Yapay Zeka ve Teknoloji
2022 yılını geride bıraktık ve içerisinde bulunduğumuz bu yeni senede en kıymetli gündem hususumuz hiç kuşkusuz yapay zeka (AI) oldu. Bugün sizlerle bir arada son devirde herkesin merak ettiği ‘yapay zeka‘ konusunu ele alacağız. Kimine nazaran dünyayı değiştirecek bir adım, kimine nazaran de hepimizin sonunu getirecek bir yenilik. Bu yeni çağa aksi olan o kadar çok kişi var ve zıt listenin başında ünlü fizikçi Stephen Hawking, teknoloji devi Tesla ve Twitter’ın sahibi Elon Musk üzere isimler yer alıyor.
Yapay zeka ile yeni bir periyot başladı ve bu yeni çağ ile bir arada şirketlerin sonsuz yarış periyoduna girmiş olduk. En başında belirttiğim üzere bu teknolojinin daha en başındayken buna karşı çıkan devletler ve tanınır şahıslar var. En kolay örneğiyle teknoloji savunucusu olarak bildiğimiz Elon Musk, birinci başlarda yapay zekayı toplumda işsizlik ve birçok riski artırabilme riskinin olduğunu söyledi ve durdurma davetinde bulundu. Fakat bugün itibariyle tekrar Elon Musk, TruthGPT isminde bir yapay zeka hizmetini yakında başlatacağını da açıkladı. Sadece Elon Musk değil, ABD Lideri Joe Biden’da yapay zekaların güvenliğinden huzursuz olduğunu belirtti. Birçok kurumun rekabetinin başlangıcına sebep olan ve hatta Google’ın yerini alabileceği düşünülüyor. Buna karşılık Google üzere büyük teknoloji şirketleri de bu yenilikten uzak kalmak istemeyerek arama motorlarına yapay zeka özelliği getireceklerini de duyurdular. Bu teknolojinin daha en başındayken oluşan görüş ayrılıklarının yerini ilerde sırf benimseme ve ayakta kalma uğraşıyla gerçekleştireceklerini düşünebiliriz. Önümüzdeki devirlerde neleri değiştireceğini görebilme fırsatına da sahip olacağımız kesin.
Yukarıda yer alan tabloda teknoloji hizmeti veren şirketlerin 1 milyonun üzerinde kullanıcıya ulaşma suratı görülüyor. Yılları da baz aldığımızda Netflix 3,5 senede, Facebook 10 ayda, Spotify 5 ayda ve Instagram 2,5 ayda tam olarak 1 milyon kullanıcıya ulaştılar. Lakin ChatGPT, Instagram’ın rekorunu 5 günde 1 milyon kullanıcıya ulaşarak kırdı. Sırf 1 milyon kullanıcıyla kalmadı ocak ayından itibaren 100 milyondan fazla kullanıcıya sahip oldu ve bu oran her geçen gün artmaya devam ediyor.
Bilgisayarın kullanılmaya başlandığı birinci vakitlerde oluşabilecek işsizlik meselesinden korkuluyordu. Kolay bir örnekle anlatmak gerekirse bilgisayarın yaygın bir formda kullanılmaya başlamasının akabinde kimi kesimlerde bitişlere ve istihdamda azaltmaya gidildiğine şahit olduk. Aslında tüm bu aykırılığın altında yatan temel neden, mevcut konfor alanlarından uzaklaşmama eforu olarak görülebilir.
Yapay zekanın tarihçesine baktığımız vakit yapay zekanın doğuşu 1950 yıllarında düşünen makineler yaratma makalesiyle başladı ve bugüne kadar geldi. Başlangıçta nöron ağlarla, akabinde makine tahsili ile birlikte gelişmiştir. Dünyada birinci analog bilgisayar 1945 yılında kullanılmaya başlandı. O vakit sırf hesap makinesi vazifesi görüyordu. Türkiye’de ise birinci bilgisayar 1960 yılında yol imalinde gereken hesaplamaları daha süratli gerçekleştirebilmek ismine kullanılmaya başlandı.
En kısa tarifiyle yapay zekayı, bilgisayarlarla insan zekasına muhtaçlık duyulan faaliyetlerin, yapay zeka algoritması aracılığıyla yaptırma teknolojisi olarak isimlendirebiliriz. Dünya tarihinin en büyük gelişmelerinden birine tanıklık ediyoruz. Bu teknolojinin artılarını öğrenmeye ve kendimizi geliştirmeye odaklanmamız bizlerin faydasına olacaktır.
