çin, ABD, Hindistan, Almanya, Japonya, İngiltere, Fransa, Endonezya, Brezilya ve Rusya olacak. ABD’deki COVID-19 sonrası süratli ekonomik büyümeden fayda sağlayan Kanada 11’inci, Güney Kore 12’nci, İtalya 13’üncü, Avusturalya 14’üncü, İspanya 15’inci, Meksika 16’ncı, Suudi Arabistan 17’nci, Hollanda 18’inci, Türkiye 19’uncu ve Vietnam 20’nci sırada yer alacak.

Enflasyonla uğraş 2023 ve 2024’te resesyon getirebilir

Rapora nazaran, global GSYH, COVID-19’un neden olduğu sıhhat ve ekonomik kriz kaynaklı toparlanmanın devam etmesiyle yükselecek lakin enfl asyonun devam etmesi halinde siyaset yapıcıların iktisatların tekrar resesyona girmesini önlemesi güç olacak.

CEBR Lider Yardımcısı Douglas McWilliams, mevzuya ait değerlendirmesinde, “2020’ler için kıymetli olan bahis, dünya ekonomilerinin enfl asyonla nasıl gayret edeceğidir.” tabirini kullandı.

McWilliams, para siyasetlerinde “mütevazı” bir ayarlamanın, süreksiz olmayan ögeleri denetim altına alacağını umduklarını belirterek, enfl asyon denetim altına alınmadığı takdirde dünya iktisadının 2023 yahut 2024’te bir resesyona hazırlanması gerekeceğini argüman etti.

“Türkiye gelecek 4 yılda ortalama yüzde 3,4 büyüyecek”

CEBR raporunda dünyadaki birçok ülkenin tersine Türkiye iktisadının 2020’de yüzde 1,8 büyüdüğünü ve 2021’de yüzde 9 ile daha süratli büyüyeceğini kestirim ediyor. Türkiye’nin ekonomik büyümesinin 2022’den 2026’e kadar ortalama yüzde 3,4 ve 2027-2036 periyodunda yüzde 3,7 olacağını öngören CEBR, Türkiye’nin 2036’da dünyanın en büyük ekonomileri sıralamasında 19. sırada yer alacağı varsayımında bulundu. Türkiye’de kamu maliyesinin sağlıklı durumda olduğu belirtilen rapora nazaran, ülkenin 2020’de yüzde 39,8 olan kamu borcunun GSYH içindeki hissesi 2021’de yüzde 37,8’e düştü.

“TEDARİK ZİNCİRİ AKSAKLIKLARI 2022’DE DE DEVAM EDECEK”

Dünyanın en büyük alacak sigortası şirketlerinden Euler Hermes, önümüzdeki periyotta global ticarette yaşanacak gelişmeleri yakından incelediği raporunda tedarik zinciri aksaklıklarının 2022’de de devam edeceğini vurguluyor. Euler Hermes 2021 yılında yüzde 8,3 artan global ticaret hacminin, kademeli olarak kriz öncesi uzun-vadeli ortalamasına dönmesi 2022 ve 2023 yıllarında sırasıyla yüzde 5,4 ve yüzde 4 olarak artmasını öngörüyor. Lojistik darboğazlar, Çin ithalatına bağımlılık, limanların durumu, COVID-19’un tesirleri üzere ticarete tesir eden pek çok faktörü yakından incelediği Global Ticaret Raporu’nda global tedarik zinciri aksaklıklarının COVID-19’un tesirleri ve Çin Yeni Yılının talep ve lojistik kanadında yaratacağı oynaklık nedeniyle 2022 yılının ikinci yarısına kadar yüksek kalması bekleniyor.

Güç, elektronik ve makine ihracatı güçlü devam edecek

2022 yılında da ihracatlarını güçlü biçimde devam ettirecek kesimler güç, elektronik, makine ve teçhizat olarak sıralanırken, 2023 yılında ihracatın kazananının otomotiv dalı olacağı tabir ediliyor.

Raporda, 2020 yılının ikinci yarısından bu yana güçlü bir performans gösteren global mal ticaretinin bu yılın üçüncü çeyreğinde daraldığı, bu daralmanın yüzde 75’inin üretim açıklarından, kalan kısmının ise lojistik darboğazlarından kaynaklandığı vurgulanıyor.

Ticareti olağana döndürecek 3 faktör

COVID-19 salgınının tetiklediği global arz-talep ve nakliye kapasitesindeki uyumsuzluklardan kaynaklanan tedarik zinciri aksaklıklarının tepeyi görmesinin akabinde bundan sonraki devirde düşüşe geçmesi bekleniyor. 2022 yılının ikinci yarısından itibaren ticaretin olağana dönmesinde tesirli olacak üç faktör ise şu biçimde sıralanıyor:

TÜKETİMİN YAVAŞLAMASI: Yenilenme müddetleri uzun olduğundan ve sürdürülebilir tüketim davranışları benimsenmeye başlandığı için güçlü mallara yönelik tüketici harcamalarının yavaşlaması.

STOKLARDAKİ ARTIŞ: Bilhassa ABD’de sermaye harcamalarının artması ve birçok kesimde stokların kriz öncesi düzeylere dönmüş, hatta o düzeyleri geçmiş olması nedeniyle girdi kahırlarının hafifl emesi.

KAPASİTELERDEKİ ARTIŞ: Kapasitenin artmasıyla nakliye sıkışıklıklarının azalması.

İhracatın kazananı Asya-Pasifik olacak

İhracat açısından Asya-Pasifik, 2020 yılındaki 420 milyar dolarlık kaybın akabinde 2021-2023’te 3 trilyon dolardan fazla olacak çıkarlarla, önümüzdeki birkaç yıl daha ana kazanan olmaya devam edecek. Bu kazanımların yarısından fazlası 2021 yılında sağlanacak. Bunu 2022 yılında 630 milyar dolar ve 2023 yılında 710 milyar dolarlık kazanımlar izleyecek. Avrupalı ihracatçıların 2021-2023 devrindeki toplam performansı da Asya-Pasifik’tekine emsal olacak. Kuzey Amerika’nın ihracat çıkarlarının ise 2021-2023 periyodunda 800 milyar dolara yaklaşması bekleniyor. Güç, elektronik ve makine ve teçhizat dalları üzere 2021 yılının düzgün performans gösteren kesimleri, 2022 yılında da ihracatlarını güçlü formda sürdürmeye devam edecek. 2023 yılında ihracatın bir numaralı kazananı ise iş yoğunluğu ve 2021 yılındaki düşük sermaye sarfiyatları sayesinde otomotiv olacak.