Erdoğan: Kur inişi hassas yönetilmeli
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde ekonomist ve akademisyenlerle sohbet toplantısı yaptı.
Toplantıda yeni alınan kararlar değerlendirilirken, ekonomistlerin görüşleri de alındı.
Erdoğan’ın toplantıda kurdaki hareketi de değerlendirdiği ve “Kur inişini, hassas, endüstrici ve ihracatçıyı ürkütmeden yürütmek gerek. Kur indi diye daha da indirelim telaşına kapılmamak lazım” bildirisi verdiği öğrenildi.
Erdoğan toplantıda kripto para konusunda bildiriler verdi. Kripto para yasasının hazır olduğunu söyleyen Erdoğan, “Gecikmeden Meclis’e göndererek bu mevzuda adım atacağız” dedi.
Toplantı öncesi açıklama yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, son devirde daha sık biçimde ülkenin Cumhuriyet devrindeki iktisat serencamına atıfta bulunduğunu lisana getirerek, ülke olarak İzmir İktisat Kongresi’nden beri iktisatta gayelere ulaştıracak bir taraf tayin etmenin uğraşı içerisinde olduklarını söyledi.
Devrin ruhuna uygun araçlar ve prosedürlerle başlattıkları tüm atılımların maalesef bir kısmının global, bir kısmının da iç dinamiklere bağlı sebepler münasebetiyle yarım kaldığını belirten Erdoğan, şöyle devam etti:
“Hep söylediğim üzere 1923 İktisat Kongresi kararlarının ömrü 1929 büyük buhranına kadar sürmüştür. Merhum Menderes ve Özal’ın başlattıkları atılımların akıbeti de hepinizin malumu. Türkiye birinci kere bizim hükümetlerimiz periyodunda yaklaşık 20 yıllık kesintisiz bir kalkınma süreci yaşamıştır. Bu sayede asıl büyük ekonomik atağımızı yapabilmemiz için gerekli olan altyapıyı değerli ölçüde tamamlamayı başardık. Burada bir mevzuyu bilhassa vurgulamak istiyorum. Hatırlarsanız Mayıs 2013, faizi 4,5’a kadar indirdiğimiz periyottur. Enflasyon yeniden o devirde 6,51. Buraya kadar düştü. Geriden patlayan ne oldu? Malum Taksim Seyahat olayları patladı. Zira bizim bu manevramızı hazmedemeyen güçler bu adımı attılar ve bununla orada adeta bir duvara çarpma olayı oldu.”
Erdoğan, vazifeye geldiklerinde IMF’ye olan borcun 23,5 milyar dolar olduğunu lisana getirerek, bu borcun Mayıs 2013’te son taksitini ödeyerek IMF ile olan işi bitirdiklerini anlattı.
Şu anda IMF’ye borç olmadığı üzere IMF ile rastgele bir kontağın da bulunmadığını söz eden Erdoğan, şöyle konuştu:
“Ama ana muhalefet yanında birileriyle bir arada otellerin art kapılarında malum birtakım çalışmaları IMF ile yaptılar. Ki ana muhalefetin sözcüsü eski, işte çok da bilemiyorum, hazineci midir nedir, o da o kulislerin içerisinde şahsen bulundu. Bunlar bize de tabi vakit zaman IMF’yi tavsiye edenlerdir. Bize IMF’yi tavsiye edenler biz IMF ile bağları kopardıktan sonra kendileri IMF ile ana muhalefet, yavru muhalefet bir arada bankaların yahut otellerin art kapılarında yahut kulislerinde kendilerine nazaran birtakım çalışmaları yürüttüler.”
Erdoğan, kendileri bu adımları atarken değişik olanın ise Başbakanlığı periyodunda Nisan 2013’te Merkez Bankasının döviz rezervinin 135,243 milyar dolar olduğunu belirterek, “Sonra olağan bir iniş yaşandı ve en düşük nokta ise Eylül 2020’de 83,517 milyar dolar. En düşüğü bu. Ondan sonra ne yaptık? Tekrar toparlanma periyoduna geçtik. Bu toparlanmayla birlikte de şu anda geldiğimiz nokta hamdolsun tekrar bugün prestijiyle zannediyorum şu anda da 115 milyar doların üzerindeyiz ki bu ortadaki gidişle bu çok daha düzgün bir pozisyona gelecek.” dedi.
