Araba fiyatları önümüzdeki günlerde yüzde 3 oranında zamlanacak

Otomotiv, döviz kurundaki değişimden en fazla etkilenen dallardan biri. Bilhassa Türkiye otomotiv satışlarında kıymetli hissesi olan ithal arabalar, kur artışında süratli etkileniyor. Araba fiyatları yüklü olarak Euro kuruna bağlı. Geçen yıl kurdaki hareketlilik nedeniyle neredeyse bir ayda üç kere artırım gören arabalar, bu yıl ise kurun baskılanması nedeniyle daha stabil bir seyir izliyordu.

Ancak artırım rallisinin yine başlayacağına dair sinyaller gelmeye başladı. Ekonomim’den Aysel Yücel’in haberine nazaran global iktisattaki gelişmeler, Türkiye’deki seçim meçhullüğü ve enflasyonla uğraş kapsamında hükümetin aldığı önlemler, döviz kurunda yükselişe neden oldu. Son 1 ayda Euro kuru yüzde 4,05 artarak 21,53’e çıkarken, dolar kuru ise birebir devirde yüzde 1,96 artarak 19,40’a yükseldi.

Marka temsilcileri, kur artışını mayıs ayında fiyatlara yansıtmaya başlayacaklarını açıkladı. Çabucak çabucak her marka kur artışı için mayıs başına tarih veriyor. Nissan, Renault, Dacia, Fiat, Peugeot, Opel ve Citroen bayiliğini yapan Gülan Otomotiv İdare Konseyi Lideri Alp Gülan da fiyat artışları için gelecek haftaya işaret işaret etti.

“YÜZDE 2 İLA YÜZDE 3 ORTASINDA ZAM”

Gülan, “Markalar şimdi kur artışını fiyatlara yansıtmadı. Lakin bir yandan kur artarken bir yandan piyasada para bulmanın maliyeti de arttı. Fiyatlara yansıyacaktır. Markaların yüzde 2 ila yüzde 3 ortasında artırım yapacağını öngörüyoruz. Olağan dışı bir baskı olmadıkça markaların kur artışını fiyatlara yansıtmak için mayısı bekleyeceğini varsayım ediyoruz. Seçim öncesi temkinli artırım yapacaklarını ve araba fiyatlarının haftaya yaklaşık 3 ortasında artacağını öngörüyoruz. Esasen markalarda fazla stok da yok” diye konuştu.

Zam sonrası ÖTV dilimi değişen arabalarda fiyat artışı daha yüksek oranlarda olacak. Skywell Türkiye CEO’su Mahmut Ulubaş ise “Henüz kur artışını fiyatlarımıza yansıtmadık. Bu ayki teslimatlarımız tamamlandıktan sonra yansıtmış olacağız” dedi.

Otomotiv tahlil şirketi Cardata’nın datalarına nazaran sıfır araba fiyatları Mart 2022-Mart 2023 ortasında ortalama yüzde 70 arttı. Artırımlar sonrası vergi dilimi değişen birtakım modellerde ise bu oran yüzde 100’ü aşıyor.

Özellikle seçim sonrası kurdaki artışa paralel araba fiyatlarının artacağı tarafındaki beklenti, arabanın yatırım aracı olarak cazibesini artırmıştı. Krediye erişimde yaşanan zorluklara karşın yatırım hedefli alımların hızlanması satışlarda tüm vakitlerin birinci çeyrek rekorunu getirmişti. ODMD bilgilerine nazaran, Türkiye araba ve hafif ticari araç satışları 2023 yılı Ocak-Mart’ta geçen yılın tıpkı devrine nazaran, yüzde 55,2 artarak 235 bin 971 adet olarak gerçekleşmişti.

“SEÇİM MEÇHULLÜĞÜ FİYATLARI ÜST ÇEKİYOR”

Rekora karşın arz talebin gerisinde kalınca talebin değerli bir kısmı ikinci el araçlara yöneldi. Alım gücünün düşmesi, bayram ve yaz aylarının yaklaşması da ikinci el piyasasında satışları artıran başka nedenler ortasında. Artan talep fiyatları da üst çekti.

Otomerkezi CEO’su Muhammed Ali Karakaş, “Kur, faiz ve enflasyon üçgeninde tüketiciler yatırım aracı olarak arabası tercih etmeye devam ederken, seçim belirsizliğinin tesiriyle fiyatlarda üst hakikat bir seyir var. Birinci 3 ayda artış yüzde 15 düzeyinde. Çünkü tüketici seçim sonrasında kurun yüzde 15 artacağını düşünüyor ve ÖTV vaatleri de etkisiz kalıyor. Enflasyon, kur ve faiz üçgeninin seyri fiyatları da etkileyecek” diye konuştu.