Yapay zekanın tarifini bilgisayarların insan üzere düşünebilme ve hareket edebilmesidir olarak yapmıştık. Pekala tüm bu görüşleri bir kenara bırakırsak bizler bu teknolojiye kendimizi nasıl adapte edeceğiz sorusuna odaklanabiliriz. Tüm şirketler yavaş yavaş arama motorlarına ya da işlemcilerine yapay zekayı entegre etmeye başladılar.
ChatGPT‘nin yeni modeli olan ve OpenAI tarafından desteklenen konuşma arayüzü GPT-4, 14 Mart’ta tanıtıldı. Kullanıcılarla olağan konuşma lisanı üzerinden irtibat kurmak ve sorularına karşılık aramak için oluşturuldu. Böylece yeni sürümde sohbet robotu daha fazla güçlendi.
Yapay zeka çağında logo, tasarım, kodlama, sohbet, kitap özeti, toplantı üzere birçok hayatımızı kolaylaştıracak hususların karşılıklarını bu teknoloji sayesinde arayabiliyoruz. Şu an 20’den fazla yapay zeka aracı bulunuyor. Windsor, Dreamer, Notion AI, Jasper üzere birçok yapay zeka aracıyla günlük rutininizde işlerinizi kolaylaştırabilirsiniz.
Yapay Zeka ve Blokzincir Entegrasyonu
Yapay zekanın tarifini bilgisayarların insan üzere düşünebilme ve hareket edebilmesidir olarak yapmıştık. Blokzincir ise eşler ortası dağıtık, çok merkezli, açık kaynak kodlu ve değiştirilemez bir defter olduğunu biliyoruz. Oluşan blokların değiştirilemez oluşu blokzinciri olağan data tabanlarından ayıran en kıymetli özelliktir.
Son yılların en değerli iki teknolojisi yapay zeka ve blokzincir, birbirinden farklı teknolojilerde olsa da birlikte çalışabilirler ve eksiklikleri tamamlayabilirler. Bu iki dev teknolojinin de kullanıldığı alanlar şu an kısıtlı olsalar bile önümüzdeki periyotlarda farklı alanlarda ve sanayilerde bu projelerle müsabaka olasılığımız hayli yüksek.
Blokzincirde yeni bir blok elde etmek için yapılan madencilik ağır süreç gücü ve vakit gerektirir. Değiştirilemez bir yapıda olması ise bunun randımanını kıymetli ölçüde tesirler ve düşürür. Bu durumda yapay zekanın devreye girebilir ve randımanı büyük ölçüde düzgünleştirir, tüketimi azaltır ve daha da yaygınlaşmasına katkı sağlayabilir. Dahası yapay zeka, blokzincirde tutulan süreçleri yorumlamaya harcanan alanları optimize edebilir.
Yapay zekanın gerçek karar verebilmesi elindeki bilgilerin ölçüsüne ve doğruluğuna nazaran belirlenmektedir. Blokzincir merkeziyetsiz olması, şifrelenmiş yapısıyla itimat oluşturur ve şeffaf bir hizmet sağlar. Blokzincirin kullanım alanlarının artması ve bilgilerin çoğalması ile birlikte yapay zeka teknolojisinde tartışmalara neden olabilecek itimat eksikliği, yanlış karar verme ve öbür muhtemel sorunların önüne geçilebilir. Örneğin akıllı mukavelelerin hakikat karar verebilmesinde makine öğrenmesi algoritmaları destekleyici bir etken olabilir.
Singularity.net, yapay zeka ve blokzincir kullanılan çalışmalar ortasında yer almaktadır. Dünyada erişim sağlanabilen yapay zeka sayesinde herkesin bu teknoloji hizmetlerine kolay kolay ulaşmasına, paylaşmasına ve para kazanmasına imkân tanıyan blokzincir dayanaklı bir platformdur.
Son olarak içerisinde bulunduğumuz devirde bu iki teknolojinin gelecekteki rolü ve tesirlerini iddia etmek epey güç. Lakin, blokzincir ve yapay zeka teknolojisinin gelecekte iddia edilenden çok bir rol oynayacağı kesin. Birkaç yıl içerisinde birlikte kullanımının yaygınlaşmasını beklediğimiz bu teknolojide çok fazla alanda yarar sağlayıp büyüyeceğini düşünebiliriz.
