KKM dorukta, rezervler tabanda, yabancı parası azaldı
Dolar ve Euro satışında bankalararası piyasa ile hür piyasa ve bankaların satışlarında makas açılmaya devam ederken döviz piyasalarında değişik gelişmeler yaşanıyor. Kur muhafazalı mevduat 1.9 trilyon liraya yükselirken, net milletlerarası rezervler 12 milyar dolara indi. Fiziki döviz talebi ise artıyor.
Türkiye iktisadında son devrin en kıymetli konusu döviz kurları. TL karşısında yükselen dolar ve Euro’nun yanı sıra bankalararası piyasa ile efektif döviz satışı ortasındaki fark 1 lirayı aştı. Öte yandan efektif döviz yani piyasadaki yabancı para hacminde de 14 Nisan haftasında 2.2 milyar dolar düşüş var. Tıpkı hafta kur muhafazalı mevduat ise 1.9 trilyon lira ile tarihi doruğunda, net rezervler ise 25 haftanın tabanında. Buna rağmen yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı da 14 Nisan haftasında 605 milyon dolarlık düşüş var. Döviz piyasalarında birbirine zıt süreçler olmaya devam ederken uzmanlar seçim meçhullüğü nedeniyle yurtiçi talepte yükselişin devamının olası olduğunu vurguladı.
HAFTALIK EN YÜKSEK ARTIŞ
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun 14 Nisan ile biten haftaya ait datalarına nazaran bankalardaki kur muhafazalı mevduat hesabı hacmi 1 haftada 113.7 milyar lira artarak 1 trilyon 890 milyar 584 milyon liraya çıktı. Yani 98 milyar dolara ulaşıldı. 1 haftada 113.7 milyar liralık artış daha evvel hiç gerçekleşmemişti. Geçen yıl şubatta hukuksal bireyler vergi avantajı sağlanarak KKM’ye dahil edildiğinde haftalık 85 milyar liranın üzerinde yükseliş 14 Nisan haftasına kadarki en yüksek artış idi. Geçen yıl sonuna nazaran KKM hesaplarında 475.3 milyar lira oldu. Yeni kur ile geçen yıl sonundan bu yana 24.5 milyar dolarlık artış var. KKM’de faiz üst sonunun kaldırılması, bankalara TL’ye dönüşüm ve TL mevduat oranı hedefl eri konması KKM artışının bu kadar süratli olmasının nedenlerini oluşturuyor. Bankacılık dalı kaynaklarının verdiği bilgiye nazaran KKM hesaplarında dövizden dönüşlerde dolar cinsi yıllık faiz yüzde 30-35’leri buluyor.
KKM artmaya devam ederken yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı parite tesirinden arındırılmış olarak 14 Nisan haftasında 605 milyon dolar geriledi. Bu gerilemede 945 milyon dolarlık dolar cinsi döviz mevduatlarındaki düşüşün tesiri büyük. Euro ve altın hesaplarında pariteden arındırılmadığında artış yaşandı. Evvelki haftalarda ise hem KKM hem de döviz mevduatları yükseliş yaşadı.
12 MİLYAR DOLARLIK REZERV
Merkez Bankası haftalık para ve banka dataları 14 Nisan haftasında IMF tarifli net memleketler arası döviz rezervlerinde gerileme olduğuna işaret ediyor. Merkez Bankası bilgilerine nazaran 7 Nisan haftasında 13.8 milyar dolar olan net memleketler arası rezervler 14 Nisan haftasında 12 milyar dolara indi. 1.8 milyar dolarlık düşüş yaşandı. Geçen yıl sonundan bu yana düşüş ise 15.5 milyar dolara ulaştı. Son 4 haftada net milletlerarası döviz rezervleri 8 milyar dolar azaldı.
