300 Milyar Dolar Yatırım Hayal Mi? Yabancı Yatırımcından Kılıçdaroğlu’nu Takviyeler Açıklama
Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun 300 milyar dolar vaadi çok konuşuldu. Pekala bu vaat çok mu hayali?
Türkiye’de seçimler yaklaştıkça yabancı yatırımcı ve bankaların ilgisi de artıyor. Son yıllarda AKP’nin siyasetleri nedeniyle çıkış yapan yabancı yatırımcının, seçim sonrası yeni iktidar ve ekonomide ‘normalleşmeyle’ birlikle geri dönebileceği belirtiliyor.
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, seçim sonrasına yönelik çalışma ve söylemlerinde hali hazırda sıkıntılar olan iktisada yönelik telaffuzlarını artırmaya devam ediyor. Geçen aylarda iktisatta kıymetli isimlerin yaptığı çalışmaları büyük bir aktiflik düzenleyerek açıklayan muhalefet, seçim sonrasında da galip gelinmesi halinde iktisattaki problemleri nasıl düzeltecekleri konusunu daima sayılar ve bilgilerle vurguluyor.
Aralık ayının birinci günlerinde açıklanan Vizyon Dokümanı isimli çalışmalar, iktisatta sıkıntılar ve yapılacaklar üzerine kurulmuştu. Mahallî ve milletlerarası birçok akademisyenin yer aldığı çalışmalarda bu uzman isimler de sunumlar yapmıştı.
Kılıçdaroğlu, iki ay evvel yaptığı yurt dışı görüşmeleri sonrası 300 milyar dolarlık yabancı yatırımın beş yıl içinde ülkeye geleceğini söylemişti.
Türkçe’den Gülsen Solaker’e konuşan Türkiye uzmanı Britanyalı ekonomist Ash’e nazaran de ortodoks para siyasetlerine geri dönülmesi durumunda değerli portföy girişleri görülecek: “Geçmişte 140 milyar dolar üzere bir doruğa ulaşıldığı ve artık 20 milyar dolara kadar düşüldüğünü hesap edersek; bence beş yıllık bir mühlet içinde 120 milyar dolara geri dönülebilir. Bu da yıllık bazda 20 milyar dolarlık portföy girişi demek oluyor.”
Doğrudan yabancı yatırımlarda tepe noktasının 2007’deki 28 milyar dolar düzeyi olduğunu hatırlatan Ash, “Son birkaç yıldır bu yatırımlar 5-6 milyar civarında. Yabancı yatırımlarda yıllık 20 milyar dolara çok kolay bir biçimde geri dönmenin mümkün olduğunu düşünüyorum” dedi.
Ash, buna ek olarak uzun vadeli yabancı borçlanmada da net 20 milyar dolarlık giriş görmenin mümkün olduğunu söyledi: “Tüm bu kalemleri bir ortaya getirdiğimizde, yılda 50 milyar dolarlık yeni giriş görmenin mümkün olduğunu düşünüyorum.”
Şartlar belli
Britanyalı ekonomiste nazaran bu türlü bir durumun oluşmasının koşullarıysa şöyle: “Ortodoks para siyasetleri, bağımsız merkez bankası, iktisat grubunda meritokrasi (liyakat), hukukun üstünlüğünün geri dönüşü ve iktisat siyasetlerinde denetim ve istikrar sistemi.”
Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı ise kendinden emin ve kararlı. Türkiye’nin güçlü bir ülke olduğunu belirten Kılıçdaroğlu, bu zenginlik için de “Nerede kaynak yok?” diye soruyor.
Tasarrufa gidileceğini belirtirken, ‘300 milyar dolar pak para getireceğim bu ülkeye. Pak para. O denli IMF git yalvar yakar değil. Onlar bize gelebilir miyiz diyecekler. Evet gelebilirsiniz, şu yatırımı yapıyorsa. İstihdam yaratıyorsa gel kardeşim’ diyeceklerini belirterek, yatırım için planlama yaptıkları bölgeyi de açıkladı. Kılıçdaroğlu, “Samandağ’dan Mersin’e kadar olan bölgeyi Akdeniz’ien güçlü katma bedelini üreten bölge haline getireceğiz.” dedi.
Peki uzmanlar ne yorum yapmış diye baktığımızdaysa, bahisle ilgili bir yazı kaleme alan muharrir Alaattin Aktaş kıymetli tespitlerde bulundu.
Aktaş, “Kılıçdaroğlu’nun 300 milyar dolar vaadi çok mu hayali? Kastedilen bir yılsa, evet; üç beş yıla yayılan bir müddetse değil. Türkiye son yirmi yılda 335 milyar dolarlık yatırım çekti. Lakin kimi yıllar rekor girişler oldu, birtakım yıllar tam tersi…2010-2014 periyodu, beş yıldaki giriş 169 milyar dolar. 2018-2022 periyodu, beş yıldaki giriş 9 milyar dolar.
Evet, 2003 yılı başından bu yılın şubat ayı sonuna kadar geçen yirmi yılı biraz aşkın müddette direkt yatırım ve portföy yatırımı olarak gelen para tam 334 milyar 713 milyon dolar. Demek ki Türkiye 300 milyar dolarlar civarında bir dövizi çekme potansiyeline sahipmiş.” diyor.
