Asya ekonomileri ihracatı tehdit ediyor

Türkiye’nin pandemi sonrası artan ihracat istatistikleri, üretim maliyetlerinin artması, Rusya-Ukrayna savaşı üzere etkenlerden ötürü bilakis döndü. Türkiye’den boşalan üretim kapasitesini Çin başta olmak üzere Nepal, Bangladeş üzere Asya ülkeleri dolduracak.

Küresel ticaretteki daralma, üretim maliyetlerinde yüzde 100’e varan artış, kur baskısı, finansmana erişim zahmeti ve pandemi sonrası Çin’in güçlü dönüşü Türkiye’nin ihracat amaçlarını tehdit ediyor. İhracatçılara nazaran acil tedbirler alınmaz ise değil yeni rekorlar, geçen yılın sayılarına ulaşmak bile çok sıkıntı.

Türkiye 2022 yılında ihracatını 250 milyar doların üzerine taşıyarak dünyada güçlü bir çıkış yakaladı. Parlayan yıldıza katılmak için her ay 2 bine yakın yeni şirket dünyaya açıldı. Kurdaki yükseliş, pandemi nedeniyle içine kapanan Çin’in yarattığı tedarik boşluğunu dolduran Türk şirketleri 2021 ve 2022 yılında altın bir periyot yaşadı.

Dünya gazetesinden Fikret Çengel’in haberine nazaran Rusya-Ukrayna savaşı, dövizin bir yıldır sabit kalması, üretim maliyetlerinin 300 dolardan 600 dolara çıkması ve AB’de resesyon tehlikesi istikrarları bir anda Türkiye’nin aleyhine çevirdi. Rekabet avantajını kaptıran Türkiye, önümüzdeki yıllarda 4 koldan baskı görmeye devam edecek. Pandemide içe kapanan Çin’in, çok daha güçlü bir biçimde dünya ticaretine tesiri artıyor.

AB ise yeni periyotta tedarik zinciri için alternatif olması ismine Balkan ülkelerini üretim üssüne çevirmek için kolları sıvadı. Kuzey Afrika ülkeleri de ABD ve AB ile özgür ticaret mutabakatlarını kullanarak yatırım taarruzuna başladı.

Cumhuriyetin 100. yılı nedeniyle 2022’de yakalanan 256 milyar dolarlık ihracatını en az 270 milyar dolara çıkarmak isteyen ihracatçılar, yılın birinci 3 ayında aradığını bulamadı.

İhracat 1 Milyar Dolar Azaldı

Rusya-Ukrayna savaşı, Avrupa’da resesyon tehlikesine bağlı olarak tüketim alışkanlıklarında yaşanan değişim ve üretim maliyetlerinde yüzde 100’e yaklaşan artış, Türk şirketlerinin rekabet gücünü zayıflattı. Şubat ayında yaşanan zelzele felaketinin de tesiriyle yılın birinci 3 ayında ihracat geçen yılın birebir devrine nazaran 1 milyar dolar azalarak 61 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Mart ayında gelen 23.5 milyar dolarlık ihracata karşın yıl sonunda gayesini tutturmak için her ay bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran en az 1.5 milyar dolar artış sağlaması gerekiyor. İhracatçıların beklediği kurdaki hareket yıl içinde gerçekleşmesi durumunda dahi dünyadaki rekabet artık daha güç.

Yılın birinci 3 ayında ihracat, otomotiv kesimindeki atılımla istikrarda durmayı başardı. Geçen yılın birinci 3 ayına nazaran, otomotiv 1 milyar dolar üzerine koyarak periyodu 8.6 milyar dolar ihracatla tamamladı.

Özellikle AB pazarında otomotiv bölümü iştahının bir müddet daha devam etmesi bekleniyor. Rusya’ya artan taleple birlikte tarım bölümü de birinci çeyreği 400 milyon dolar artıda kapattı. Yüksek ciro yapan başka bölümler geçen yılın gerisinde. Sanayi geçtiğimiz yılın 3 ayında 45 milyar dolar ihracat gerçekleştirirken bu periyot 44 milyar dolarda kaldı.

