Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı taban fiyata Temmuz’da yapılacak orta artırım patronu düşündürüyor

En düşük emekli maaşının 7 bin 500 liraya çıkarılmasının akabinde gündeme gelen taban fiyata orta artırım konusu netleşti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 13 milyondan fazla çalışanın merakla beklediği orta artırımın temmuzda yapılacağını açıkladı.

Maliyetlerle baş etmeye çalışan iş dünyası ise; sabit kur, enflasyonist ortam ve artık de tekrar artan personellik maliyetleri nedeniyle 2023 için ‘karamsar’ bir tablo çiziyor.

Zira taban fiyata yapılacak artırım, öbür iş kollarında da maaşların üst çekilmesini zarurî kılıyor. Artırım periyodu gelmeden bilhassa hazır giysi, perakende, inşaat üzere istihdamın ağır olduğu dallarda işten çıkarma sinyalleri geliyor.

İş dünyası, “enflasyonla uğraş şart” diyor ve ekliyor: “Keşke istihdama verilen teşvikler de birebir oranda artsa.” Mart 2023 tarihli iş gücü istatistiklerine nazaran toplam istihdam edilenlerin sayısı 31 milyon 58 bin kişi. Toplam çalışanların yüzde 42’si taban fiyat alırken bu sayı 13 milyon kişi ediyor. Taban fiyat yılın başında net 8 bin 506 liraya çıkarılırken patrona maliyeti 11.8 bin lira olarak hesaplanmıştı.

Diğer yandan TÜRK-İŞ araştırmasında açlık hududu 9 bin 426 lira olarak hesaplandı. Tek kişinin yaşama maliyeti ise 12 bin liranın üzerinde. İş dünyası temsilcileri temmuzda hayata geçecek taban fiyat artırımı ve yansımalarını DÜNYA’ya kıymetlendirdi:

ASKON Lideri Orhan Aydın: Seçimi fırsat bilip yapılan açıklamalar tehlikeli

Asgari fiyata yüzde 54,6 artırım geldiğinde enflasyon oranları da haliyle birebir oranda artar. Bu sefer öteki orta maaşlarda da yıllık yüzde 60’lara varan enflasyonun olduğu bir yerde beklenti de yüksek olur. Şu süreçte belirsizlik ortamında seçimi fırsat bilip tekrardan gündeme getirmeyi gerçek bulmuyoruz. Bu hususlar 3-4 ay sonra yine masaya yatırılabilir.

Zira yalnızca ülkemiz özelinde değil dünya genelinde de ekonomik belirsizlik ortamı var. Bu belirsizlik ortamında maalesef bir yandan verirken bir yandan almak zorunda kalınıyor. İnsanların rahatlaması için enflasyonun öncelikle denetim altında tutulup, enflasyonun üzerinde bir artırım oranı vermek gerekiyor.

TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Meclisi Lideri Gurur Fayat: Temmuza kadar istihdamda kayıplar başlar

Durum o kadar vahim ki üretici enflasyonunun bu biçimde artması, kurların sabit kalması nedeniyle asıl rakibimiz olan Bangladeş, Kamboçya, Çin üzere ülkelerle yüzde 15-20 olan farkımız yüzde 40- 45’e çıktı. AB’nin bu periyotta siparişleri Uzak Doğu’ya kaydırdığını kaygıyla gözlemliyoruz. Geçen sene ikinci yarıdan itibaren hem enflasyonun artması hem de yüzde 35’lere varan personellik maliyetleri bir açmaz yarattı. Taban fiyata artırım açıklaması çok kıymetli bir istihdam kaybını beraberinde getirir. Artırım gününü beklenmeden maliyetler artmasın diye işten çıkarmalar başlayacak. Bilhassa bizim dalda istihdam kaybı yaşanacak.