Son açıklanan bilgilere nazaran, ikinci el araba satışları ocak-şubat periyodunda yüzde 64 artışla 1.4 milyon adete ulaşmıştı. Mart ve nisan aylarının da hayli hareketli geçtiğini belirten Otoshops Genel Müdürü Melih Memnun, “Bu hareketliliğin yaz dönemi başına kadar devam etmesini bekliyoruz. Seçim sonrasını net olarak yorumlayamayan bir kesim, talebini öne çekerek araç alımlarını hızlandırdı. Yılın kalan yarısında ise kurun durumu, buna bağlı sıfır araç fiyatları ile kredi oranları ve kredi bulunurluğu kıymetli parametreler. EYT nedeni ile ek gelir sahibi olan kısmın de mevcut araçlarını değiştirme ya da araç alma eğilimde olduğunu belirtebiliriz. Yatırım emelli alımlar da sürüyor” dedi.

Bu yıl sonuna kadar sıfır araç tedariğinde yüksek oranda bir değişim beklemediklerini kelamlarına ekleyen Keyifli, şöyle devam etti:

“HAMMADDE YETERSİZLİĞİ, LOJİSTİK PROBLEMLERİ DEVAM EDİYOR”

“Birçok faktöre bağlı olarak değişen araç tedarik sorunu hakkında kesin bir iddiada bulunmak sıkıntı olsa da sorunun kısa vadede çözülmesi mümkün gözükmüyor. Pandemi devrinde araç üretimini etkileyen sıkıntıların ortaya çıkmasıyla başlayan bu süreçte hammadde yetersizliği, kesim tedariki ve lojistik meseleleri devam etmektedir. Bunun yanı sıra araba teknolojisinde yaşanan gelişmeler ve elektrikli araçların yaygınlaşmasıyla birlikte çip muhtaçlığı artmaya devam ediyor. Standart bir araca nazaran 10 kata kadar daha fazla çip gereksinimi olan elektrikli araçlar sebebiyle tedarik sıkıntısının bir müddet daha devam edeceği öngörülüyor.”

Türkiye’de araba fiyatları artmaya devam ederken, Avrupa, Çin ve ABD üzere pazarlarda fiyatlar düşüyor. Fiyatlardaki düşüşte talepteki azalmasının yanı sıra Çin’in rekabetçi fiyatlarla pazara sunduğu elektrikli araç atağı tesirli. Milletlerarası otomotiv uzmanları geçen yıl rekor karlılıklara imza atan markaların bu yıl indirim savaşına gireceğini buna paralel de kar marjlarının düşeceğini öngörüyor.

Veri tahlil şirketi Quantco’nun otomotiv uzmanı Arndt Ellinghorst, rekor yararların sürdürülemez olduğunu belirtirken, birçok ülkede siparişlerin aylardır düştüğüne dikkat çekiliyor. Tıpkı vakitte, azaltılmış donanım varyantlarına sahip araç yelpazasi ve buna paralel indirimler artıyor. İsviçre’nin en büyük bankası UBS’deki analistler bu nedenle VW, Renault, Ford, BMW, Stellantis ve GM üzere borsaya kayıtlı araç üreticilerinin pay başına karlarının bu yıl bir evvelki yıla nazaran ortalama yüzde 40 düşeceğini hesaplıyor.

“İKİNCİ EL ARAÇ SATIŞLARI 8 MİLYONA KADAR ÇIKAR”

Otomotivciler, uzun müddettir dalın en büyük problemlerinden biri olan tüketicinin krediye erişiminde yaşanan zorlukların daha da arttığını lisana getirdi. Otoshops Genel Müdürü Melih Keyifli, “Kullanılabilen kredi meblağı, ödeme vadesinin düşürülmesi ve faiz oranlarının artması üzere sebeplerle tüketici kredi seçeneğini kullanamıyor. Bu durum sıfır ve ikinci el araç bölümünün hareketliliğini olumsuz etkiliyor” dedi.

Otomerkezi CEO’su Muhammed Ali Karakaş ise bahisle ilgili “Kredi imkanları esnetildiği ve genişletildiği takdirde ikinci el araç satışları bu yıl 8 milyona kadar çıkar” dedi.

Otomotiv piyasasındaki yüksek talep karşısında arzın yetersiz kalması, “fırsatçı” bayilerin iştahını kabartmaya devam ediyor. Aksesuar mazeretiyle sıfır araçları liste fiyatlarının üzerinde satan, araçları stokta tutan ya da elden para alan bu bayilerde yeni trend takas kaideli satış. Aracını takasa vermeyene sıfır araç satışı da yapmayan bu bayilerin, tüketicinin ikinci el aracını bedelinin altında alarak buradan da kar etmeye çalıştığı öne sürülüyor.

patronlardunyasi.com