Taban fiyatta vergi muafiyeti meçhullüğü
TAHSİN AKÇA
Minimum fiyat 2022 için net 4.253 TL, brüt 5.004 TL’ye çıkarılırken, her yıl gündeme gelen taban fiyatın vergi dışı bırakılması talebinin tüm emekçileri kapsayacak biçimde hayata geçirileceği belirtilmesine rağmen, 17 Aralık akşamı Meclis’e sunulan kanun teklifinde taban ücretliler ve biraz üzerinde alanlarla sınırlanması emekçi ve patron kısmında şaşkınlık yarattı.
Kanun teklifinde minimum fiyatlı gösterilenlerden gelir ve damga vergisi alınmaması, minimum fiyatın biraz üzerinde olanlara ise vergi kesintileri sonrası nette taban fiyat altında kalacakları için minimum geçim indirimi dayanağı verilerek taban fiyatın üzerinde tutulması öngörülüyor.
Meğer, Taban Fiyat Tespit Komisyonu’nun 4. toplantısında mutabık kalındığı üzere gelecek hafta içerisinde Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’na gelmesi beklenen kanun teklifinde toplam 16 milyona yaklaşan 4A sigorta kümesindeki çalışanlarla kamu çalışanlarının fiyatlarının minimum fiyata kadar olan kısmının vergiden muaf tutulması bekleniyordu.
Meclis’e sunulmasının akabinde hem emekçi hem de patron kesiti teklifin düzeltilmesi için ağır mesai harcıyor.
TİSK: Sürpriz oldu, tüm emekçileri kapsayacağı net söz edilmişti
Komitede patron kısmını temsil eden Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Lideri Özgür Burak Akkol, taban fiyatın açıklandığı 4. toplantı sonrası Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın yazılı açıklamasında da vergi muafiyetinin tüm personelleri kapsayacağının aslında çok açık söz edildiğine dikkat çekti. Akkol, “Tüm kamuoyuna da bu halde duyurulmuştu. Bizim için de sürpriz oldu. Teklifi düzeltmek için gayret sarf ediyoruz” dedi.
Türk-İş teklifin değiştirilmesi için ağır görüşme halinde
Türk-İş kaynakları da son komite toplantısına katılarak açıklama yapan Türk-İş Genel Sekreteri ve Türk Metal Lideri Pevrul Kavlak ve öteki konfederasyon yetkililerinin kendilerinde de şaşkınlık yaratan teklifin plan ve bütçe kurulu görüşmeleri sırasında düzeltilmesi için bakanlık ve siyasi partiler nezdinde ağır görüşmeler yaptığını belirttiler.
Pevrul Kavlak, Bloomberg HT yayınında yıllardır talep ettikleri minimum fiyatın vergi dışı bırakılmasının kabul edildiğini, bunun değerli bir kazanım olduğunu belirtmişti.
Çalışma Bakanlığı da taban fiyatın açıklanmasının akabinde, “Tüm emekçilerin fiyat gelirlerinin taban fiyata kadar olan kısmından gelir ve damga vergileri kaldırıldı.” açıklamasını yapmıştı.
Kurul sonrası açıklamalara rağmen kanun teklifini hazırlayan maliye bürokrasisinin tüm emekçileri kapsaması halinde 2022 için 50 milyar lira dolayında vergi kaybı yaşanacak olmasını dikkate aldığı iddia ediliyor.
Kanun teklifi fiyat skalasını nasıl etkileyecek?
Teklifin motamot yasalaşması halinde fiyat skalasında brüt 5.350 TL’ye kadar olanların eline geçecek meblağ, brüt 5.004 TL, net 4.253 TL açıklanan taban fiyatla eşitlenmiş olacak. Zira düzenlemeye nazaran minimum fiyatın üzerinde olduğu için vergi kesildiğinde net fiyat minimum fiyatın altında kalacak olanlara AGİ ödemesiyle fark kapatılacak.
Lakin bu durumda fiyat skalasında daha üstte olanlardan gelir vergisi diliminde giderek yükselen oranlarda gelir ve damga vergisi kesilmeye devam edeceği için bilhassa brüt 10 bin TL’ye kadar olanların net fiyatıyla minimum fiyat ortasındaki fark çok azalmış olacak. Örneğin, brüt 9.800 TL aylığı bir özel kesim çalışanının net fiyatı 7.500 TL. Şayet taban fiyata kadar olan kısmı için vergi kesilmeseydi bu sayı yaklaşık 8.300 TL olacaktı.
7 bin lira brüt maaşı olan bir çalışan yaklaşık 5.350 TL net fiyat alırken, vergi muafiyeti kapsamında olsaydı sayı 6.077 TL olacaktı. Zira taban fiyata kadar olan kısım için toplam 727 TL damga vergisi ve gelir vergisi kesintisi kaldırılmış oldu.
Çalışanların bir kısmı patronla net fiyat üzerinden anlaştığı için taban fiyat üzeri alanlar için vergi muafiyetinin teklifte yer almaması patron açısından da beklentileri boşa çıkarmış oldu.