TGSD Lideri Ramazan Kaya: Yeni bir artırım hazır giysinin sonu olur

Zaten maliyet ve fiyat tutturmakta çok önemli problemler yaşıyoruz. Maliyetlerimiz çok önemli biçimde arttı. 400 dolar olan personellik maliyetimiz şu an 600 dolar. İşçiliğimiz yüzde 2 arttı. Personellik fiyatlarının artması, döviz kurunun üzerindeki baskı sebebiyle fiyat tutturamayınca iş alamıyoruz. Bir taban fiyat artırımıyla karşı karşıya kalmamız bilhassa bizim bölümün neredeyse sonu olur. Taşıyabilecek bir gücümüz yok. Hala EYT için bile KGF kredi paketini kullanamıyoruz. Bırakın minimum fiyat artırımını, şu anki mevcut maliyet sayılarıyla biz mal satmakta zorlanırken temmuz ayında tekrar taban fiyata bir artırım olursa kaldıracak durumumuz yok.

BMD Lideri Sinan Öncel: Mağazalarda 2-3 çalışan kalacak

Asgari fiyata yapılacak bir artırım daha patrona yüklediği maliyet tarafında olumsuz baskı yaratacak. Maliyet artışlarının eser fiyatlarına yansıtılması kaçınılmaz. Bölümde maliyetleri minimize etmek için yaşanacak istihdam kaybını varsayım etmek için ileri görüşlü olmaya gerek yok. Maliyeti düşürmek için bir tedbir almanız gerekiyor. En değerli kalemlerden biri personellik masrafı. İstihdam optimizasyonu herkes çok kıymetli tasarruflar içinde. Çalışanın ciro içindeki hissesinin daima artması durumunda değerli bir zahmet haline gelecek. Keşke istihdama verilen teşvikler de birebir oranda artsa.

KASAD Lideri Alican Duran: Şirketlerde emekçi çıkarmalar başladı

Şu anda bu EYT’nin de gelmesiyle dalların üzerinde bir yük var. Taban fiyat artırımı olursa o da şirketler için çok büyük bir yük olacak. Bir yandan da enflasyonist ortamda çalışanların düşünülmesi gerekiyor. Temel sorun enflasyon ateşini söndürebilmek. Taban fiyat artışları daha da fazla yapılabilir lakin bir yandan da şu anda emekçi çıkarmalar başladı her yerde. Tez etmeden tam olarak bu durumu anlayıp tahlil bulmak yanlışsız olacaktır.

TMB Lideri Erdal Eren: Kamu personellik maliyetinde fiyat farkını ödemeli

İnşaat bölümü son üç yıldır artan girdi maliyetleri nedeniyle aslında çok sıkıntı bir süreçten geçiyor. Maliyet artışları nedeniyle işlerin sürdürülememesi halinde çalışanlarımızın da işsiz kalma riski ile karşı karşıya kalması kaçınılmaz bir sonuç. Taban fiyattaki her artış tüm çalışanların ve dolayısı ile inşaat maliyetlerinin birebir oranda artmasına neden olacak.

ZÜCDER Lideri Mesut Öksüz: Ek yükler üreticiyi çok zorlayacak

Sektörümüz sabit kurdan ötürü esasen rekabet gücünü düzgünce kaybetti. Ek personellik maliyetindeki artış, bu kur siyasetiyle hem ihracat satışlarını etkileyecek hem de ithal fiyatlarını daha cazip hale getirecek. Yani piyasanın bu kadar daraldığı bir ortamda ek yükler üreticileri zorlayacak ve kapasite daralması riskini doğuracak.

ATB Lideri Şahin Bilgiç: Evvel patron üzerindeki sigorta primi düşürülsün

Asgari fiyat için yatırılan sigorta priminin yüzde 50’sini devlet üstlenecekse artırım yapılabilir. Bugünkü kurallarda minimum fiyat çok düşük kalıyor, onunla geçinmek mümkün değil. Çalışanın eline 8 bin 500 lira geçiyor lakin sigorta primi aşağı üst 3 bin liraya yakın tutuyor. Patronun üzerindeki bu yük sigorta priminin yarısı kadar azaltılırsa hiç sorun olmaz.

OTSO Lideri İhtilal Murat Aksoy: Patron vergiden muaf tutulmalı

İşverenin üzerindeki yük çok fazla. İnsanların alım gücü düştü. Bugün patron vergiden muaf tutularak, verdiği vergilerin maaşlara yansıtılmasıyla minimum fiyata artırım yapılabilir.

