Arjantin İktisadına Ne Oluyor?

Arjantin İktisadına Ne Oluyor?

¿Qué le pasa a la economía argentina?

Matías Vernengo Bucknell Üniversitesi’nde Profesör olarak vazife yapmaktadır. Daha evvel Arjantin Merkez Bankası’nda (BCRA) Kıdemli Araştırma Müdürü, Utah Üniversitesi’nde İktisat Doçenti ve Kalamazoo College ve Rio de Janeiro Federal Üniversitesi’nde (UFRJ) Yardımcı Doçent olarak misyon yapmıştır. Latin Amerika ve Karayipler Ekonomik Komitesi (ECLAC), Memleketler arası Çalışma Örgütü (ILO), Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) üzere çeşitli Birleşmiş Milletler kuruluşlarına  danışmanlık yapmıştır. Yedi editörlü kitabı, iki kitabı ve bilimsel hakemli mecmualarda yahut kitap kısımlarında yayınlanmış yüz yirmiden fazla makalesi bulunmaktadır. Başta Latin Amerika olmak üzere gelişmekte olan ülkelerin makroekonomik sıkıntıları, milletlerarası politik iktisat ve iktisadi fikir tarihi hususlarında uzmanlaşmıştır. Birebir vakitte Review of Keynesian Economics’in (ROKE) emeritus kurucu eş editörü ve New Palgrave Dictionary of Economics’in baş editörüdür.@NakedKeynes

Sizin açınızdan Arjantin iktisadının en temel ve aktüel sıkıntıları nelerdir ? Mevcut hükümet bu meseleleri çözmek için ne yaptı? Neden başarısız oldu? Başarısız olan para siyaseti mı yoksa bunu faal bir maliye siyasetiyle destekleyememiş olmaları mı ? (@veridelisi @DenizhanKas @MSLHKRTL)

Temel sorun  merkez bankasında dolar rezervi bulunmamasıdır. Bu, sakinliğe neden olan finansal bir dış kısıt getirmektedir. Bir tarafta ithalat için dolar ihtiyacınız ortaya çıkıyor ve öbür tarafta enflasyon nedeniyle pesonun sürekli  devalüasyonu bu ithalatı giderek daha pahalı yapıyor. 2011 yılından bu yana, Macri hükümeti periyodunda süreksiz olarak kaldırılan fakat tıpkı idare tarafından yine uygulanan döviz denetimleri ile sorun çözülmeye çalışılmaktadır. Hem Frente para la Victoria hem de sonrasındaki hükümetler faiz oranlarını beklenen devalüasyonun üzerine çıkarmaktan kaçındı. Bunun farklı nedenleri var.

Popüler bakış açısıyla( ki birçok hetorodoks ekonomist bu görüşü âlâ niyetli olarak savunmakta), düşük faiz oranları finansal sermayenin getirilerini azaltmanın bir yolu ve birebir vakitte iktisadın genişlemesi ve daha güzel bir gelir dağılımı için gerekli bir şarttır. Daha yüksek faiz oranlarının kredi, özel yatırım ve ekonomik faaliyetler üzerinde olumsuz bir tesiri olacağı varsayılmaktadır.

Ancak, özel yatırımlar faiz oranının bir işlevi olmayıp, beklenen efektif talebe bağlıdır. Dahası, hükümet kamu bankaları aracılığıyla kredileri her vakit yönlendirebilir. Liberal bakış açısı için yüksek faiz oranı, özel yatırımlar üzerindeki tesirleri nedeniyle daraltıcıdır. Lakin bu yanlıştır ve aslında reel faiz oranındaki artışa karşın 2017 yılında özel faaliyetler ve yatırımlar artmıştır.

Dahası, 2017 sonunda hükümet daha fazla devalüasyonu teşvik etmek için merkez bankasını faiz oranını daha da düşürmeye zorladı. Faiz indirimi, devam eden sermaye kaçışı, dış kredilerin kısıtlanması ve rezervlerin tükenmesiyle hükümet IMF finansmanı aramak zorunda kaldı ve yeni bir temerrüde yakın bir durumda kaldı. Sonuç olarak, her iki akım da düşük faiz oranlarını gerekli ve hatta gerekli olmayan bir durum olarak görmektedir.

Bu hükümet de faiz oranlarını, beklenen devalüasyon artı risk priminin altında tuttu ve sonuç olarak döviz kuru bu düzeye yükseldi. Para siyaseti başarısız oldu, bu da maliye siyasetinin problemleri çözmek için kullanılamayacağı manasına geliyordu.

Faiz artışları ne enflasyona, ne direkt yatırımlara, ne rezervlere, ne cari istikrara yarar vermemiş. Sizce faiz artışları ne işe yaradı? (@istanbulekolu)

La subida de las tasas en Estados Unidos no han sido muy relevantes, porque aquí la inflación no es de demanda, y además han sido muy negativas para los países periféricos, donde pusieron presión sobre el tipo de cambio, y llevaron a devaluaciones inflacionarias. Brasil tuvo que subir la tasa a niveles altísimos para poder frenar el tipo de cambio, por ejemplo.

Benim için Arjantin’de kur gereğince yükselmedi. Artık, krizin ortasında, durum daha karmaşık, zira beklenen devalüasyon oranı hızlandı. . Örneğin Brezilya döviz kurunu denetim altına almak için faiz oranını çok yüksek düzeylere çıkarmak zorunda kalmıştır.

