Zehirsiz Sofralar Platformu uyarıyor
Zehirsiz Sofralar Platformu tarafından yapılan açıklamada, Türkiye kaynaklı tarım zehiri yani pestisit bildirimlerin sayısının 2022 yılında 2021’e nazaran azaldığı görülse de bu azalma umut vaad etmekten çok uzakta. 2018’de 113, 2019’da 98, 2020’de 194 parti eserde limitlerin üzerinde tarım zehiri bildirimi yapılırken bu sayı 2021’de 613’e, 2022’de ise 518’e kadar yükseliyor. 2022’de pestisit bildirimi yapılan meyve ve sebzeler ortasında en çok biber, limon, greyfurt, mandalina, portakal olmak üzere üzüm, asma yaprağı, patlıcan, kabak, domates, karpuz ve armut bulunuyor.
TARIM ZEHİRLERİNDE BİRİNCİ SIRADA
2021 yılında en çok rapor edilen besinler, Türkiye menşeli eserlerden kaynaklanıyor. AB üyesi olmayan ülkeler ortasında Türkiye 405’i pestisit olmak üzere toplamda 613 bildirimle birinci sırada. Bunu 272’si pestisit kaynaklı olarak toplam 383 bildirimle Hindistan takip ediyor. Üçüncü sırada risk bildiriminin çoğunluğu besin ile temas eden materyallerden kaynaklanan 331 bildirimle Çin yer alıyor. AB üyesi ülkeler ortasında ise Polonya 381 bildirim ile birinci, Fransa 256 bildirim ile ikinci, Almanya 210 bildirim ile üçüncü sırada.
DIŞ PAZARDA PRESTİJ KAYBI SÜRÜYOR
Rekor düzeylerle tarım zehiri bildirimlerinde birinci sırada gelen Türkiye’nin ziraî üretim potansiyeli yüksek olmasına karşın ticari prestiji ziyan görüyor. 2021 yılına ilişkin raporda, tehlike ve eser kategorisine nazaran yapılan değerlendirmede en çok bildirim yapılan 10 husus başlığının 3’ünde Türkiye’nin ismi geçiyor. Sebebi 359 parti meyve ve sebzede pestisit, 57 parti meyve ve sebzede aflatoksin ve 39 parti tohum, kabuklu yemiş ve türevi eserlerde aflatoksin tespit edilmiş olması. Menşei Türkiye olarak bildirilen eserlerden bilhassa limon, portakal, mandalina ve greyfurt üzere narenciyelerdeki uygunsuzluklar sebebiyle 2020’de 191 olan bildirimlerinin sayısı (etilen oksit dikkate alınmadan) 2021’de 361’e çıktı. Bu nedenle Ekim 2021’de Türkiye’den AB’ye giden greyfurt hariç ilgili eserler için sonda denetimler yüzde 20 oranında artırıldı.
YANIT VERİLMİYOR
Avrupa Komitesi limitlerin üzerinde tarım zehiri bildirimi yaptığı ülkelere tertipli olarak resmi mektuplar göndererek ülke yetkililerini ziraî besin zinciri boyunca hileli yahut aldatıcı uygulamaların önlenmesi, denetimin garanti altına alınması gayesiyle soruşturma yapmaya ve alınan önlemler hakkında bilgi vermeye davet ediyor. Ayrıyeten, bildirilen şirketlerden AB’ye ihraç edilmiş olan ve emsal uygunsuzluklar gösterebilecek benzeri eserlerin izini sürmeye çağırıyor. Lakin 2021 yılı raporuna nazaran Türkiye’nin gönderilen resmi mektuplara ait yanıt oranı yüzde 38 ile sonlu kalmış ve davetlerin büyük kısmına karşılık verilmemiş.
