ABD’den G-7 tepesi öncesi Çin’e karşı işbirliği baskısı
Japonya, Çin ile artan tansiyonun ortasında mesken sahipliği yapacağı G-7 doruğunda üst seviye diplomatları ağırlamaya hazırlanırken, ABD müttefiklerinin sırf askeri tehditlere değil, ekonomik baskıya karşı da işbirliği yapma muhtaçlığı üzerinde baskı yapıyor.
ABD’nin Tokyo Büyükelçisi Rahm Emanuel, Pazar günü Karuizawa’da bakanlar toplantısı başlamadan günler evvel verdiği bir röportajda, “Bu zorlama değerli. ABD’yi tartı merkezinde tutuyor ve müttefiklerimizin, ittifakımızın ve dostlarımızın oyunun içinde olduğumuzu bilmelerine yardımcı oluyor” tabirlerini kullandı.
Çin, önümüzdeki ay Hiroşima’da yapılacak başkanlar doruğunun temellerini atacak olan toplantıdaki tartışmaların ana odak noktası olmaya hazırlanıyor. Japonya Başbakanı Fumio Kishida Güney Afrika ve Güney Kore de dahil olmak üzere Asya ve ötesinden çok sayıda konuk önderi davet etti.
Şi Cingping toplantıya davet edilmedi
Ukrayna’da barış ilan edilmesini zorlayarak ve sıkı Kovid kısıtlamaları sonrası dünyanın en büyük iktisadına daha fazla yabancı yatırım çekmek hedefiyle son periyotta cazipliğini artırmak için diplomatik açıdan agresif bir tutum sergileyen Çin Devlet Lideri Şi Cinping ise toplantıya davet edilmedi.
Bilgi sahibi kaynaklar, Japonya’nın ekonomik zorlamaya değer verdiğini ve başkanlar doruğundan sonuç almayı hedeflediğini söyledi.
Şi geçtiğimiz hafta Avrupa’nın geçtiğimiz hafta Tayvan konusunda ABD’yi takip etmemesi gerektiği tarafındaki yorumları birkaç medya kuruluşuna savunmak zorunda kalan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’u ağırladı.
Cuma günü Pekin’de Şi ile görüşmeye hazırlanan Brezilya önderi Luiz Inacio Lula da Silva da bu hafta BRICS ülkelerine dış ticarette dolara bir alternatif bulma davetinde bulundu.
G-7 ülkelerinin tartışmayı Çin’i ekonomik olarak zorlamak üzerine tekrar odaklamaya çalışmaları beklenirken ticaret bakanlarının bu ayın başlarında yaptıkları açıklamada “ekonomik güvenliği baltalayan” zorlamaya karşı birlikte çalışmanın yollarını arayacaklarını belirtmişlerdi.
Biden idaresi direkt Çin’den bahsetmese de yarı iletkenler üzere tedarik zincirlerindeki kilit ögeler için Pekin’e bağımlılığı azaltmak için müttefiklerden takviye toplama kampanyasını takip ediyor.
ABD ve Hollanda’nın akabinde Japonya da çip ihracatına kısıtlama getirdi
Geçen ay Japonya, ABD ve Hollanda’nın benzeri ataklarını takiben, en gelişmiş çip teknolojilerinden kimilerinin ihracatına kısıtlamalar getiren en son ülke oldu.
Emanuel, Çin’in zorlama stratejisinin “bir tıp sapma” değil, “savunma güçlendirmenin parçası” olduğunu söyledi. Bahisle ilgili medyaya dağıtılan bir tahlilde, Japonya, Filipinler, Güney Kore ve Avustralya da dahil olmak üzere uzun bir ülke listesinin yakın geçmişte Çin’in baskısıyla karşılaştığının altı çizildi.
Emanuel röportajda, G-7 ve ABD öncülüğündeki Refah için Hint-Pasifik Ekonomik Çerçevesinin, problemle nasıl başa çıkılacağına ait kuralların resmileştirilmesi için potansiyel forumlar olduğunu söyledi.
Çin: ABD ekonomik baskı ve askeri tehditte uzman
ABD ve müttefiklerinin atılımları, ABD’nin emsal zorlama argümanlarına karşılık veren ve öbür ülkeleri Amerikan baskısına direnmeye çağıran Çin’den tenkit aldı.
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Wang Wenbin Cuma günü yaptığı açıklamada, “Ekonomik baskı ve askeri tehditten bahsetmişken, ABD bu mevzuda deneyimli ve uzmandır. Öteki ülkeleri ahlaksızca eleştirmek yerine kendi zorlayıcı diplomasi davranışı üzerine düşünmesi gerekiyor” tabirlerini kullandı.
Çin Ticaret Bakan Yardımcısı Wang Shouwen Çarşamba günü Japonya büyükelçisine yarı iletken ihracatı üzerindeki kısıtlamalardan telaş duyduğunu söyledi ve Japonya’dan Trans-Pasifik Paydaşlığı için Kapsamlı ve Basamaklı Muahede olarak bilinen bölgesel ticaret mutabakatına katılma eforlarını desteklemesini istedi. ABD, 2017’de eski Lider Donald Trump idaresindeki bu kümeden çekilmişti.
