TL mevduatta gerçek kayıp 25 yılın tepesinde
Şebnem TURHAN
Yılın birinci ayında hangi finansal yatırım aracı tercih edilse de maalesef yüksek enflasyon nedeniyle her araç gerçek kayıp yaşattı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran ocak ayında aylık olarak yurtiçi üretici fiyatları endeksine indirgendiğinde TL mevduat faizi yüzde 8,33, tüketici fiyatları endeksine indirgendiğinde ise yüzde 8,87 gerçek olarak kaybettirdi. Ocakta tüketici enflasyonu yüzde 48,69’a, üretici enflasyonu ise yüzde 93,53’e yükselmişti. Yıllık olarak bakıldığında ise TL mevduat faizi yatırımcısına Yİ-ÜFE’ye indirgendiğinde yüzde 40,64, TÜFE’ye indirgendiğinde ise yüzde 22,75 kayıp getirdi. 1997’den beri hesaplanan gerçek getiri oranlarına nazaran TL mevduat yatırımcısı yıllık olarak 25 yılın en ağır gerçek kaybını yaşarken aylık kayıpta ise geçen yıl aralık ayının akabinde tasarrufunda en ağır erimeyle karşı karşıya geldi.
Enflasyona endeksli eser muhtaçlığı
Gerçek kayıpların akabinde her ne kadar yeni Türkiye İktisat Modeli kapsamında en kıymetli araç olarak kur muhafazalı TL mevduat eseri sunulsa da yüksek enflasyon nedeniyle analistler yatırımcının enflasyon muhafazalı yeni eserlerin kapsama alınmasını bekliyor.
Tüm finansal araçlar üretici ve tüketici enflasyonunun son 19 yılın doruğuna yerleşmesinin kaybını yaşadı. Aylık en düşük kayıp, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde yüzde 7,56, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise yüzde 8,10 oranlarıyla BIST 100 endeksinde gerçekleşti. O denli ki analistler yüksek enflasyonda yerli yatırımcının kendine müdafaa aracı olarak Borsa İstanbul’a yatırımı öne çıkarıyordu.
Tekrar, üretici fiyatları endeksi ile indirgendiğinde; mevduat faizi (brüt) yüzde 8,33, külçe altın yüzde 8,81, Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) yüzde 8,88, Euro yüzde 9,45 ve dolar yüzde 9,62 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde mevduat faizi (brüt) yüzde 8,87, külçe altın yüzde 9,34, DİBS yüzde 9,41, Euro yüzde 9,98 ve dolar yüzde 10,14 oranında yatırımcısının tasarrufu eridi.
Yıllıkta Yİ-ÜFE’ye indirgendiğinde kazanan yok
Finansal yatırım araçları yıllık olarak değerlendirildiğinde dolar TÜFE ile indirgendiğinde yüzde 23,08 oranında yatırımcısına en yüksek gerçek getiriyi sağladı. Lakin dolar Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 5,44 oranında yatırımcısına kaybettirdi.
Başka yatırım araçları yıllık değerlendirmede, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; külçe altın yüzde 8,03, Euro yüzde 12,07, BIST 100 endeksi yüzde 32,13, mevduat faizi (brüt) yüzde 40,64 ve DİBS yüzde 48,29 oranlarında gerçek kayıp yaşattı. TÜFE ile indirgendiğinde ise külçe altın yüzde 19,70 ve Euro yüzde 14,45 oranlarında yatırımcısına kazandırırken; BIST 100 endeksi yüzde 11,67, mevduat faizi (brüt) yüzde 22,75 ve DİBS yüzde 32,69 oranlarında yatırımcı kaybetti.
DİBS gerçek olarak en çok kaybettiren
Ocakta son yılların doruklarını gören enflasyon oranlarına karşılık Merkez Bankası siyaset faizinin yüzde 14 düzeyinde olması ve Türkiye’nin en yüksek negatif gerçek faizi veren ülke pozisyonuna çıkması Devlet İç Borçlanma Senetleri’nin yatırımcısına yüksek kayıplar yaşatmasına neden oldu. Her ne kadar dolar/TL sakin bir ay geçirse de DİBS’te negatif gerçek getiri olması yabancı yatırımcının zati az olan ilgisini daha da kaybetmesi sonucuna yol açtı ve talep azaldı. DİBS’te yabancı yatırımcı hissesi yüzde 4’ün altında bulunuyor.
Külçe altın üç ve altı aylıkta en uygun gerçek getiriyi sağladı
Türkiye İstatistik Kurumu bilgilerine nazaran külçe altın, üç aylık değerlendirmede; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 4,60, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 15,85 oranında yatırımcısına en yüksek gerçek getiri sağlayan yatırım aracı oldu. DİBS, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 32,56, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 25,31 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı olarak öne çıktı. Altı aylık değerlendirmeye nazaran külçe altın; TÜFE ile indirgendiğinde yüzde 15,74 oranında yatırımcısına en yüksek gerçek getiri sağladı. Külçe altın Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 0,24 oranında kaybettirdi. Birebir periyotta DİBS, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 36,88, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 26,76 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu.
