Altının yüzde 80’ini tükettik

Evrim KÜÇÜK

İnsanoğlu altınla 6 bin yıl evvel tanıştı. Milattan evvel 4000’de Doğu Avrupa’da dekoratif eşya üretiminde kullanılan altın sonraları mücevher olarak insanları süsledi. Milattan evvel 3000’de ise ticarette kullanılmaya başlandı. Yaklaşık 2500 yıl evvel para üretiminde artık altın vardı. O günden bu yana altın değerli bir yatırım aracı oldu. Altını bu kadar değerli yapan ise ‘sınırlı’ olması. Çünkü yeryüzünde bilinen altın rezervlerinin 5 dördü çıkarıldı ve yalnızca 5’te biri kaldı.

Kalo Gold’un takviyesiyle hazırlanan bir tahlilde dünyada çıkarılmış ve çıkarılmayı bekleyen altın ölçüsü hakkında çarpıcı sayılar yer alıyor. Dünya Altın Kurulu datalarına dayandırılan tahlile nazaran, madenlerden tarih boyunca toplam 201 bin 296 ton altın çıkarılırken, yeraltı rezervlerinde 53 bin ton altın kaldığı varsayım ediyor. Yerin üzerindeki altının tümü yan yana getirilseydi, ortaya yalnızca 22 metre genişliğinde ve yüksekliğinde bir küp çıkacağı hesaplanıyor. Pekala bugüne kadar madenlerden gelen bu altınlar tam olarak nerede?

✔ Şimdiye kadar çıkarılan tüm altının neredeyse yarısı mücevher halinde tutuluyor. Hindistan ve Çin, 2020’de global mücevher talebinin yüzde 50’sinden fazlasını oluşturarak altın takı tüketimi için en büyük pazarlar oldu.

✔ Altında en büyük kullanım alanlarından bir başka yatırım. Altın takviyeli borsa yatırım fonlarında (ETF’LER) külçe, madeni para yahut külçe olarak 44 bin tondan fazla altın tutuluyor.

✔ Yatırımcıların yanı sıra merkez bankaları da en büyük altın sahipleri ortasında yer alıyor. Merkez bankaları varlıklarını çeşitlendirmek ve kurdaki değişimlere karşı korunmak gayesiyle ekseriyetle altın tercih ediyor. Merkez bankalarının altın varlıkları, yer üzerindeki altının neredeyse 5’te birini oluşturuyor. 2021 itibariyle bankaların elindeki varlıklar 35 bin tonu aşıyor.

✔ Altın elektronik, diş hekimliği ve uzay çalışmaları üzere çeşitli endüstriyel kullanımlara da sahip. Yaklaşık 30 bin ton yani yüzde 15’lik kısım endüstriyel kullanımda.

Kalan 53 bin ton yalnızca 18 yıl kâfi

Dünyada kalan bilinen altın rezervinin büyüklüğü 2020 itibariyle 53 bin ton. Rezervlerde önder olan Avustralya, Rusya, ABD ve Peru dünyanın en büyük altın üreticileri ortasında yer alıyor. Bu ülkelerin yanında Çin de dünyanın en büyük üreticileri ortasında bulunuyor.

2020 yılı sonun itibariyle yeni keşif olmadan yeraltı rezervlerinin tükenmesinin 18 yıl süreceği hesaplanıyor. 2020 yılındaki yatırımlar öncesinde bu müddet 16 yıl olarak hesaplanıyordu. Altın üreticilerinin yatırımları ve keşifl eri sonrasında bilinen rezerv ölçüsünün yıllar içinde artabileceğini belirtmek gerekiyor.

Gelecek 2 yıl altın geri dönüşümü baskı altında kalacak, arz sürat kesecek

Avustralya Hükümeti Sanayi, Bilim, Güç ve Kaynaklar Departmanı’nın (DISER) bilgilerine nazaran, 2021’de dünya altın arzının 4,840 tona çıkacağı iddia ediliyor. Lakin bu arz artışı 2022 ile 2023 ortasında yıllık ortalama yüzde 1.1 ile düşük büyüme gösterecek. Dünya maden üretiminin Avustralya, Kanada ve Şili’deki artan üretime bağlı olarak 2022’de yüzde 3 artışla 3.758 tona ve 2023’te yüzde 2 artarak 3.834 tona çıkması bekleniyor. Lakin DİSER, 2022 ve 2023’te altın hurda arzının sırasıyla yüzde 5 azalarak 1.150 ton ve yüzde 8 azalarak 1.058 ton olarak gerçekleşeceğini öngörüyor. Bu da toplam arzı baskılayacak. Rapora nazaran, dünyanın birçok bölgesinin COVID-19 pandemisinin yeni dalgalarını denetim altına alma tedbirleri uygulamasıyla altın geri dönüşüm faaliyetleri 2021’de sakin bir devir geçirdi.