Çelik Kesimi En Büyük Kaybı Yaşadı

En büyük kayıp ise üç aylık ihracatı 2 milyar dolar kayıp yaşayarak 3.5 milyar dolar ihracat gerçekleştiren çelik bölümünde oldu. İhracatın lokomotif kesimlerinden dokuma ve hazır giyside ise alarm çalıyor.

Hazır giysi ihracatı ciro olarak gücünü muhafazaya çalışırken kâr neredeyse negatife döndü. Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği Lideri Ramazan Kaya, dal olarak çok kuvvetli bir periyoda girdiklerini belirterek, bilhassa AB ülkelerindeki daralma ve üretim maliyetlerindeki artış nedeniyle iki istikametli baskı gördüklerini belirtti. Kaya, bunun yanında kurdaki baskı nedeniyle farkın kârdan gittiğini söz ederek şöyle konuştu:

“AB ülkelerinde pandemi sonrası tüketim alışkanlıkları değişti. Rahat giysi öne çıkıyor ve değişim aralığı uzuyor. Pazar kaybetmemek için AB’nin sayılarına uymak durumundayız. Asya ülkeleri nedeniyle fiyat rekabetine giremeyiz. Navlun fiyatlarının yeniden pandemi öncesine inmesiyle uzak Asya’dan tedarik sorunu da ortadan kalktı. Avantajımızı kaybettik. Bırakın yeni rekorları geçtiğimiz yılın sayılarına ulaşmak bile zor” 

Asıl tehlikenin kapıda olduğunu da belirten Kaya, “2030 yılına kadar tamamlamamız gereken bir sürdürülebilirlik dönüşümü gerçekleştirmemiz gerekiyor. Bırakın ek yatırımları, bu dönüşüm önemli bir finansman gerektiriyor. Ek vergiler, EYT maliyeti derken finansmana erişim zorlukları nedeniyle yapılması gereken dönüşüm yatırımları erteleniyor” ifadesine yer verdi.

Tekstil Kesimine Darbe

Tekstil ve hazır giysi dalının ana pazarı AB ülkeleri. Hazır giysi yılın birinci 3 ayında bu bölgeye 3 milyar dolar ihracat gerçekleştiriyor. Geçen yıla nazaran 400 milyon dolarlık bir kayıp var. AB’ye 1.1 milyar dolar olan dokuma ihracatı da yeniden geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran 200 milyon dolar geride. Bu düşüşlerin arkasında AB’deki daralma yatıyor.

Son aylarda Alman hazır giysi perakende mağazalarında üst üste iflaslar yaşanıyor. İndirim rekabetine giren birçok dev marka, daralan pazarda ayakta kalmak için, ortalarında Türk şirketlerden de daha düşük teklif talep ediyor. Talebe karşılık veremeyen Türk ihracatçıların yerini Bangladeş üzere Asya ülkeleri alıyor.

Pandemiden ders aldığını açıklayan ve Çin’e karşı direnişini güçlendirmek için alternatif olarak Türkiye’yi kullanan AB ülkeleri, artık 3’üncü bir yola girdi. AB, Balkan ülkelerini üretim alanına dönüştürerek hem Çin’e karşı güçlü bir alternatif kurmak hem de Balkan ülkelerini kalkındırmak istiyor.

Balkanlara yatırımı teşvik etmek isteyen AB, Nepal, Bangladeş üzere ülkelerden getirilecek iş gücünü bölgeye yerleştirecek. Bulgaristan, Romanya, Makedonya, Bosna Hersek,’i tesirli kullanmak isteyen AB, otomotiv kesimi, makine, güç ve bilişim dalı için yatırımlarını artırıyor.

Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği Lideri Ramazan Kaya, artan taban fiyat, EYT kaynaklı tazminat ve güç fiyatlarındaki yükselişler nedeniyle çalışan başına üretim maliyetinin 400 dolardan 600 dolara yükseldiğini söz etti. Kaya, Bangladeş, Vietnam ve Kamboçya üzere ülkelerin 150 dolar maliyetle rekabette büyük avantaj sağladığını ve bunun Türk ihracatçısının pazarını tehdit ettiğini belirtti. Kaya, “Etikette aleyhimize yüzde 30 fark oluştu. Avantajımızı kaybettik. Bırakın yeni rekorları geçtiğimiz yılın sayılarına ulaşmak bile zor” diye konuştu.

patronlardunyasi.com