Varlıklarımız çok ucuzladı diye yabancı yağması olmadı

Şebnem TURHAN

KPMG Türkiye’nin “KPMG Perspektifinden Birleşme ve Satın Alma Trendleri 2021” raporuna nazaran, bu yıl dünyada süreç hacmi ve sayısında rekor kırılırken, Türkiye’de kıymeti açıklanmayan süreçlerle birlikte 15.5 milyar dolarlık süreç hacmine ulaşıldı ve bu son yılların en yüksek düzeyi. KPMG uzmanları 2022 yılı için de bu yıla benzeri 15-15.5 milyar dolar düzeyinde birleşme ve satın alma süreç hacmi oluşmasını öngörüyor.

Raporun açıklandığı basın toplantısında KPMG Türkiye Kurumsal Finansman Hizmetleri Kısım Lider Müşfik Cantekinler, bu yıl kasım ve aralık aylarında kurdaki yüksek dalgalanmalar nedeniyle birleşme ve satın alma süreçlerinin yavaşladığına dikkat çekerek yabancı yatırımcıların ise kur yüksek mi alçak mı diye bakmadığını vurguladı. Cantekinler, “Yatırım yaparken ileriye dönük bakış açısını içindeler, iş planı yapıyorlar, 10 yılda şirkete ve ülke iktisadına bir de kurlara ne olur diye bakıp onu da anlamaya itina gösteriyorlar. Kurlar her yükseldiğinde etkin değerlerimiz çok ucuzladı diye yabancı yağması olmuyor. Zati olsaydı süreç rekorları kırmamız gerekirdi kurların çok çok yükseldiği noktalarda” diye konuştu.

Bu kadar dalgalı kurla yabancıyı çekmek güç oluyor

Pandeminin son iki yıldır dünyada tüm sistemi bozduğunu kaydeden Cantekinler, 2020’de çekimser kalınan birleşme ve satın alma süreçlerinin 2021 yılında sürat kazandığını belirtti. Cantekinler, Türkiye’de de hem süreç sayısı hem de hacimde artış olduğunu kaydederek bu durumun kasım ayına kadar sürdüğünü lisana getirdi. Cantekinler, “Kasımdan bu yana türbülanslı periyoda girdik kur dalgalanmalarından ötürü. Müşterilerimizle görüşüyoruz kurun düşük mü yüksek olmasının mı daha düzgün olduğunu soruyorlar. Türk varlıkları ucuzladı diye daha çok süreç mi olur diye soruyorlar lakin manzara o denli olmuyor. Yatırımcının bilhassa yabancının baktığı kurun yüksek ya da düşük değil istikrarlı öngörülebilir olması. Devletin son ataklarını önemsiyoruz inşallah kurlar belirli düzeye oturacaktır. Olağan ülkede olması gerektiği üzere enflasyonla hareket edecektir diye umuyoruz. Kur problemi kıymetli bu kadar dalgalı olan ülkelere yabancı yatırımcı çekmek güç oluyor” diye konuştu.

2021 yılında ulaşılan birleşme satın alma süreç hacminin çok berbat olmadığının lakin daha uygununun yapılabileceğini söyleyen Cantekinler, “Dünyada 5.1 trilyon dolar ile tüm vakitlerin rekoru kırıldı. Global gayrisafi hasılasının yüzde 6’sına ulaşıldı” dedi.

2022 yılına ait varsayım yapmanın güç olduğunu vurgulayan Cantekinler, pandeminin en kritik mevzu olmaya devam edeceğini ve jeopolitik gelişmelerin de takip edileceğini kaydetti. Türkiye’nin AB ve ABD ile ilgilerinin çok çok kritik olduğuna vurgu yapan Cantekinler, “AB’ye iştirak olmasa bile müktesebata ahenk açısından ilerleme ülkemize yabancı yatırımcı çekmek için kıymetlidir. GSYH’ye nazaran yüzde 2’ye yaklaştık süreç hacminde lakin G20 ülkesi olarak bu kâfi değil 30-35 milyar dolarlar düzeyine gelmemiz bizim hayalimiz” dedi. Cantekinler, 2022 yılında bu yılki ulaşılan sayının kesimi keyifli edeceğini kamunun bedel yaratma uğraşları devam ederse daha parlak bir yıl olabileceğini kaydetti.

Adet bazında 2015 sonrası en yüksek düzey

KPMG Türkiye Birleşme ve Satın Alma Hizmetleri Önderi Gökhan Kaçmaz da Türkiye’de son yılların en yüksek düzeyine ulaşıldığını ve GSYH’ye oranının yüzde 1,9 düzeyinde olduğunu söyledi. Kaçmaz, “Bizim en azından yüzde 3,5-4’lere ulaşıyor olmamız lazım. 25-35 milyar dolarlık mertebelere çıkmamız gerekiyor süreç hacminde. Adetlerde önemli artış var son yıllara kıyasla. 300 adet değerli bir bant. Bu sene 309 adet süreç gerçekleşti 2015’ten sonra oluşan en yüksek düzey. Teknoloji kesimi ön plana çıktı. Süreçlerin yarısından fazlası 163 adedi teknolojiden geldi” dedi.