Arjantin’de ortodoks programlar çöktü, neden çöktüklerini âlâ biliyoruz.Ama heterodoks programlar da uygun sonuç vermedi. Neden? (@BahceSerdal)

Hangi heterodoks plan? Şayet 80’lerden bahsediyorsak, evet, yalnızca 90’lardakiler işe yaradı, zira Brady Planından sonra döviz kuru sürdürülebilirdi.  Kelamda heterodoks tekliflerin hepsi döviz kuru devalüasyonu ve mali ayarlama öneriyor. Güya ortada bir ayarlama yokmuş üzere ve güya açığı kapatmak için resmi kurun devalüe edilmesi enflasyonist olmayacakmış üzere. Dolar girişi olmadığı sürece tahlil de yok. Bu hiper enflasyonun hâkim olduğu 80’li yılların dersidir.

Mavi Dolar 3 ayda %45 yükseldi. Bu, son yıllardaki en süratli artış. Seçim takviminin şimdi netleşmemesi meçhullüğü artırıyor. Merkez Bankasının IMF’ten gelecek kredi
dilimi haricinde bu gidişi yavaşlatabilecek bir siyaset aracı var mı? Enflasyonu iki basamağa çekmesi mümkün mü? (@e507)

Düşürülebileceğini sanmıyorum. Fon para koymaya karar verirse, devalüasyonların suratını yavaşlatabilir ve en azından enflasyonu bu düzeylerde sabitleyebilir.

IMF programından çıkmak düşünülebilir mi Arjantin için? Yerine tam istihdam hedeflemesi uygulanmalı mi? Siyaset faizini bu bağlamda post keynesyen çerçevede bir yere park edip finansal istikrar hedefleyen merkez bankası daha gerçek olmaz mı?
(@drbakidemirel)

Fon’un programından nasıl çıkabileceğimizi göremiyorum ve sorun BCRA‘nın teorik çerçevesi değil, dolar eksikliği. Şayet Çin dolar teklif ederse ve biz de döviz kurunu koruyabilirsek, bu krizden yavaş yavaş çıkabiliriz. Dahası, önümüzdeki yıl ihracatta iyileşme ve Néstor Kirchner doğalgaz boru sınırının açılışı nedeniyle güç ithalatına olan talebin azalması nedeniyle dolar gelirse, tahminen o vakit durum istikrarı düşünmemize müsaade verir.

Faizi neden %150  yapıp beklenen enflasyon oranının çok üzerine cekmiyorlar ?  Daha yüksek şok faiz artışları neden yapmadılar? (@meeeeenekseee) (@kelebekkafa )

Önemli olan beklenen enflasyon değil, faiz oranı farkıdır. Yurtiçi faiz oranı milletlerarası faiz oranının altındaysa, buna beklenen devalüasyon ve risk primi de eklendiğinde, vatandaş için dolara geçmek daha uygun olacaktır ve bu durum değişmez. Arjantin’de dolarizasyonun doğaüstü bir yanı yoktur. Bu şartlarda doları tercih etmek rasyoneldir. Faiz oranındaki artış, rezerv biriktirmek, döviz kurunu korumak ve istikrarı sağlayabilmek için gerekli lakin kâfi olmayan bir şarttır.

Neden devalüasyon yapılmıyor ? Neden farklı kurlara müsaade veriliyor?( @gizIi_borsaci)

Bunlara müsaade verilmiyor. Bunlar döviz denetimleri uygulandığında oluşturuldu. Artık soya fasulyesi ihracatçıları ve öteki ihracatçı kümelerin dolarlarını getirmelerini daha avantajlı hale getirmek için birkaç özel döviz kuru oluşturdular.

Sizin mevcut durum için tahlil teklifleriniz nelerdir? (@veridelisi )

“Dolar cinsinden rezerv probleminin çözülmesini” içermeyen bir tahlil göremiyorum. Daha yeterli bir dış durum katiyen yardımcı olacaktır. IMF ve Fon’un hesap verdiği ABD hükümeti müdahale etmezse ve Çin, Dilma Rousseff’in başkanlığını yaptığı Yeni Kalkınma Bankası ile yardım etmezse, bir tahlil göremiyorum. Bu durum patlayabilir.

Süper bono ve Arjantin maliyesine tesiri nedir? Mevcut zahmetlere muhteşem bonolarla neden olmuş olabilir mi? (@AylinSeckin2)

Anladığım kadarıyla bunlar peso cinsinden, değil mi? Şayet öyleyse, bunun sorunun nedeni olduğunu düşünmüyorum. Sorun tekrar dolar eksikliği. Devalüasyonlar, bunun sonucunda gerçek fiyatlardaki düşüş ve kayıpları telafi etmek için yapılan fiyat artışları ve bunu takip eden döviz kuru/ücret sarmalı meseledir.

/*! This file is auto-generated */!function(c,l){“use strict”;var e=!1,o=!1;if(l.querySelector)if(c.addEventListener)e=!0;if(c.wp=c.wp||{},c.wp.receiveEmbedMessage);else if(c.wp.receiveEmbedMessage=function(e){var t=e.data;if(!t);else if(!(t.secret||t.message||t.value));else if(/[^a-zA-Z0-9]/.test(t.secret));else{for(var r,s,a,i=l.querySelectorAll(‘iframe[data-secret=”‘+t.secret+'”]’),n=l.querySelectorAll(‘blockquote[data-secret=”‘+t.secret+'”]’),o=0;o

/*! This file is auto-generated */!function(c,l){“use strict”;var e=!1,o=!1;if(l.querySelector)if(c.addEventListener)e=!0;if(c.wp=c.wp||{},c.wp.receiveEmbedMessage);else if(c.wp.receiveEmbedMessage=function(e){var t=e.data;if(!t);else if(!(t.secret||t.message||t.value));else if(/[^a-zA-Z0-9]/.test(t.secret));else{for(var r,s,a,i=l.querySelectorAll(‘iframe[data-secret=”‘+t.secret+'”]’),n=l.querySelectorAll(‘blockquote[data-secret=”‘+t.secret+'”]’),o=0;o