Aldatıcı ticari uygulama tarifi değişti
Hüseyin GÖKÇE
Ticaret Bakanlığı, Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinde değişiklik yaparak, indirimli eser satışlarına ait verilen reklamların şartlarını yine belirledi. Düzenlemede bir değişiklik yapılarak, döviz fiyatından etkilenmediği halde haksız yere fiyat artışı yapma fiili, ‘aldatıcı ticari uygulamalar’ ortasından çıkarıldı. Ticaret Bakanlığı, haksız fiyat artışının Haksız Fiyat Kıymetlendirme Heyeti tarafından engelleneceğini açıkladı.
Yönetmeliğin, “Haksız Ticari Uygulama Olarak Kabul Edilen Örnek Uygulamalar” başlıklı ekinde yer alan ‘Aldatıcı Ticari Uygulamalar’ başlıklı kısmındaki 19’uncu bent yürürlükten kaldırıldı.
Yürürlükten kaldırılan bent şöyle: “Girdi maliyeti ve döviz kuru artışı üzere fiyat değişimlerinden etkilenmemesine karşın bu durumlardan etkileniyormuş üzere hareket ederek tüketiciye sunulan mal yahut hizmetin satış fiyatında haklı bir münasebet olmaksızın artış yapmak” artık aldatıcı ticari uygulama sayılmayacak.
Öte yandan DÜNYA’ya bilgi veren Ticaret Bakanlığı yetkilileri, fahiş fiyat artışı ve stokçulukla çaba etmek üzere Bakanlık bünyesinde İç Ticaret Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecek Haksız Fiyat Kıymetlendirme Konseyinin oluşturulmasının öngörüldüğü bildirildi. Bu şuranın 2020 yılı Mayıs ayında yayınlanan yönetmeliğinde ise fahiş fiyat artışı kararlarına karşıt hareket edenlere on bin liradan yüz bin Türk lirasına kadar idari para cezasının öngörüldüğüne dikkat çekildi.
Evvel artırım, sonra indirim yapılamayacak
Yönetmeliğin 14’üncü unsuruna, ‘indirimden evvelki fiyat’ ibaresi eklendi. İndirime ait reklamlarda, indirimden evvelki 1 aylık vakit dilimindeki en düşük fiyat da olağan satış fiyatıyla birlikte verilecek. Meyve., zerzevat üzere çabuk bozulabilen eserlerde ise bir evvelki fiyat temel alınacak.
Bir mal yahut hizmete ait olarak tüketicinin satın alma davranışı ve başka ferdî bilgileri tahlil edilerek sunulan fiyatın şahsileştirilmiş fiyat olduğu kabul edilecek, tüketiciye bu formda bir fiyat sunulması durumunda, yeni satış fiyatına ve şahsileştirilmiş fiyata birebir alanda yer verilecek.
Kredi ile satışa sunulan mal ve hizmetlerde; kredinin vadesine, faiz oranına, tüketiciye toplam maliyetinin aylık ve yıllık yüzde pahasına ve geri ödeme şartlarına reklamın yayınlandığı alanda ya da bir irtibat yahut ihtar işareti ile tüketicilerin yönlendirilerek detaylı bilgi alabileceği bir internet sitesinde yahut açılır ekranda yer verilecek.
İnternet ortamında satışa sunulan bir mal yahut hizmetin fiyat, nitelik ve gibisi konularında karşılaştırma yapılarak sıralama yapılması durumunda, sıralamanın hangi ölçütler dikkate alınarak oluşturulduğuna ait bilgiye birebir alanda yer verilecek. Yahut tüketiciler, bir bağlantı/uyarı işareti ile detaylı bilgi alabilecekleri açılır ekrana yönlendirilecekler.
Reklam yahut sponsorluk ve gibisi mutabakatlara dayanılarak gösterilen sıralama sonuçlarında da reklam ibaresine yer verilmesi mecburî olacak.
Yalnızca satın alanlar kıymetlendirme yapabilecek
İnternet üzerinden satışı yapılan bir mal ve hizmete ait tüketici değerlendirmelerinin yer alması durumunda, bu alanda yalnızca eseri satın alanların kıymetlendirme yapılması sağlanacak. Tüketici değerlendirmeleri, olumlu olumsuz ayrımı yapılmadan en az 1 yıl müddetle yayınlanacak.
Satışı artırmak hedefiyle yanlışsız olmayan değerlendirmelerin yapılamayacak yahut bununla ilgili gerçek/tüzel şahıslarla mutabakat yapılamayacak.
Şikayet sitelerinde ’72 saatlik karşılık verme hakkı’
Tüketici şikayetlerinin yayınlandığı platformlarda, hakkında kıymetlendirme yapılan satıcıya açıklama yahut yanıt verme hakkı için en az 72 saat mühlet verilecek.
Karaborsa yazılım ‘Aldatıcı ticari uygulama’
Yönetmeliğin aldatıcı ticari uygulamalar başlıklı kısmına de iki fıkra eklenerek, konser, maç üzere tertiplerin biletlerini otomatik olarak alan bir program kullanarak fazladan bilet alıp, bunu değerli satanlara dur diyecek bir adım daha atıldı.
Yönetmeliğin Aldatıcı ticari uygulamalar başlıklı kısmına eklenen kararlar şöyle:
21-Satın alma sürecini otomatikleştiren bir yazılım kullanmak suretiyle spor, tiyatro, söyleşi üzere aktiflik biletlerini, belirlenen limitlerin dışında satın alarak tüketicilere yine yahut daha yüksek fiyatla satışa sunmak.
22) İnternet ortamında bir mal yahut hizmete ait yönlendirici orta yüz dizaynları, seçenekler ya da tabirler üzere araçlarla tüketicilerin karar verme yahut seçim yapma iradesini olumsuz etkileyen ya da olağan kurallar altında vereceği kararda satıcı yahut sağlayıcı lehine değişikliklere yol açmayı hedefleyen usuller kullanmak.”
