EPGİS/Aktaş: Kâr hissesi yüzdeye çevrilmezse kapanmalar başlayacak

Son periyotta artan akaryakıt fiyatları ve akaryakıt istasyonlarının durumunu pahalandırmak için Blooomberg HT yayınına bağlanan EPGİS Lideri Fesih Aktaş akaryakıt istasyonlarının çok sıkıntı durumda olduğunu ve mevcut fiyatlandırmalarla kapanmaya gerçek ilerledikleri konusunda uyardı.

Şu anda ziyanına çalıştıklarını ve ivedilikle yeni bir fiyatlamaya gereksinim olduğunu belirten Aktaş, “Son periyotta dünyada akaryakıt fiyatlarının çok yükselmesi, ülkemizde de doların çok yükselmesi yüzünden yurtiçinde pompa fiyatları daha evvel öngöremediğimiz düzeylere geldi. Bu mevzuda akaryakıt dalı istasyon işletmeciliği olarak rastgele bir dahlimiz yok. Fiyat sisteminin hiçbir noktasında biz yokuz.

“Akaryakıt fiyatları artsa da bizim kârımız sabit”

Bizim maktu bir kârımız var. Bu kâr da her akaryakıt fiyatının artışında bize de ziyan yazıyor zira ortaya bir sermaye artışı gereksinimi doğuyor. Kar marjımız da sabit olduğu için litresi beş lirayken de şu anda 14 lirayken de dağıtım firmaları ve istasyonların toplam marjı 97-98 kuruş ortasında. Burada da en adil dağıtım yüzde 50-50 olarak paylaşım yapıldığında bayinin hissesine aşağı üst 48,63 kuruş düşüyor ancak her şeye inanılmaz artırım geldi.

Masraflarımız inanılmaz arttı. Minimum fiyat, elektrik, bankalardan borçlanma oranımız hepsi çok yükseldi. Toplama baktığımızda bir bayinin litrede şu anda 94 kuruş sarfiyatı var yani elimize geçen 48,63 kuruşla karşılaştırıldığında litre başına eksi 45 kuruş üzere bir maliyet ortaya çıkıyor. Son birkaç aydır akaryakıt bayileri can çekişiyor. Bu yüzden kâr marjlarımızla ilgili çok önemli badireler çekmekteyiz. Bu bahsin tahlili için de uğraşmaktayız” dedi.

“Anlaşamazsak kapanmalar başlayacak”

Yetkili kurumlarla acil bir mutabakat muhtaçlığının buluduğunu belirten Aktaş görüşmelerle ilgili, “Kurumlarla minimum müşterekte buluşmaya çalışıyoruz fakat bunun bir an evvel olması gerekiyor. Akaryakıt bayilerinin çok fazla dayanma gücü kalmadı. Olumlu sinyaller alıyoruz lakin bunların kesinlikle piyasaya yansıması gerekiyor. Aksi takdirde akaryakıt istasyonlarının kapanmaları başlayacak.

Örneğin Adana’nın göbeğinde 60 yıllık iki tane firma şu anda atıl, kapalı durumda. Bunlarda günlük ortalama satışlar 20 bin litre gerçekleşiyordu. Ülkemizde büyük kentlerde bu türlü büyük akaryakıt istasyonlarının kapanışlarını maalesef görmeye başlıyoruz.

Öncelikle talebimiz şu, dağıtım şirketiyle birlikte 98 kuruşluk hissemizin birinci etapta kademeli olarak 50 kuruş artırılmasını istiyoruz. Ardından de bunun en az yüzde 15 olmak üzere bir yüzde hesabına çevrilip bu bahsin kamu kurumlarıyla bir sorun olmaktan çıkarılmasını istiyoruz.

Yüzde 15 olduğu takdirde hem dağıtım şirketi hem istasyonlar bu işi rahatlıkla çevirebilir hale geleceğiz. Aksi takdirde şu andaki 50 kuruşluk talebimiz bile durumu kısa vadeli yönetim edecek bir deva olarak kalacak” tabirlerini kullandı.

“Kamunun aldığı vergiden feragat etmesi pek ihtimal dahilinde değil”

Bayilerin alması gereken hisse konusunda EPDK’nın belirlediği bir sistem olduğunu ama diğer ülkelerdeki sistemlere de bakılabileceğini belirten Aktaş ülkenin mevcut kaidelerinde birçok haklarından süreksiz olarak vazgeçtiklerini fakat daha fazla dayanacak güçleri kalmadığını vurguladı. Yüzdelik hisse uygulaması için iki yol olduğunu belirten Aktaş, “Bu iki biçimde yapılabilir. Birincisi bu artış tüketicinin cebine yansıyacak. İkincisi ise pek ihtimal dahilinde değil ama kamunun aldığı verginin bir kısmında feragat etmesi gerekecek.

