AB’nin elimde 2.5 milyar doz fazla aşı kaldı, Pfizer iadeyi kabul etmedi
Pandeminin tepe yaptığı aylarda tüm dünya yeni geliştirilen aşılara ulaşmaya çalışırken güçlü ülkeler daha üretilmemiş aşılar için milyarlarca dolarlık mutabakatlar yaptı. Avrupa Kurulu da 27 AB ülkesi için Pfizer/Biontech ile 4.2 milyar dozluk 1.8 milyar euro meblağında bir muahedeye imza attı. Aşıların vakte yayılan bir takvimle AB ülkelerine ulaştırılmasına karar verildi.
Ancak ilerleyen aylarda bu muahedenin AB Kurulu Lideri Ursula Von Der Leyen ile Pfizer Lideri Albert Bourla ortasında WhatsApp üzerinden yapılan yazışma ve pazarlıklarla formlandığı ortaya çıkınca tartışmalar başladı. Von der Leyen’in kocasını da muahede görüşmesine dahil ettiği tez edildi. Whatsapp kayıtlarının yayınlanması taleplerine ise “Yanlışlıkla silindi” karşılığı verildi.
PFİZER İADEYE YANAŞMADI
Geçen mühlet içinde AB vatandaşlarının yüzde 82’si en az iki doz aşılandı ve 1.7 milyar doz aşı Avrupa’ya sevk edildi. Pandemi sonlanıp aşı muhtaçlığı minimuma inince siparişler elde kaldı, Pfizer’la yapılan görüşmelerde hala teslimatı gerçekleşmeyen 2.5 milyar doz aşı için peşin ödenen paranın iadesi talep edildi. Fakat Pfizer iadeye yanaşmadı.
Sadece siparişlerin yüzde 40’ının yani yaklaşık 1 milyar dozunun iptal edilebileceğini, buradan doğan kaynağın da fakat ileride yapılacak diğer mutabakatlarda ‘indirim’ olarak kullanabileceğini söyledi. Avusturya, Bulgaristan, Polonya, Macaristan ve Litvanya; “Bu muahede Pfizer’ı kolluyor, AB vatandaşlarını değil” diyerek Pfizer’la varılan uzlaşmaya imza koymayacaklarını duyurdu. AB Kurulu Lideri Ursula Von Der Leyen ise, “Bu muahedeyi imzalamayan AB üyeleri eskisi üzere aşı teslimatlarını almak zorunda kalırlar” diyerek bu itirazları kestirip atınca amaç haline geldi.
Pfizer ile AB ortasında aşı mutabakatı sırasında arabuluculuk yapan Belçikalı lobici Frederic Baldan, Von Der Leyen ile Pfizer işvereni Albert Bourla ortasındaki irtibat kayıtlarının açıklanması için dava açtı. Baldan’a nazaran Leyen ile Bourla ortasındaki yazışmalar AB’nin ziyana uğratılmış olabileceğini ispatlayabilir.
“AVRUPA TARİHİNİN EN BÜYÜK YOLSUZLUĞU”
Yani ortada bir ‘kötü idare ve yolsuzluk’ savı mevcut. AB Kurulu yazışma ve mesajlaşmaların ‘kayıt tutma zaruriliği olmadığı gerekçesiyle’ kamuyla paylaşılamayacağını duyurmuştu. AB Ombudsmanı ise, Von der Leyen’in, Bourla ile mesajlaşmasını açıklamadığı için AB Komisyonu’nun makûs idare sergilediğini belirtmişti.
Avrupa Parlamentosu’nda vazife yapan onlarca vekil, 450 milyon AB vatandaşı için 4.2 milyar doz aşı muahedesi yapılmasını ve paranın önden ödenmesini Avrupa tarihinin en büyük yolsuzluğu olarak nitelendirdi ve Von Der Leyen’in istifasını istedi.
AB denetçileri de geçtiğimiz Ekim ayında Kurul Lideri hakkında inceleme başlattı. Belçika basınına nazaran “görevi ve unvanı berbata kullanmak”, “kamuya ilişkin dokümanları yok etmek”, “yasa dışı menfaat elde etmek”, “yolsuzluk” üzere tezlerin takibiyle devam edecek süreç, Von Der Leyen’in dokunulmazlığının kaldırılmasına kadar gidebilecek nitelik taşıyor.
patronlardunyasi.com