Toplam süreçlerin yüzde 88’ini en büyük 10 sürecin oluşturduğunu kaydeden Kaçmaz, En büyük süreç son 20 yılın en büyük süreci. 8.2 milyar dolarlık süreç Antalya Havalimanı’nın 25 yıllık işletme hakkının zamanı ihalesi. Para peşin ödenmeyecek ve bir kısmı yatırımlara ayrılacak lakin tüm bedele bakınca 8.2 milyar dolarlık işletme hakkı devri” dedi.

Teknoloji bölümünün süreçlerde önemli tesirinin olduğunu Trendyol’un 1.4 milyar dolar karşılığında paylarının yüzde 9’unu devretmesinin öne çıktığını belirten Kaçmaz, Getir’in de toplam 983 milyon dolarlık yatırım aldığına dikkat çekti.

KPMG Türkiye Birleşme ve Satın Alma Danışmanlığı Yöneticisi Aykut Yendi de süreç hacminde yerli yatırımcıların yabancıları geride bıraktığına dikkat çekerek “Yerli yatırımcılar Antalya Havalimanı ihalesinin de tesiriyle 10 milyar dolarlık süreç hacmi yakaladılar ve tüm hacimden yüzde 72 oranında hisse aldılar. En son bu hissesi 2013-2014 yıllarında yüzde 70 düzeylerle yakalamışlardı. Yabancılar süreç adedinde geride kaldılar ve 60 adet süreç gerçekleştirdiler. Yabancılar ortasında öne çıkan ülke Trendyol ve Getir’in tesiriyle ABD oldu” diye konuştu.

Rapora nazaran ise finansal yatırımcılar (özel sermaye, risk sermayesi, varlık fonları vb.) 2020 yılında 129 süreç gerçekleştirirken, yarattıkları süreç hacminin toplam süreç hacmindeki hissesi yüzde 52 düzeyindeydi. 2021 yılında toplam 150 süreç gerçekleştiren finansal yatırımcıların yapmış oldukları süreçlerin toplam süreç hacmindeki hissesi geçtiğimiz yılın altında kalarak yüzde 21 düzeyinde gerçekleşti.

TVF’den milyar dolarlık süreç görülebilir

Cantekinler, 2022 yılında Türkiye Varlık Fonu’ndan bir atak katkı beklediklerini lisana getirerek stratejik bir atılımının olabileceğini lisana getirdi. Özelleştirme Yönetimi Başkanlığı ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun da katkılarının olabileceğini söyleyen Cantekinler, lakin 2022 yılında yeniden teknoloji ve oyun kesimlerinin ön planda yer alacağını vurguladı. Kaçmaz da TVF’den milyar dolar üzeri süreçler görülebileceğine dikkat çekerek, teknoloji ve oyun dalının yanı sıra 2022’de güçte dağıtım tarafında ve lojistikte liman tarafında süreçler görülebileceğini kaydetti.

KPMG’nin raporunda dikkat çekenler

• Dünyada 5.1 trilyon dolarlık birleşme satın alma süreci yapıldı bu tarihi en yüksek düzey
• Türkiye’de kıymeti açıklanan 14 milyar dolar bedeli açıklanmayanla birlikte toplam süreç hacmi 15.5 milyar dolar.
• 2021’de 309 adet süreç gerçekleşti 2015’ten sonra oluşan en yüksek düzey.
• Trendyol ve Getir öne çıkan süreçler olurken Antalya Havalimanı 8.2 milyar dolarla birinci sırada yer aldı.
• Yerli yatırımcılar 10 milyar dolarlık hacim yakaladılar ve yüzde 72 oranında hisse aldı en son 2013-2014 yılında yüzde 70’i yakalamıştı.
• Finansal yatırımcıların 150 süreç gerçekleştirdi 3 milyar dolarlık hacim oluşturdu
• 2020’de TVF etkin rol oynamıştı, 2021’de ise DHMİ ve ÖİB kaynaklı süreçler yaşandı. 2022’de TVF’nin daha etkin olması bekleniyor.
• Güç kesiminde dağıtım tarafında bilhassa bir grup büyük süreçler görebiliriz. Lojistik altyapı liman tarafında birtakım süreçler gelebilir.
• 2022 yılında süreç adetleri de büyük ihtimalle 300-400 bandında olacak ve teknoloji öne çıkacak.
• 2021’de yabancılar süreç adedinde geride kaldılar, 60 adet süreç gerçekleştirdiler.