Fitch: Türkiye zelzeleye ve enflasyona karşın bütçelerde sağlam
Uluslarası derecelendirme kuruluşu Fitch, enflasyon ve zelzelenin Türkiye’deki mahallî ve bölgesel idarelerin bütçelerine olan tesiri üzerine yeni bir rapor yayımladı.
Yayımlanan rapora nazaran yüksek enflasyon ve sarsıntının yarattığı yıkıcı tesire karşın, lokal ve bölgesel idarelerin bütçelerinde bir sorun yaşanmayacak ve belediye bütçeleri zelzele ve enflasyonun tesirine dayanabilecek durumda.
Türkiye’den 9 büyükşehir belediyesi için 2022 yılına ilişkin beklenen bütçe sonuçlarının, kuruluşun iddialarından daha olumlu geldiğini belirten raporda, belediylerin olumlu bütçe görünümlerinin Türkiye’nin ülke notu (B/Negatif) ile sonlandırıldığı bilgisi yer aldı.
Raporda husus hakkında şu tabirlere yer verildi:
Ortalama operasyonel istikrarı yüzde 39 olan beklentimize karşı yüzde 42’ye yükselirken, ortalama borç-faaliyet istikrarı 1.6x olan beklentimize karşı 1.4x’e geriledi. Bu, yakın vakitte tüm belediyelerin ‘b+’ ile ‘bbb’ ortasında değişen Bağımsız Kredi Profillerini (SCP’ler) onaylamamıza yol açtı. Tüm büyükşehir belediyelerinin notları, Türkiye’nin ülke notu (B/Negatif) ile sonlandırılmıştır.
Ankara ve İstanbul’un havacılık, finansal hizmetler ve güç dahil olmak üzere kimi bölümlerin artan karlılıkları sebebiyle daha fazla vergi geliri elde ettiklerini belirten raporda Bursa ve Mersin’in ise otomotiv, imalat ve lojistik üzere ihracata yönelik bölümleri nedeniyle ticari vergi ve KDV artışlarından daha fazla yararlandığı bilgisi yer aldı.
İzmir Belediyesi’nin bilhassa kurumlar vergisi ve KDV artışlarından yarar sağladığı tabir edilirken, COVİD-19 sonrası toparlanma gösteren turizm bölgeleri ortasında yer alan Antalya ve Muğla belediyeleri için de gelir artışlarının kurumlar vergisi ve KDV tesiriyle arttığı belirtildi.
Konya ve Manisa hakkında ise “Orta büyüklükteki sosyoekonomik çıktılarının ve işletme gelir kompozisyonlarında finansal kaynak transferlerinin yüksek hissesinin bir yansıması olarak, nominal GSYİH büyüme oranının altında vergi gelir artışı kaydedildi” yorumu yapıldı.
Fitch, Şubat zelzelelerinin büyükşehir belediyesi statüsündeki yedi vilayet (Adana, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya ve Şanlıurfa) üzerindeki tesirinin Fitch tarafından derecelendirilen dokuz büyükşehir belediyesinin bütçe performansını nasıl etkileyebileceğini de kıymetlendirdi.
“Yedi vilayet, Türkiye’nin 30 büyükşehir belediyesi hudutları içinde merkezi idare tarafından toplanan genel bütçe vergi gelirlerinin yaklaşık yüzde 5’ini oluşturmaktadır” tabirlerinin yer aldığı raporda Fitch, 2023’te, zelzelenin etkilendiği yedi kentin sonları içinde sıfır vergi geliri tahsilatının olduğu önemli bir senaryoda, Fitch tarafından derecelendirilen dokuz büyükşehir belediyesinin işletme gelirlerinden kaynaklanan yararlarının, yüzde 2,9 azalacağını kestirim ediyor.
Antalya, Konya, Manisa ve Muğla üzere orta ölçekli sosyoekonomik çıktıya sahip büyükşehir belediyelerinin ise transfer sisteminden net alıcı pozisyonda olduklarından ötürü, azalan transfer ödemeleri nedeniyle zelzelelerin ekonomik yansımalarından daha fazla etkilenmelerinin ise mümkün olduğu yorumu yapıldı.
Yasa gereği, sarsıntılar nedeniyle yapılacak ekstra harcamaların büyük bir kısmının merkezi idare tarafından karşılanacağını tabir eden Fitch “Büyükşehir belediyelerinin bütçeleri üzerindeki tesirin, etkilenen bölgeleri desteklemek için araç ve ekipman temini ile sonlu kalmasını bekliyoruz ve orta ölçekli büyükşehir belediyelerinde faaliyet sarfiyatlarında yüzde 5, daha büyük belediyelerde ise yüzde 10 artış öngörüyoruz” iddiasında bulundu.
Deprem sebebiyle borç ödeme kapasitelerinden bozulmaya en çok yatkın belediyeler ise Konya ve İstanbul olarak öne çıktı.
patronlardunyasi.com
