Cep telefonu serüveninde birinci adım Martin Cooper’in Motorola DynaTAC 8000X’i
Cep telefonlarının olmadığı bir hayatı hatırlamak birçok kişi için neredeyse imkansızken, bugün defterlerin, takvimlerin, fotoğraf makinelerinin, haritaların ve daha birçok aygıtın yerine cep telefonu kullanıyoruz.
Tüm dünyada birinci kablosuz telefondan arama yapılmasının üzerinden 50 yıl geçti. ABD’de Motorola’da mühendis olan Martin Cooper, birinci sefer halka açık bir cep telefonu görüşmesini 3 Nisan 1973’de Motorola DynaTAC 8000X ile yapmıştı. O birinci görüşmede kullandığı “Bil bakalım, nereden arıyorum?” cümlesi de o devrin mottosu haline gelmişti. Birinci aramanın yapıldığı cep telefonu olarak kabul edilen Motorola DynaTAC, yaklaşık 1 kilo yükü ve 25 cm uzunluğuyla “takoz üzere cep telefonu” tabirinin hakkını verir boyuttaydı. Şarj etmek 10 saat sürerken, şarjı yalnızca 30 dakika konuşmaya imkan veriyordu.
1994’TE TÜRKİYE’DE
Türkiye’de birinci cep telefonu görüşmesi 23 Şubat 1994 tarihinde devrin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ile Başbakan Tansu Çiller ortasında yapıldı.
Aynı devirde GSM teknolojisi kullanılan 2G telefonlarla birinci kez analogdan dijital bağlantıya geçildi ve hayatımıza kısa ileti ile davet üzere hudutlu da olsa “veri” hizmetleri girdi. IBM, 1992’de birinci akıllı telefonuyla Amerikalı kullanıcıların ilgisini çekmeyi başarmıştı. Türkiye ise cep telefonu macerasına 2G telefonlarla 1994 yılında katıldı. Fenomen olan modelleriyle dikkat çeken Nokia’nın 6110’u da 1997’de birinci kere efsanevi “Yılan” oyunuyla piyasaya sürülmüştü. Bugün 100 milyar dolarlık taşınabilir oyun dalı, Yılan’la birinci kere taşınabilir oyun çılgınlığını ateşlemişti. 2000’li yıllarda ise cep telefonlarının bugününün sinyallerini görmeye başladık. Taşınabilir iletiler birinci kere aramaların yerini aldı, 2000’de birinci internetli cep telefonu kullanıma sunuldu. 2003’de ise Blackberry akıllı telefonunun piyasaya sürülmesiyle e-posta da özelliklere eklendi.
HIZLI DÖNÜŞÜM
O günden bugüne cep telefonu boyutları, modelleri, işlevleri ve sunduğu imkanlar devrimsel bir dönüşüm yaşadı. Cep telefonları evvel büyük oranda küçüldü, harici anteni yok oldu, bugün sıradan hale gelen dokunmatik ekranlardan evvel uzun mühlet düğmeler kullanıldı. Akabinde profesyonel kameralardan bile üstün özellikli kameralarla donatıldı ve en kıymetlisi bilhassa yeni kuşaklar için televizyonun yerini alan, her türlü medyanın oynatılabildiği bir cümbüş aygıtı haline geldi. Cep telefonunun medya ve cümbüş yetenekleri arttıkça ekran biraz daha büyüdü. Nihayetinde 50 yıl evvel hayal bile edilemeyecek biçimde, bu cümbüş aygıtından tüm finans süreçlerini yapıp alışverişinizi yönetebildiğiniz basamağa gelindi. Ayrıyeten para kazandıran, iş gücü sağlayan, yeni teknolojilerin tetikleyicisi bir hale büründü.
TEKNOLOJİK DEVRİM
Cep telefonu evriminde geldiğimiz noktada, tüm dünya ile avucumuzun içinden irtibat kurabiliyor ve pek çok yeniliği geliştirebiliyoruz. Faturamızı ödüyor, sohbet ediyor, hatta arkadaş ediniyor, uçak bileti alıyor, görüntü ve fotoğraflarla hayatımızın albümünü oluşturuyor, navigasyon olarak kullanıyor, hesap yapıyor, sıhhatimizi takip ediyoruz. 2023 prestijiyle beşerler vakit geçirdikleri tüm ekranlar ortasında yüzde 53 oranında cep telefonuna vakit ayırıyor. Türkiye de tıpkı oranla global ortalamayı yakalamış durumda. 50 yıl evvel başlayan seyahate, son periyotta yapay zekâ ve hologram teknolojileri üzere daha evvel hayal bile edilemeyen işlevler eklenmiş durumda. Cep telefonunun önümüzdeki 50 yılı ise giyilebilir teknolojilerle hayatımızın ötesine geçip, bedenimizin modülü olarak farklı boyutlara ulaşma yolunda süratle ilerliyor.
TÜRKİYE, KULLANIMDA ORTALAMANIN ÜSTÜNDE
Türkiye, cep telefonu kullanımı konusunda global ölçekte dikkate bedel bir yere sahip. Cep telefonunda geçirilen vaktin dünya ortalaması 3 saat 43 dakikayken, Türkiye’de bu mühlet günde 4 saat 16 dakikaya çıkıyor. Tekrar ülkemizde en çok cep telefonu kullanıcısı, 24 – 34 yaş ortasında. 2018 – 2022 yılları ortasında ise 65 ila 74 yaş ortasındaki şahıslar, evvelki yıla kıyasla yüzde 12’lik bir artışla cep telefonu kullanımında en değerli yükselişe imza attı.
CEP TELEFONU LÜKSLE BULUŞTU
Cep telefonunu üst segment bir eser olarak konumlayan Vertu, 24 bin euro kıymetindeki birinci lüks telefonu üretti. Bir periyot sansasyon yaratan marka Vertu’nun sahipleri, telefonlarını masaya koyduklarında toplumsal statülerinin de ismini koyarlardı. 1998 yılında kurulan Vertu, sıra dışı tasarım modelleri ve üst seviye müşteri hizmetleriyle tanındı. Lakin Vertu’nun akıllı telefon macerası, cep telefonu piyasasının tabiatındaki değişiklik ve süratle gelişen yeni teknolojileri yakalayamaması nedeniyle 2017’de sona erdi.
patronlardunyasi.com
