7 şirketten 1.7 milyar liralık dövizden dönüş

Şebnem TURHAN

Şirketlerin de döviz mevduatını TL’ye dönüştürerek kur muhafazalı TL mevduat eserine geçişine ait vergi avantajlarının açıklanmasının akabinde payları Borsa İstanbul’da süreç gören şirketlerden açıklamalar gelmeye başladı. Bugün itibariyle 5 şirket döviz mevduatını kur muhafazalı TL mevduatına dönüştürdü. Ve 1 milyar 673 milyon liralık döviz dönüşümü sağlandı. Şirketler TL’ye dönüşüm sayesinde 168 milyon 457 bin liralık vergi avantajına ulaşmayı hedefliyor. Naturel Yenilenebilir Güç, Acıpayam Selüloz, Koza Altın, Gediz Ambalaj ve Papilon Savunma, Kalekim ve Dinamik Isı dövizden dönüş yapan şirketler oldu.

Birinci olarak 2 Şubat’ta Naturel Yenilenebilir Güç Kamuyu Aydınlatma Platformu’na yaptığı açıklamada Kur Muhafazalı TL Mevduat Programı’na katılma kararı aldığını ve 6 ay vadeli yüzde 21,174 yüklü ortalama oran ile toplam 650 milyon 142 bin 689 TL mevduat hesabı açtığını duyurdu. Açıklamada, “Alınan bu karar sonucunda, yaklaşık 68 milyon TL beklenen kurumlar vergisi istisnası ve stopaj avantajı sağlanacaktır” denildi. İkinci adım Acıselsan Acıpayam Selüloz’dan geldi. 6 ay vadeli toplam 8 milyon 606 bin 979 TL meblağında mevduat hesabı açan şirket bu hesapla yaklaşık 507 bin 767 TL kurumlar vergisi istisnası ve stopaj avantajı sağlayacağını açıkladı.

En yüksek mevduat dönüşümü Koza Altın’dan

Koza Altın da kur muhafazalı TL mevduat eserine geçtiğini KAP’ta duyurdu. Açıklamada, 6 ay vadeli toplam 831 milyon 319 bin 953.47 TL mevduat hesabı açtığı belirtilirken yaklaşık 87 milyon TL (Yaklaşık 63 milyon 800 bin TL’si 2021 yılına ilişkin olmak üzere) beklenen kurumlar vergisi istisnası ve stopaj avantajı sağlanacağı kaydedildi. Gediz Ambalaj Sanayi de 6 ay vadeli 31 milyon 304 bin 800 TL meblağında kur muhafazalı TL mevduat hesabı açtı. Böylelikle şirket 3 milyon 200 bin TL meblağında vergi avantajı sağlamayı planladı.

Papilon Savunma da 6 ay vadeli toplam 40 milyon 37 bin 670 TL dengeli mevduat hesabı açtı ve yaklaşık 3 milyon 850 bin TL beklenen kurumlar vergisi istisnası ve stopaj avantajı sağlamayı hedefledi. Kalekim de evvelki gün KAP’a yaptığı açıklamada kurumlar vergisi istisnası avantajı da gözetilerek 6 ay vadeli toplam 78 milyon 30 bin 50 TL dengeli Kur Muhafazalı Mevduat Hesabı açılmasına karar verdiğini bildirdi. Kalekim böylelikle 3.4 milyon TL’lik Kurumlar Vergisi İstisnası avantajı sağlanmasını öngördü. Dinamik Isı ise 6 ay vadeli toplam 33 milyon 654 bin 460 TL meblağında kur muhafazalı TL mevduat hesabı açtı ve böylelikle 2.5 milyon liralık vergi avantajı sağlamayı hedefledi.

KKM büyüklüğü 313 milyon liraya ulaştı

Öte yandan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), “Kur Muhafazalı TL Mevduat ve Katılma Hesapları”na ait büyüklükleri periyodik yayınlarında açıklamaya başlayacak. BDDK’dan yapılan açıklamaya nazaran, kelam konusu bilgiler 14 Şubat 2022 tarihinden itibaren paylaşılacak. BDDK’dan dün yapılan açıklamada 7 Şubat itibariyle kur muhafazalı TL mevduat hesaplarının büyüklüğü 313 milyar liraya ulaştı. Bu ölçünün 171 milyar lirası TL mevduat hesaplarının kur muhafazalı esere geçişinden 142 milyar lirası ise döviz mevduatının kur muhafazalı TL mevduata dönüşümünden sağlandı.