Merkez Bankası toplam rezervleri ise 14 Nisan haftasında bir evvelki haftaya nazaran 428 milyon dolar artarak 121 milyar 531 milyon dolara yükseldi. Bilgilere nazaran, 14 Nisan prestijiyle Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, 920 milyon dolar artışla 69 milyar 411 milyon dolara çıktı. Brüt döviz rezervleri, 7 Nisan’da 68 milyar 491 milyon dolar düzeyinde bulunuyordu. Kelam konusu devirde altın rezervleri ise 493 milyon dolar azalarak 52 milyar 612 milyon dolardan 52 milyar 119 milyon dolara indi. Böylelikle Merkez Bankası’nın toplam rezervleri, 14 Nisan haftasında bir evvelki haftaya kıyasla 428 milyon dolar artışla 121 milyar 103 milyon dolardan 121 milyar 531 milyon dolara yükseldi.
YABANCI PARA BANKOTLARI AZALDI
Fiziki döviz talebinin takip edildiği yabancı para banknotlar ise 14 Nisan haftasında düşüşe işaret ediyor. Merkez Bankası datalarına nazaran 14 Nisan haftasında yabancı para banknotlar 133 milyar 693 milyon 349 bin liraya indi. Son 4 haftada efektif döviz 46.2 milyar lira yani 2.2 milyar dolar azaldı. Uzmanlar döviz piyasalarında hayli farklı gelişmelerin yaşandığına işaret ederken döviz süreçlerine getirilen her düzenlemenin ve seçim belirsizliğinin fiziki döviz talebine artış olarak yansıdığını vurguladı. O denli ki son haftalarda bankalararası piyasa ile hür piyasa ile bankadan döviz satış fiyatı ortasındaki makas epey açıldı. Geçen hafta perşembe günü kapanış itibariyle bankalararası piyasada dolar 19.4 liradan süreç görürken hür piyasada 20.46 liradan satıldı. 1 liranın üzerinde farkla satış gerçekleştirilirken Euro süreçlerinde de durum farklı değil. Yeniden bankalararası piyasada Euro 21.32 liradan süreç gördü, özgür piyasada ise Euro 22.40 liradan satıldı. 1.1 liralık makas bankalararası piyasa ile hür piyasa ortasında oluştu..
YABANCIYA SON 1 YILDA 5 MİLYAR DOLARLIK MENKUL DEĞER SATTI
Merkez Bankası haftalık menkul değer istatistikleri ise yabancı yatırımcıların 5 haftanın akabinde net alıcı olduğunu ortaya koydu. Bilgilere nazaran 14 Nisan ile biten haftada yabancı yatırımcılar 179 milyon dolarlık pay senedi aldı. 6 milyon dolarlık Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) ve 400 bin dolarlık Şirket Borçlanma Senetleri (ŞBS) sattı. Yabancı yatırımcıların 7 Nisan prestijiyle 24 milyar 763,9 milyon dolar olan pay senedi stoku, 14 Nisan’da 25 milyar 880,8 milyon dolara çıktı. Tıpkı devirde yurt dışında yerleşik bireylerin DİBS stoku 1 milyar 225 milyon dolardan 1 milyar 147,5 milyon dolara, ŞBS stokları da 75,2 milyon dolardan 74,5 milyon dolara indi. Yılbaşından beri yabancı yatırımcılar toplam 822.3 milyon dolarlık pay senedi satışı, 79.6 milyon dolarlık DİBS alımı ve 9,6 milyon dolar ŞBS satışı yaptı. Yurt dışı yerleşikler böylece 2023 yılında toplam 752.2 milyon dolarlık menkul değer satışı gerçekleştirmiş oldu. Son 1 yıllık müddet zarfında yabancı yatırımcılar 3 milyar 837,2 milyon dolarlık pay senedi satışı, 1 milyar 121,5 milyon dolarlık DİBS satışı ve 26 milyon dolar ŞBS satışı gerçekleştirirken menkul değer piyasasından 4 milyar 984,7 milyon dolar yabancı çıkışı oldu.
patronlardunyasi.com
