AYM: Bayan evlendikten sonra kendi soyadını kullanabilecek

Anayasa Mahkemesi bayanın sadece evlenmeden evvelki soyadını kullanmasını kabul etmeyen TMK’nın 187. unsurunun birinci cümlesini iptal etti.

Mahkeme, erkeğin kendi soyadını ömrü boyunca kullanması mümkün iken bayana bu hakkın tanınmamasını eşitlik unsuruna muhalif buldu. Karara nazaran bayanlar evlendikten sonra yalnızca kendi soyadlarını taşımaya devam edebilecek. AYM bu mevzuda düzenleme yapılması için Meclis’e 9 ay müddet verdi.

Karar 9 üyenin oyuyla alındı. 6 AYM üyesi düzenlemenin iptaline karşı çıktı.

İstanbul 8. Aile Mahkemesi, önüne gelen bir davada Türk Uygar Kanunu’nun 187. unsurunda yer alan “Kadın evlenmekle kocasının soyadını alır” cümlesinin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. Aile Mahkemesi, iptal kararı verilmesini, “Erkeğin doğumla kazandığı soyadını ömrü boyunca kullanması mümkünken, birebir hakkın bayana tanınmamasının eşitlik prensibi ile bağdaşmadığı” münasebetine dayandırdı.

Anayasa Mahkemesi’nin 22 Şubat 2023 tarihli kararının münasebeti bugünkü (28 Nisan 2023) tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.

Kararda şöyle denildi:

“Erkek, evlenmeden evvelki soyadını evlendikten sonra da tek başına kullanabildiği halde, kuralla bayanın evlenmeden evvelki soyadını evlendikten sonra fakat kocasının soyadının önünde kullanabileceği öngörüldüğünden karşılaştırmaya müsait halde emsal durumda olan eşler ortasında cinsiyet temelinde farklı muamelenin yapıldığı açıktır…… Ortak soyadının aile bağlarını muhafazanın zarurî olduğunun, bu manada eşlerin ortak soyadı taşımamaları halinde aile bağlarının hiçbir biçimde korunamayacağının söylenmesi de zordur… Evlenmeden evvelki soyadının, evlendikten sonra da tek başına kullanılması bağlamında bayan ve erkek ortasında kuralla öngörülen farklı muamelenin objektif ve makul bir temele dayanmaması sebebiyle eşitlik unsurunu ihlal ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

Bu prestijle evlenmeden evvelki soyadının evlendikten sonra da tek başına kullanılması bağlamında bayan ve erkek ortasında kuralla öngörülen farklı muamelenin objektif ve makul bir nedene dayanmaması sebebiyle eşitlik unsurunu ihlal ettiği sonucuna ulaşılmıştır.”

Yüksek mahkeme, iptal kararının; Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar verdi.

6’YA KARŞI 9 OYLA BAYANLAR LEHİNE KARAR

Karara nazaran Anayasa Mahkemesi Lideri Zühtü Arslan ile Başkanvekilleri Hasan Tahsin Özcan üyeler Engin Yıldırım, Emin Kuz, Rıdvan Güleç, Recai Akyel, Yusuf Şevki Hakyemez, Basri Bağcı mahkemenin iptal istemini yerinde buldu.

Başkanvekili Kadir Özkaya ile üyeler Muammer Topal, Yıldız Seferinoğlu, Selahaddin Menteş, İrfan Fidan, ve Saygıdeğer İnce ise karara karşı çıktılar.

patronlardunyasi.com