Avrupa’da mecburî aşı tartışmaları büyüyor

CEM COŞKUN/BERLİN

Avrupa Komitesi Lideri Ursula von der Leyen aralık ayında yaptığı açıklamada “Avrupa Birliği’nin zarurî aşıyı tartışmasından yanayım, fakat bu karar üye devletlere ait” diyerek topu hükümetlere atmıştı. Şu ana kadar aşıyı zarurî hale getiren tek AB ülkesi Avusturya. Avrupa genelinde nüfusun yaklaşık üçte ikisi aşılanmış durumda. 4 büyük AB ülkesinde iki aşısı tamamlanmış vatandaşların nüfusa oranları ise şöyle: Fransa yüzde 74,6, İtalya yüzde 75,9, İspanya yüzde 80,5, Almanya yüzde 72,3 (Kaynak: Our World In Data). Avrupa’da hükümetler aşı konusunda baskıyı aşısızların günlük hayatlarını zorlaştıracak tedbirlerle arttırıyor. Lakin aşının mecburî hale getirilmesine her hükümetin bakışı farklı.

Almanya’da meclis zarurî aşı uygulamasında ikiye bölünmüş durumda

Almanya’da sıhhat çalışanlarına aşı olma mecburiliği getiren tasarı aralık ayında meclisten geçti ve aşıların tamamlanması için 15 Mart’a kadar müddet tanındı. Hükümet artık de tüm vatandaşlara aşı mecburiliği getirilmesi için çalışmalarını sürdürüyor. Bilhassa Başbakan Olaf Scholz mecburî aşı konusunda istekli. Ocak ayı sonunda partisi SPD’nin meclise aşı mecburiliği tasarısını taşıması bekleniyor. Lakin üçlü koalisyonun küçük ortağı FDP daha şimdiden bahis hakkında ikiye bölünmüş durumda. FDP’li 30’a yakın milletvekili zarurî aşının anayasaya karşıt olduğunu savunuyor. Çok sağ parti AFD aslında aşının her türlüsüne karşı. Başka partilerde de milletvekilleri ortasında değişik görüşler hakim. Münasebetiyle mevcut fotoğrafta tasarının meclisten geçmesi sıkıntı görünüyor.

Ancak aşikâr ki ay sonuna kadar Almanya’da bu bahis her tarafıyla ve taraflarıyla tartışılacak. Tartışmalar şu anda iki eksen etrafında toplanıyor. Birincisi işin tüzel boyutu, ikincisi ise yeni mutasyonlara karşı aşıların aktifliği sorusu.

Fransa’da Macron mecburî aşı yerine toplumsal hayatı kısıtlamayı tercih etti

Sıhhat çalışanlarına aşı mecburiliği getiren birinci ülkelerden biri olan Fransa, 15 Ekim 2021 tarihine kadar aşılarını tamamlamayan 3 bine yakın sıhhat çalışanını da açığa almıştı. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron geçtiğimiz günlerde Le Parisien gazetesine verdiği röportajda, mecburî aşı kararı almak istemediğini fakat aşısızların toplumsal hayattaki faaliyetlere erişimlerini mümkün olduğunca kısıtlayacağını açıkladı. Macron’un “onları hayatlarından bezdirmek istiyorum” halindeki kelamları muhalefet partileri tarafından yakışıksız bulundu ve mecliste büyük tartışmalara yol açtı.

Macron’un bu açıklamaları, aşı pasaportu konusundaki yasa tasarısı oylamasının, hükümete karşı birleşen milletvekillerinin uğraşıyla geciktirilmesinin akabinde gelmişti.

İtalya’da 50 yaş üstüne aşı zaruriliği

İtalya’da Kovid 19 salgını nedeniyle harika hal devam ediyor. Yeni yılın başlangıcında hükümet 50 yaş üstüne aşı mecburiliği getirdi. Kovid aşısı sıhhat çalışanları, eğitim çalışanı, ordu ve emniyet mensupları için aslında mecburiydi. Bakanlar Konseyi 50 yaş üstü için alınan kararı, “vaka artışını yavaşlatmak ve hastaneye yatma riski yüksek vatandaşlara muhafaza sağlamak” gerekçesiyle açıkladı.

İtalya dışında, Çekya ve Yunanistan’da da 60 yaş üstüne aşı mecburiliği getirilmiş durumda. Aşı olmayanlar için konulan aylık 100 Euro para cezası ise düşük bulunuyor.

İspanya’da vatandaşların aşı şuuru sayesinde zarurî aşı tartışması gündeme bile gelmedi

Avrupa’daki yüksek nüfuslu ülkeler ortasında en yüksek aşılanma oranına sahip İspanya’da aşı mecburiliği tartışmaya bile açılmadı. Sıhhat Bakanı Carolina Darias, İspanyolların aşının faydaları konusunda yüksek farkındalık gösterdiğini belirterek isteğe bağlı aşı uygulamasını sürdüreceklerini söyledi. İspanya’da mahkemelerin de bu çeşit zorlama ve kısıtlamalara karşı olduğu biliniyor. 2020 Mart-Mayıs ayları ortasında uygulanan kapanma kararı mahkemeler tarafından anayasaya muhalif olarak nitelendirilmişti.

Mecburî aşı gündemi meşgul edecek

Avrupa Birliği’ne üye ülkelerin çoğunluğunda muhakkak meslek kümelerine aşı mecburiliği uygulanıyor. Ancak başta da belirttiğimiz üzere tüm yetişkinlere aşı zaruriliği getiren tek ülke şu an için Avusturya. 1 Şubat’tan itibaren aşı olmayan Avusturya vatandaşları 3600 Euro’ya varan para cezasıyla karşı karşıya kalacaklar.

Mecburî aşı konusu yalnızca tartışmalı değil, birebir vakitte hukukla ve sıhhatle ilgili boyutları nedeniyle epey karmaşık bir sorun olarak uzun müddet gündemi meşgul edecek üzere görünüyor.