Erdoğan, Türkiye’nin eğitimden sıhhate, güvenlikten hukuka, ulaştırmadan güce, endüstriden turizme kadar her alanda muhtaçlığı olan altyapıya sahip olduğunu belirtti.
Tüm bilgilerin artık bu altyapının hazır olduğunu gösterdiğine işaret eden Erdoğan, bu güçlü altyapı üzerinde Türkiye’yi dünyanın en büyük 10 iktisadı ortasına sokmayı amaçladıklarını vurguladı.
Global iktisadın iplerini ellerinde tutan ülkelerin 2008 finans krizinden beri önemli bir bocalama içinde olduğunu lisana getiren Erdoğan, Türkiye’nin de ortalarında bulunduğu gelişmekte olan ülkelerin bir üst lige çıkmak için yaptıkları baskının da tesiriyle bu bocalamanın daha da arttığını söyledi.
Gelişmiş ülkelerin, bir yandan kendi ortalarında gayret ederken öteki yandan da gelişmekte olan ülkelerin pastadan aldıkları hissenin artışını engellemenin peşinde olduğunu aktaran Erdoğan, şöyle konuştu:
“Koronavirüs salgını bu tablonun çok daha net görülebilmesini sağlamıştır. Finans krizini çözmek için başlatılan ve salgınla daha da artarak süren para arzı, pek çok sorunu da beraberinde getirmiştir. Bu tablo, Türkiye için gelişmiş ülkeler sınıfına çıkma maksadını hayata geçirmesi bakımından hayli uygun bir yerin varlığının tıpkı vakitte ispatıdır. Uzak Doğu ile Avrupa ortasındaki en değerli üretim, lojistik, insan gücü merkezi olduğumuz gerçeğini, yalnızca biz değil herkes biliyor.”
İktisat siyasetindeki değişim
Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu gayeyle iktisat siyasetinde tarihi bir değişim başlattıklarına işaret ederek, “Bu değişim yeni de başlamamıştır, uzunca bir müddettir devam etmektedir. Öncelikle klasik iktisat anlayışının yüksek faizle enflasyonu denetim altında tutma yaklaşımını bir kenara bıraktık. Bunun yerine yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazla yoluyla ülkeyi büyütme temelli bir iktisat siyasetine yöneldik. Natürel böylesine büyük bir değişim o denli kolay olmuyor. Her şeyden evvel bu tercihin beraberinde getirdiği pek çok risk, pek çok soru işareti var.” değerlendirmesinde bulundu.
Son 9 yıldır Türkiye’nin kesintisiz bir biçimde maruz kaldığı siyasi, toplumsal, askeri tehditlerin içinde zati bulunan ekonomik boyutun 2018’den sonra artık birinci sıraya çıktığını belirten Erdoğan, şunları kaydetti:
“Türkiye’yi diğer türlü dize getiremeyeceklerini görenler, tüm güçlerini ve imkanlarını iktisat alanına yöneltmiştir. Maalesef içimizde de bu kirli senaryoya figüranlık yapmaya istekli epey bir siyasetçi, akademisyen, medya mensubu çıkmıştır. Lakin önümüzdeki fırsatlar öylesine büyük ve tarihi ki bu risklerin hepsini de göze almaya değdiğine inanıyoruz. Hakikaten döviz kurunda bir müddettir yaşadığımız olağandışı dalgalanma bu risklerden biri olarak kapımıza dayanmıştır. Uzunca bir süre bu dalgalanmayı faizleri yükselterek durdurmamız istikametinde baskılara maruz kaldığımızı hepiniz biliyorsunuz, bu bir sır değil. Hatta kendi arkadaşlarımız ortasında bile -açık konuşuyorum- tıpkı tarafta değerlendirmeler yapanlar olduğunu da itiraf etmek isterim.”