GTO Lideri Mehmet Tuncay Yıldırım: Refah düzeyi artmadıkça artırım anlamsız

Mevcut ekonomik kurallarda geçim zorluğunun farkındayız, gönül ister ki çalışanlarımıza daha fazla fiyat verelim, refah düzeylerini artıralım. Fakat patron de çarkları döndürmeli ki çalışanına emeğinin karşılığını verebilsin. Yapılan her artırımın ücret-fiyat sarmalı ile enflasyonu olumsuz etkileyebileceği de göz önünde bulundurulmalı. Çalışanın satın alma gücü, refah düzeyi artmadıkça artırım etkisiz olacak. Taban fiyattaki vergi ve sigorta prim teşvikleri tekrar düzenlenerek patron hissesi çalışan fiyatına eklenecek bir sistem getirilmeli.

MTSO Lideri Ayhan Kızıltan: Devlet tasarrufla iş dünyasının önünü açsın

Artan pahalılık karşısında bugüne kadar yapılan tüm maaş artışları eridi. Beraberinde gerçek dalın karı da eridi. Çalışma hayatının hem çalışan hem de patrondan oluştuğu unutulmamalı. Daha rahat koşullara ulaşılması, iş dünyasının önünün açılması için evvel devletin önemli manada tasarrufa gitmesi gerekli.

Tüm harcamalarını gözden geçirmesi gerekli. Yoksa devlet de ziyanını çeşitli hizmetlerine uyguladığı dolaylı artırımlarla vergilerle iş dünyasına, çalışana yüklüyor. Minimum fiyata yapılan artırımlar değil, bu artırımların alım gücünü artırabilecek durumunu koruyabilmek değerli.

GÜMTOB Lideri Buğra Artıç: Muhtemel artırım tüm maliyetleri artırır

Son bir buçuk yıldır piyasada oluşan yüksek enflasyon tüm fiyatların artmasına ve buna paralel olarak maliyetlerin yükselmesine sebep oldu. Öncelikle enflasyon baskısının bir an evvel azalması gerekiyor. Aksi takdirde tüm insanların, hanelerin alım gücü düşmeye devam edecektir. Bu doğrultuda yalnızca taban fiyatta değil tüm maliyetlerde artış olacaktır.

HOSAB Lideri Ömer Faruk Korun: Patron maliyetleri dengelenmeli

Gerek emekli maaşı gerekse taban fiyat üzere mevzuları ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik koşullarla pahalandırmak gerek. Maalesef yüksek enflasyonlu bir devirdeyiz ve iş dünyamız dahil kimse yüksek enflasyonun olduğu bir ortamı istemiyor. Fakat koşullar orta artırım düzenlemesi gerektirirse bundan da kaçınılmamalıdır. Çalışan refahı artarken, patron tarafında da maliyet artışlarının dengelenmesi temel esas olmalıdır.

KSO Lideri Ayhan Zeytinoğlu: İhracat artışını tehlikeye sokabilir

Konuyu işletmelerin devamlılığı ve rekabet edebilirliği açısından pahalandırmak daha gerçek olacak. Büyük ihracatçılar açısından rastgele bir risk yaratmamasına rağmen KOBİ’ler ve Anadolu’da olan firmalar açısından düşünce yaratabilir.

Asgari fiyattaki artış maliyetleri artırdığı takdirde ihracat düşebilir. Döviz kurlarının yatay seyretmesi ithalat artışına da yol açabilir. Taban fiyat artışlarının ihracat yapan büyük firmalarda zahmet yaratmayacağını ama KOBİ’leri ve Anadolu’da bulunan firmaları düşünceye sokabileceğini düşünüyoruz.

Asgari fiyatta yapılacak artışın döviz kurlarının üzerinde olması halinde maliyet artışları oluşacağından ihracatta da düşüşler olabilecektir. Ayrıyeten döviz kurlarının da yatay seyretmesi yani ihracatı takviyeler düzeyden uzaklaşması nedeniyle ihracatın azalması ve ithalatın artmasından tasa duyuyoruz

patronlardunyasi.com