Bankacılık krizi: 2008’e misal bir finansal çöküşün eşiğinde miyiz?
Bankacılık kesimindeki dalgalanmalar, ‘2008 biçimi öteki bir finansal çöküşün eşiğinde miyiz?’ sorusunu gündeme getirdi. Lakin bugün yaşanacak bir bankacılık krizi, toplumsal medya, çevrimiçi bankacılık ve düzenlemelerdeki büyük değişiklikler sayesinde 15 yıl öncesinden çok farklı görünüyor.
Credit Suisse payları, finansal raporlama alanında “önemli zayıflıklar” bulunduğu haberiyle 14 Mart’ta düştü. Bu haber, çalkantılı geçecek sonraki beş günün miladını oluştururken, rakip İsviçre bankası UBS’in çökmekte olan firmayı devralmasına neden oldu. UBS Küresel Wealth Management’ın baş ekonomisti Paul Donovan bu ay CNBC’ye yaptığı açıklamada Credit Suisse’nin çöküşüne atıfta bulunarak , “Twitter jenerasyonunda yaşanan birinci banka krizi” olduğunu belirtti.
Mobil bankacılık, banka kullanıcılarının temel davranışlarını ve finansal bir çöküşün bakış açısını değiştirdi. Londra İktisat Okulu’ndaki Sistematik Risk Merkezi’nin yöneticisi Jon Danielsson, CNBC’ye gönderdiği iletide hususla ilgili, “Sosyal medyada birkaç tık ve tweet ile Silicon Valley Bank tarihte eşi gibisi görülmedik bir süratte battı. İnternet ve toplumsal medyanın artan kullanımı ve dijital bankacılık üzere oluşumlar finansal sistemi daha kırılgan hale getiriyor” dedi.
Kanun koyucular, 2008’deki global mali krizden bu yana ABD’deki en büyük banka çöküşü olan Silicon Valley Bank’ı 10 Mart’ta kapattı.
Paul Donavan kriz anıyla iligili CNBC’ye, “Finansal kriz yaşanırken Birleşik Krallık’ta Northern Rock’ta olduğu üzere bankaların önünde sıra yoktu. Zira artık yalnızca çevrimiçi olup birkaç düğmeye basmanız kâfi. ” yorumunu yaptı.
St. Gallen Üniversitesi IFF Mali Araştırmalar Enstitüsü vergi ve ticaret siyaseti lideri Stefan Legge’e nazaran, süratli bilgi yayma ve fonlara erişim kombinasyonu, bankaları daha savunmasız hale getirebilir. Legge, CNBC’ye verdiği demeçte, “Eskiden banka şubelerinin önünde sıraya giren insanların manzarası paniğe neden olurken, bugün toplumsal medyamız var … Bu nedenle bankalardan kaçışlar günümüzde çok daha süratli gerçekleşiyor” dedi.
Avrupa Birliği, mali krizin akabinde bölgenin ekonomik durumunu desteklemek, yeni mali nezaret kurumlarının kurulması ve piyasa çöküşünü önlemek için (stres testi uygulaması dahil) büyük gayret sarf etti.
Uluslararası Sermaye Piyasaları Birliği kıdemli danışmanı Bob Parker, CNBC’nin “Squawk Box Europe” programına verdiği demeçte, bankaların tampon olarak çok daha fazla sermayeye sahip olmalarının beklendiğini ve günümüz mali durumu ile 2008 ortasındaki farkı ölçmek için banka kaldıraç oranlarının iyi bir gösterge olduğunu belirtti. Parker, “Bankacılık sisteminde büyük sistemik risk oluşturduğumuz argümanına inanmıyorum. En büyük 30 yahut 40 global bankaya sahiden bakarsanız … hepsinde kaldıraç düşük, likidite yüksek. Bugün bankacılık sistemindeki risk, son 20 yahut 30 yıldaki rastgele bir vakitte olduğundan çok daha az” yorumunu yaptı.
‘Kilit nokta güven’
2008 krizi ile şu anki finansal ortam ortasındaki paralelliklerden biri, inanca verilen değer olarak karşımıza çıkıyor. İsviçre Ulusal Bankası lideri Thomas Jordan’a nazaran, son Avrupa bankacılık krizinde “güvensizlik eksikliği” değerli bir rol oynadı. Jordan, Perşembe günü düzenlediği basın toplantısında, “[Mobil bankacılığın] sorunun kaynağı olduğuna inanmıyorum. Bence mevcut sorun, farklı bankalara duyulan inanç eksikliğiydi ve krizin büyümesini hızlandırdı” dedi.
Avrupa Bankacılık Otoritesi lideri José Manuel Campa ise, geçen hafta bankaların sermaye ve likidite durumlarını artırmasına ve düzenleme ve kontrolü iyileştirmesine karşın, “başarısızlıklar ve itimat eksikliği” yaşanabileceğini söyledi. Campa Avrupa Parlamentosu’na Silicon Valley Bank’in çöküşüyle ilgili “Benzer gelişmelere karşı uyanık kalmamız ve kayıtsız olmamamız gerekiyor” dedi.
cnbc.com
Çeviri: Cem Çetingüç