Erdoğan, tüm bu telkinlere, hatta son vakitte baş gösteren tehditlere aldırış etmeden kendi programlarını uygulamakta ısrar ettiklerini lisana getirerek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Nitekim hazırladığımız önlem paketini açıklamamızla birlikte kurun üzerindeki köpüğün neredeyse bir günde ortadan kalktığını gördük. Doğal bu türlü bir sonucun ortaya çıkmasında paketin içeriği kadar bizim iktisat siyasetimizin başarısına olan inancımızı ve uygulamayı sürdürme konusundaki kararlılığımızı göstermemiz de çok tesirli olmuştur. İnşallah bundan sonra da birebir kararlılıkla yolumuza devam edeceğiz. Esasen estirilmeye çalışılan fırtınaların, üzerimize çöktürülmeye çalışılan kara bulutların tersine ekonomimizin üretim ve istihdam tarafında işler eksiksiz denecek bir düzeyde yeterli gitmektedir. Bütçe tarafında da hiçbir derdimiz mevcut değildir. En çok tedirginliğe yol açan finans kısmındaki dengeyi kısa müddette oturttuğumuzda, önümüzdeki yaz aylarıyla birlikte ülkemizin farklı bir ekonomik iklime girdiğine Allah’ın müsaadesiyle daima birlikte şahitlik edeceğiz.”
“Ülkemizi yüksek fiyat artışı bataklığından uzak tutmakta kararlıyız”
Fırsatçıların her periyotta olduğu üzere bu periyotta de kendilerini belirli ettiklerine işaret eden Erdoğan, kurdaki ve global emtia fiyatlarındaki yükselişi mazeret ederek maliyetlerindeki gerçek değişimle orantısız fahiş fiyat artışları yapanlar olduğunu söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ekranları başında izleyen vatandaşlara, esnafa ve sanayicilere şöyle seslendi:
“Günde birkaç sefer fiyat listesi düzenleyenlerin, etiket değiştirenlerin -kusura bakmasınlar- ilgili bakan arkadaşlarımla birlikte de millet ismine takipçisi olacağımızı hatırlatmak istiyorum. Bu milleti sömürmeye kimsenin hakkı yok. Bakınız dolardaki artış sırasında fiyatları hangi süratle ve hangi oranla yükseltiyorlarsa birebir formda artık de geri indirmelerini bilhassa bekliyoruz. İndirimlere ufak yollu başlayan firmalarımız elbette var ancak bunlardan da yükselişteki sürate ulaşmasını istiyoruz. Konut ve ikinci el araba üzere piyasalar da buna dahildir. Şayet süratli fiyat indirimleri gerçekleşmezse Hazine ve Maliye Bakanlığımız ile Ticaret Bakanlığımız ellerindeki tüm imkanlarla stokçuların, fahiş fiyatlarda ısrar edenlerin üzerine gideceklerdir. Vatandaşımızı huzursuz eden hiçbir hadiseye, hiçbir gelişmeye, hiç kimseye göz yumamayız. Bu makamda bulunmamızın gereği budur. Milletimiz bizi bu makama boşu boşuna getirmedi. Biz de onların haklarını korumak zorundayız. Ülkemizi yüksek faiz ve hormonlu kur artışı cenderesinden çıkardığımız üzere yüksek fiyat artışı bataklığından da uzak tutmakta kararlıyız.”
Toplantıda, iktisadın geçmişi, bugünü ve geleceğini etraflıca konuşacaklarını aktaran Erdoğan, toplantıdaki ekonomist ve akademisyenlere hitaben, “Gerektiğinde arkadaşlarımıza da kelam vererek tüm sorularınızı açık yüreklilikle cevaplayacağız. Sizlerden tek isteğim, durum tespitinden çok tahlil tekliflerinizi almak. Bu tahlil tekliflerini bizlere açık yüreklilikle söylerseniz, bu bize tıpkı vakitte yol gösterici olacaktır. Türkiye iktisadı konusundaki değerlendirmelerinizi, bilhassa de palavra yanlış malum bilgiler geliyor, beyanlar, faraziyeler, bunlar değil, burada konuşulanlar üzerinden yapalım. Şayet bunu yaparsak bu bizim için yol gösterici olur ve bu yol gösterici tavsiyelerinizle birlikte de bizler bu başlattığımız, bilhassa kur endeksli TL konusunda çok daha hızla yol almış oluruz. Ve halkımızı, vatandaşımızı kimseye de ezdirmeyiz.” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasının akabinde kelamı iştirakçilere verdi.
Toplantı basına kapalı devam etti.
