Yabancıyı mumla arar olduk

Şebnem TURHAN

Borsa İstanbul yeni yıla yükselişle giriş yapsa da yabancı yatırımcının bu coşkuya eşlik etmedi. Borsa İstanbul datalarına nazaran borsada yabancı yatırımcının hissesi yüzde 40,45 ile tarihi en düşük düzeyine indi. En yüksek olduğu devir ise yüzde 72,63 ile Ekim 2007 periyodunda yaşanmıştı. Yabancı hissesi bundan 1 yıl evvel ise yüzde 49 düzeyindeydi. Böylelikle yabancı hissesinde tarihi doruğuna nazaran 32.18 puan, bir yıl öncesine nazaran ise 8.55 puanlık bir erime yaşandı.

Borsa İstanbul BİST 100 endeksinin de 1.5 dolarlar düzeyinde olduğu ve son devirdeki kur dalgalanmaları nedeniyle hayli hareketli günler geçirdiği bugünlerde yabancı yatırımcının hissesinin artması çok da mümkün görünmüyor.

5 haftada çıkış 1 milyar dolara yaklaştı

Merkez Bankası’nın haftalık bilgileri de yabancı yatırımcının 24 Aralık haftası itibariyle bu yıl yabancı yatırımcının pay senedi piyasasındaki net satışı 1 milyar 131 milyon dolar düzeyinde. 2021 yılı içinde Türkiye devir periyot yabancı yatırımcıyı çekerken yaz aylarından bu yana ise çıkış görüldü. Tekrar Merkez Bankası datalarına nazaran 26 Kasım haftasından itibaren 5 hafta üst üste çıkış yaptı yabancı yatırımcı. Ve bu 5 haftalık toplam çıkış neredeyse 1 milyar dolara yaklaştı.

Uzmanlar Türk mali piyasalarının yabancı yatırımcılar gözünden bakıldığında epeyce ucuz olduğuna dikkat çekerken Türk Lirası’nın dolar karşısında çok oynak durumunun ise yabancı yatırımcının gözünü korkuttuğu fikrinde. Yabancı yatırımcıların yine Türkiye piyasalarına gelmesinin evvel TL’de, sonra faiz piyasasında uzunca bir müddet istikrar görülmesiyle mümkün olduğuna işaret eden uzmanlar bu sağlanmadığı sürece ise manalı bir girişten kelam etmenin mümkün olmadığını vurguladı. Bilhassa evvelki gün gelen enfl asyon datalarının de bir öngörülebilirlikten kelam etmeye imkan vermediğini söyleyen uzmanlar, önümüzdeki birkaç ay boyunca Türk mali piyasalarında yerli yatırımcıların aktif olmaya devam edeceğini lisana getirdi. Öte yandan kısa vadeli bir giriş içinse İngiltere’de tatilin bitmesiyle perşembe ve cumadan itibaren yabancı iştirakinin kısmen yükselebileceği de uzmanların beklentileri ortasında.

Merkezi Kayıt Kuruluşu bilgilerine nazaran de aralık ayı yabancı yatırımcının hem sayısının hem de portföy büyüklüğü bakımından gerilediğini gösteriyor. Aralık bilgilerine nazaran kasımda 13 bin 240 olan yabancı yatırımcı sayısı aralıkta 13 bin 147’ye indi. Yabancı yatırımcının portföy büyüklüğü de kasımdaki 350 milyar 424 milyon liradan 347 milyan 679 milyon liraya geriledi. Yabancı yatırımcıların dağılımına bakıldığında ise 99 milyar 242 milyon lirayla ABD yeniden başı çekiyor. Onu 62 milyar 914 milyon lirayla Katarlı yatırımcılar takip ederken üçüncü sırada 39 milyar 461 milyon dolarlık portföy büyüklüğüyle İngiltere geliyor. Kasım 2021’de ise ABD’li yatırımcıların portföy büyüklüğü 101 milyar 803 milyon lira, Katarlıların 57 milyar 877 milyon lira, İngilizlerin ise 42 milyar 455 milyon lira düzeyindeydi. Bilgilere nazaran 1 ayda ABD’li yatırımcıların portföy büyüklüğü 2.5 milyar lira azalırken, Katarlı yatırımcıların portföy büyüklüğü ise 5 milyar lira yükseldi. İngiltere menşei yabancı yatırımcıların portföy büyüklüğü ise bir ayda 3 milyar lira azalmış durumda.

Gelişen ülkelerden negatif ayrıştı

Öte yandan BİST-100 endeksi 2021 yılında dolar bazında MSCI Gelişmekte Olan Ülkeler (GOÜ) ve MSCI Gelişmiş Ülkelere (GÜ) nazaran, 2020 yılının akabinde tekrar görece berbat bir performans sergiledi. 2021 yılında BİST-100 dolar bazında bilhassa yılsonuna yanlışsız kurlardaki sert yükselişin tesiriyle yüzde 28,8 oranında paha kaybetti. MSCI GOÜ birebir periyotta yalnızca yüzde 4,6 oranında paha kaybederken, MSCI GÜ ise yüzde 20,1 oranında bedel kazandı. Bu yıl bilhassa gelişmekte olan ülkelerle gelişen ülkelerin borsaları ortasındaki fark açılması dikkat çekti. Borsa İstanbul tarafında ise 2021 yılında da BİST-100 ile MSCI GÖÜ ortasındaki fark açılmaya devam etti. 2020 yılında BİST-100 dolar bazında, yüzde 4,4 oranında kıymet kazanırken, MSCI GOÜ yüzde 15,9 ve MSCI GÜ yüzde 14,1 oranında paha kazanmıştı.