Şirketler KKM’ye süratli başladı

Merkez Bankası haftalık para ve banka istatistikleri şirketlerin döviz mevduatında güçlü bir çözülme olduğunu ortaya koydu. Datalara nazaran yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı 4 Şubat ile biten haftada parite tesirinden arındırılmış halde 5 milyar 79 milyon dolar azaldı. Bu düşüşün yalnızca 911 milyon doları gerçek şahısların döviz mevduatında yaşanırken 4 milyar 168 milyon dolarlık kısmı hükmî bireylerin döviz mevduatındaki çözülmeden kaynaklandı.

Şirketlerin döviz mevduatı dönüşümünde vergi avantajı sağlanması çözülmeyi hızlandırmış görünüyor. Hukuksal bireylerin dolar cinsi döviz mevduatı 2 milyar 421 milyon dolar, Euro cinsi döviz mevduatının dolar karşılığı parite tesirinden arındırılmış olarak 1 milyar 663 milyon dolar geriledi. Toplam döviz mevduatı ise 225 milyar 93 milyon dolara indi. Böylelikle 16 Nisan 2021 haftasından bu yana en düşük düzeye geriledi.

KKM’yi özendirmek için ithalatçı şirketlere reeskont imkanı

Reeskont kredisi kullanımında Kur Muhafazalı Mevduata dönüş yükümlülüğü uygulamasına net ihracatçı olmayan şirketler de dahil edildi. Merkez Bankası İhracat ve Döviz Kazandırıcı Hizmetler Reeskont Kredisi Uygulama Talimatı’nda bir değişikliğe daha gitti. Son düzenleme ile net ihracatçı olmayan şirketlere de reeskont kredisi kullanma imkanı sağlandı. Reeskont kredisi kullanımında Kur Muhafazalı Mevduata dönüş yükümlülüğü uygulaması, yüklü ithalatçı olup DTH’ı bulunmasına karşın ihracatı karşılığı reeskont kullanmak isteyen işletmeleri kapsıyordu.

Yabancı hisseden 11 haftada 1.7 milyar dolarlık çıkış yaptı

Yabancı yatırımcılar son 11 haftadır pay senedi piyasasından aralıksız çıkış yapıyor. Merkez Bankası datalarına nazaran 4 Şubat haftasında yabancı yatırımcılar pay senedi piyasasında 81.9 milyon dolar net satışçı oldu. Böylelikle 11 haftalık toplam satış meblağı da 1 milyar 679 milyon dolara yükseldi. Geçen hafta yabancı yatırımcıların Borsa İstanbul’daki hisseleri tarihte birinci defa yüzde 40’ın altına inmiş ve yüzde 39,9 düzeylerine gerilemişti. Bu hafta ise yüzde 39,58 düzeyine kadar indi. Bu hafta da yabancı yatırımcıların pay senedi piyasalarındaki çıkışı sürüyor.

Yabancı yatırımcılar devlet iç borçlanma senetlerinde ise az da olsa son üç haftadır net alıcı durumunda bulunuyor. Merkez Bankası datalarına nazaran geçen hafta yabancı yatırımcılar DİBS’de 35.5 milyon dolarlık net alım yaptı. Son üç haftada yabancı yatırımcıların yaptıkları toplam net alım ise yalnızca 113.8 milyon dolar oldu.

Net memleketler arası rezervlerde BAE dayanağıyla 5.8 milyar dolarlık artış

Merkez Bankası’nın net milletlerarası rezervleri 4 Şubat itibariyle bir evvelki haftaya nazaran 5 milyar 799,2 milyon dolar artış ile 10 milyar 532,2 milyon dolara yükseldi. Artışta Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile yapılan yaklaşık 5 milyar dolarlık swap mutabakatının yarısının geçen hafta cuma günü TCMB hesaplarına geçmesi tesirli oldu. İhracatçıların döviz gelirlerinin yüzde 25’inin TCMB’ye satışı üzere yeni adımlar da rezerv artışında tesirli.

Bankanın swap hariç net rezervi ise -50.2 milyar dolar düzeyine geldi. Öte yandan Merkez Bankası haftalık para ve banka istatistiklerine nazaran bankanın toplam rezervleri 4 Şubat haftasında 4 milyar 442 milyon dolar artarak 114 milyar 656 milyon dolara çıktı. 4 Şubat prestijiyle Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, 4 milyar 80 milyon dolar artışla 75 milyar 716 milyon dolara yükseldi. Brüt döviz rezervleri, 28 Ocak’ta 71 milyar 636 milyon dolar düzeyindeydi. Kelam konusu devirde altın rezervleri, 362 milyon dolar artarak 38 milyar 577 milyon dolardan 38 milyar 939 milyon dolara çıktı. Böylelikle Merkez Bankası’nın toplam rezervleri, 4 Şubat haftasında bir evvelki haftaya kıyasla 4 milyar 442 milyon dolar artarak 110 milyar 214 milyon dolardan 114 milyar 656 milyon dolara ulaştı.