Telekom kesiminde enflasyon baskısı
BLOOMBERG HT ARAŞTIRMA
Pandemide artan internet ve online veri kullanımına rağmen telekom şirketleri fiyatları, taahhüttlü mutabakatlar nedeniyle cep telefonu abonelerine yansıtamadı.
2021 yılı üçüncü çeyrekte enflasyon yüzde 20 düzeyinde olurken, şirketlerin abone başına gelirleri yüzde 9 ile 13 oranında arttı.
Garanti BBVA Yatırım’ın dal tahlilinde “operatörlerin yüksek enflasyonu ve artan maliyetlerini gecikmeli olarak fiyatlarına yansıtmasına neden olabilir” görüşü yer aldı.
Türkiye telekom dalı pandemiden ötürü alışkanlıkların değişmesinden olumlu, yurt içerisindeki Türk lirasındaki paha kaybı ve yükselen enflasyon ortamından ise negatif etkilendi.
2020 Mart’tan itibaren Türkiye’de görülen pandemi tüketim alışkanlıklarında değişikliklere yol açtı. Bireysellerin internet kullanımının pandemiden ötürü ivmelenmesi; online hizmetlerin ve veri tüketiminin artmasına sebep oldu.
Telekomünikasyon dalı açısından olumlu olan bu gelişmeler kısa vadede bölüm açısından tıpkı yansımayı göstermedi. Türkiye’de yıllık enflasyon yüzde 36’lara kadar sıçrarken enflasyonda ana harcama kalemlerinde en az yıllık artışların yaşandığı kalem haberleşme oldu.
Orta ve uzun vadede haberleşme endeksi TÜFE’yi yakalasa da kısa vadedeki ayrışmalar kesim karlılığını baskıladı. 2016 – 2020 yılları ortasında TÜFE ile haberleşme endeksi ortasındaki makas 5 ila 10 puan ortasında gerçekleşirken, 2021 Temmuz ayında başlayan ayrışmanın boyutu son bilgiyle 27,32 puana ulaştı.
Ön ödemeli abone azaldı
Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumu’nun paylaştığı 2021 yılı 3. çeyreğine dair pazar datalarında Türkiye’de ön ödemeli abone oranı yüzde 33,5 düzeyine geriledi.
Bu sayı 2018 yılının birinci çeyreğinde yüzde 45,5 düzeyindeyken, yıllar içerisinde gerilemesini sürdürdü. Birebir müddet zarfında bir faturalı taşınabilir abone oranında artış izlendi. Türkiye’de taşınabilir abonelerin, abonelik cinslerine bakıldığında 2021 yılı üçüncü üç aylık periyotta taşınabilir abonelerin yüzde 33,5’ini ön ödemeli abonelerin oluşturduğu görüldü.
Son bir yılda faturalı abonelerin oranı yüzde 64’ten yüzde 66,5’e çıktı. Telekomünikasyon firmaları müşterileri ile yapmış olduğu taahhütlü mutabakatlar hasebiyle, faturalara artırım kelam konusu olduğunda müşterinin taahhüdünün dolmasını beklemek durumunda.
Faturalı abonelerin yükünün artmaya devam etmesi artan maliyetlerin müşterilere daha geç yansıtılmasına neden oldu. Bu gelişmenin şirketlerin kısa vadede ciro büyümelerinde enflasyonun altında kalmasına neden olabilecek. Firmalar orta ve uzun vadede bu farkı fakat taahhütler sona erdikçe kapatabilecek.
Abone gelirleri enflasyonun gerisinde kaldı
2021 yılı üçüncü çeyrek prestijiyle Turkcell için abone başına aylık gelir 50,6 TL, Vodafone için 44,7 TL, TT Taşınabilir için ise 41,4 TL olarak görüldü. Geçen yıla nazaran abone başına aylık gelirlerin artışına bakıldığında Turkcell’de 9 yüzde , Vodafone’da 11 yüzde, Türk Telekom’da ise 13 yüzde oldu. Tıpkı periyotta Türkiye’de yıllık enflasyon yüzde 20 düzeylerinde gerçekleşti.
Yansıma gecikmeli olacak
Garanti BBVA Yatırım’ın Mali Piyasalar Stratejisi raporunda telekom kesimine ayrıntılı tahlil paylaşıldı. Kurum telekom kesimi için 2022 yılında nötr görüş bildirdi.
Kesimin her ne kadar veri kullanımını, dijital servis ve online kanalların kullanımını ve alışkanlıkları artırmış olsa da, yüksek enflasyon ve artan maliyetler kontratlı aboneler nedeniyle süratli bir biçimde fiyatlara yansıtamayacağını düşünüyor.
Kurum “Faturalı abonelerin toplam aboneler içinde daha yüksek tartıda olması, operatörlerin yüksek enflasyonu ve artan maliyetlerini daha gecikmeli olarak fiyatlarına yansıtmasına neden olabilir. Ayrıyeten TL’de sert paha kayıpları, operatörlerin artan hedge oranlarına karşın, son çeyrekte kur farkı sarfiyatı kaydetmelerine neden olabilir’’ değerlendirmesinde bulundu.
2022 yılına dair ise TL’nin paha kaybı ve alt yapı harcamalarının Döviz bazlı olması nedeniyle 2022 yılında altyapı paylaşımı ve ortak altyapı yatırımları ile ilgili haber akışlarının daha ağır olacağını düşünüyor.
