Standard & Poor’s: Türkiye en riskli ülkeler ortasında
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s (S&P), dış finansman maliyetlerindeki artış nedeniyle baskı altında olan gelişen ülkelerin bankacılık dallarına ait bir tahlil yayımladı.
Raporda, global likiditedeki değişimlere karşı bankacılık sistemlerinin potansiyel olarak kırılgan oldukları düşünülen beş ülke ortasında Tunus ve Türkiye, en riskli iki ülke olarak sıralandı.
Sözcü’nün aktardığına nazaran raporda, dünyada faiz oranlarındaki artışın dış borçlar nedeniyle bankalar için yarattığı direkt riskler ve dış borcu olan şirketlerin ve kamunun bankalar için yarattığı dolaylı riskler ele alandı.
“Türkiye kırılgan” orta başlığıyla yayımlanan kısımda, S&P analistlerinin baz durum senaryosunda beklenti “Hükümet ödemeler istikrarı risklerini denetim altında tutabildiği sürece, yenileme oranlarında ölçülü bir düşüş olsa da, Türk bankalarının dış finansmana erişimini sürdüreceği” istikametinde oldu.
2022 sonu prestijiyle Türk bankalarının tahminen 144,2 milyar dolarlık “yüksek” dış borcu olduğunu belirten analistler, bu yüksek dış borç nedeniyle Türk bankalarının, bilhassa olumsuz piyasa algısına, artan riskten kaçışa, global likiditedeki düşüşlere ve yüksek finansman maliyetlerine karşı savunmasız olduğu vurgulandı.
Türkiye’de konut fiyatlarında artışın, varlık kalitesi risklerine karşı bankalara yardımcı olduğunu belirten S&P, 2022’de yüzde 2,8 olan kredi ziyanlarının 2023’te yüzde 3,2’ye, 2022 sonunda yüzde 2,2 olan takipteki kredi oranının da 2023’te yüzde 4-5 aralığında yükselmesini öngördü.
S&P tahlilinden başka satır başları şöyle:
* Türk bankalarının döviz likiditesi, düşük yenileme oranlarını dengelemek için kâfi olacaktır fakat döviz varlıklarının birden fazla Merkez Bankası’nda (TCMB) tutuluyor veya
devlet tahvillerine yatırılmış durumda, bu da yüksek gerilimli bir senaryoda döviz varlıkların kullanılabilirliğini azaltabilir. Mudilerin itimadında yaşanabilecek mümkün kayıpları da bankacılık sistemi açısından bir risk olarak görüyoruz.
* Kur muhafazalı mevduat eseri ve bankaları döviz mevduatları azaltmaya zorlayan düzenlemeler sonucunda 2021 sonunda yüzde 64,6 olan mevduat dolarizasyonu, Şubat 2023’te yüzde 42,5’e geriledi.
* Türkiye’deki takipteki kredi oranları, takipteki kredi sayılmayan ve oranların paydasını şişiren süratli kredi genişlemesinden etkilenen çok sayıda tekrar yapılandırılmış krediyi içermiyor. Bilhassa para siyasetinin resetlenmesi ve liranın kıymetli ölçüde kıymet kaybetmesi mümkünlüğü karşısında ve Türkiye’yi etkileyen son doğal afetlerin tesirleri nedeniyle, varsayımlarımızda kıymetli riskler görüyoruz.
* Türk bankaları, son yıllarda gayrimenkul fiyatlarındaki artış ve hiperenflasyon ortamında uygulanan epeyce genişleyici para siyasetlerinin da tesiriyle ortaya çıkan ekonomik dengesizliklerin yarattığı risklerle de ağır biçimde karşı karşıya. Son yıllarda kredi verilmesini özendiren devlet teşviklerinin körüklediği çok güçlü kredi büyümesi bu riskleri artırdı.
*Konut fiyatlarındaki artış, teminat olarak tutulan gayrimenkul varlıklarının pahasını artırarak bankaların etkin kalitesine kilit oranlarda yardımcı oldu. Bununla birlikte, değerlemelerde sert bir düzeltme mümkünlüğünün arttığını ve bunun bankacılık sistemi için değerli kredi kayıplarına yol açabileceğini kıymetlendiriyoruz.
Ayrıca, gelişmiş piyasalardaki yüksek faiz oranlarının baskısı ve artan ödemeler istikrarı ve kur kırılganlıkları nedeniyle TL’nin zayıflamasını bekliyoruz.
TL’nin zayıflığı, toplam krediler içindeki oranı Şubat 2020’de yaklaşık yüzde 37 iken Şubat 2023’te yüzde 30’a gerileyen döviz cinsi kredilere sahip Türk şirketlerinin kredibiliteleri üzerinde de baskı oluşturuyor.
turizmguncel.com