Birinci etaptaki talebimiz tüketiciye de ansızın bir yük bindirmemek ismine 50 kuruşluk bir artış olması. Bu artış bize bir iki ay nefes aldıracak ve görüşmelere taban hazırlayacaktır. Ardından bu yüzdesel pazarlığı görüşebiliriz. Aslında şöyle bir şey var. EPDK’nın akaryakıt bayiler ve dağıtım şirketlerinin hissesine dair bir metodolojisi var ve Avrupa’daki dört tane ülkenin rafineri çıkış fiyatlarıyla vergili fiyatları ortasındaki farkın gözetilmesiyle anlatabileceğim bir sistem var.

Bunu baz aldığımızda esasen bizim o sistematikle 1,90 kuruş civarında hali hazırda bir kârımızın olması gerekiyor. Her ne kadar hür piyasa şartlarında olduğumuzu konuşuyorsak da ülkenin koşullarından ötürü bu formülün uygulanmamasını şimdilik göz arkası ediyoruz lakin bu durum bizim batışımıza hakikat gidiyor. Örnek vermek gerekirse Haziran ayında 10 bin litre akaryakıt satan bir istasyonun eseri yerine koymak için 2 milyon 36 bin liralık bir sermaye gereksinimi vardı. Bugün tıpkı eserin maliyet 3 milyon 864 bin lira. Bizde bu sermayeler de yerden bitmiyor. Ya kredi çekiyoruz ya da elimizdeki varlıkları satarak sisteme koymaya çalışıyoruz. Mevcut iktisatta dayanacak gücümüz kalmadı açıkçası” yorumunu yaptı.

Taşıt tanıma sisteminde vergi kaçakçılığı argümanı

Taşıt tanıma konusunda son günlerde çıkan bayilerin bu araçları tanımadığı konusuna da değinen Aktaş sorunun sanıldığı kadar kolay olmadığını söyleyerek, “Taşıt tanıma konusuna geldiğimizde kurum bizi buradan vurmaya çalışıyor lakin biz akaryakıt bayileri olarak bu sistemin yalnızca akaryakıt servis hizmeti tarafında varız. Bu işin pazarlanmasında ve oranlanmasında hiçbir biçimde biz yokuz. Burada dağıtım şirketleri ve yeni türeyen distribütörler var. Bu iki taraf bizim bilmediğimiz ya da kanunen şeffaf olması gerekirken şeffaf olmayan bir biçimde yüzeysel bir mutabakat yapıyorlar.

Dağıtım şirketleri bize sormadan yaptıkları yüzdesel mutabakatlara geldiğimizde bırakın işletme masrafımızı bu işin nakliyesini bile kurtaramıyoruz. Bu taşıt tanıma sistemleri akaryakıt istasyonlarına külliyen ziyan olmaya başladı. Buradan da ilgili kurumları ve vergi dairesini bu yeni oluşan distribütörleri incelemeye davet ediyorum.

Olağan kaidelerde taşıt tanıma sistemlerinde şirketlerin araçlarının olması gerekiyor lakin distribütörlerin ilanlarına baktığımızda kişisel araçları bile sisteme katmaya başladıklarını görüyoruz. Burada da vergisel bir kaçakçılık kelam konusu. Taşıt tanıma sistemindeki bu oranlarda alamamalarının sebebi de bizim bu düşüşlerimiz kaynaklı. Üyelerimiz açıkçası bu taşıt tanıma sisteminin servisini yapmak istemiyor” değerlendirmesinde bulundu.

Aktaş yapılan taşıt tanıma mutabakatlarında servis vermek harici hiçbir noktasında bulunmadıklarını belirterek muahedeleri diğerleri yaparken ziyanı kendilerinin karşıladıklarını argüman etti. Muahede feshi konusuna da değine Aktaş, “Açıkçası bize kalsa biz çabucak feshederiz lakin bu dağıtım şirketi distribütör ve müşteri ortasında yapılan bir muahede. Biz burada yalnızca bu işin servisini yapıyoruz. Bu işin servisini yaparken de bize yüzdesel bir hisse verilmesi gerekiyor ki o yüzdesel hisse ile bırakın kârını nakliye parasını karşılayamıyoruz.

Her şeyin yükünü biz çekiyoruz ancak ziyanı bize oluyor. Parayı kazanan dağıtım şirketi ve distribütörler oluyor. Bilhassa bu distribütörler kavramını sizin aracılığınızla tekrar kamuya şikayet etmek istiyorum. İsim vermeyelim fakat yemek dağıtım şirketleri dahi bir köy istasyonu lisansı alarak distribütörlük ismi altında firmalara gidip bu işin satışını yapmaya başladılar. Bir yemek dağıtım şirketinin akaryakıt bayisiyle dağıtım şirketi ortasında işi ne?

Teknik olarak baktığınızda dağıtım şirketinin bunu bünyesinde halletmesi gerekiyor. Ortaya ikinci bir firma daha koyarak kar paylaşımında bayinin hakkı olması gereken kısmı bir nevi kısarak bayiye haksızlık ediyor” dedi.