ChatGPT ikinci ayında 100 milyon sonunu aşarak tarihte en süratli yayılan uygulama olma rekorunu eline geçirdi.
Gazete Oksijen’den Selçuk Tatlı’nın yazısına nazaran; Microsoft’un 10 milyar dolar yatırdığı ChatGPT’yi çıkartan Open Al şirketinin piyasa kıymeti 30 milyar doları aşmış durumda. Yeni çıkan GPT-4 versiyonu ile bizim olmasa da dünyanın gündeminde birinci sıralarda yer alan yapay zeka üzerine gelin biraz da biz baş yoralım..
*İnsanlığın geliştirdiği en büyük teknoloji’
Yapay zeka elbette yeni bir kavram değil. Bilgisayarın icadıyla birlikte yapay zeka ile birlikte yaşamaya başladık. Burada yeni olan, son derece ileri düzeyde süreç yapabilen, akıllı bir yapay zeka aracına artık her isteyenin bir tuşla ulaşıyor olması. Teknolojinin varlığ ile o teknolojiye ulaşılabilirlik ortasındaki aralık kapandıkça hayatın akışını altust eden kopuşlar mümkün oluyor. ChatGPT bundan birkaç yıl önce çok seçkin bir azınlığın fakat büyük kaynaklar harcayarak ulaşabileceği bir teknoloji idi. Artık değil. İhtilal denmesinin sebebi bu.
Her yeni teknoloji üzere ChatGPT de kimin elinde kime hizmet edecek sorulanyla karşı karşıya Her güçlü teknoloji üzere bu uygulama da Facebook, Twitter ve Tik Tok vb. uygulamalarda olduğu üzere makûs ni yetli aktorlerin elinde çok güçlü bir silaha dönüşebilir. Gerçekten Open AT CEO’su Sam Altman, Insani in geliştirdiği en büyük teknoloji olarak tanım ettiği ChatGPT’den kendisinin de korktuğunu itiraf ediyor. Onümüzdeki periyotta bu teknolojinin hem geniş çaplı senformasyon hem de siber akın gayeli olarak kullanılabileceğin den kaylanıyor.
Beyaz yakalıların kabusu
Yapay zekanin kuşkusuz en çok zihinsel emek gerektiren bölümleri altüst edecek. Eğitimden isimli is lemlere, yazılımdan grafik dizayna, pazarlamadan ticari süreçlere, muhasebeden finansal tahlile beyaz yakalıların şimdiye kadar üstünlük kurduğu alanlarda artık çalışanların rakibi diğer beşerler değil, yapay bir chatbot olacak.
Yıllardır kas gücüyle yapılan işler teker teker robotların eline geçerken, zihin işçileri kendile rini daima muhakkak bir garanti altında görmeye alıştı. Lakin ChatGPT bu itimadı en azından şu birinci birkaç aylık devirde önemli manada sarsti. Dileyen herkes artık birkaç dakika içerisinde bir dava dilekçesi yazabilir, rastgele bir mevzuda pa- zar araştırması raporu çıkartabilir, istediği bilgisayar lisanında kodlan göz açıp kapatıncaya kadar çıkar tabilir. Yalnızca yazılım alanında değil, görsel dizaynda da birebir kıvraklıkla ilerleyen bir yapay zeka dünyası var.
Pek çoğunuz kullandığınız için esasen biliyorsunuzdur lakin şayet şimdi kullanmadıysanız bence faz la geç kalmadan Open Al portalina girin, bir hesap açın ve yapay zeka nim neler yapabileceğini siz de deneyim edin. Yaşayarak göreceksiniz ki o denli çok uzakta bir teknolojiden kelam etmiyoruz. Kendimden omek vereyim. Son kitabimin kapağının birinci versiyonunu Chat GPT’yi de ge
liştirmiş olan OpenAI tarafından piyasaya sürülen, metinsel tarif lardan manzara oluşturan, yapay zeka programi DALL-E ile yaptık. Bir mecmuada yayınlanan Türkçe makalemi ChatGPT’ye yazdın, altına küçük puntoyla bu gerçeği okurlara açıkladım. Geçen hafta yayınlanan akademik makalemin referanslarni ChatGPT’ye denetim ettirdim. Bütün bu süreçleri yapay zeka daha şimdi doğum sancısını yaşarken gerçekleştirdiğime nazaran, çok değil, birkaç yıl sonra daha neler yapabileceğimizi kestirmek güç değil.
Bilgisayarın icadından sonraki en büyük verimliik artışı
Nitekim, MIT den Noy ve Zhang (2023) tarafından gerçek- leştirilen yeni bir deneyde, halkla alakalar ve pazarlama alanında çalışanlardan kısa bir basin bülteni ve rapor hazırlamalan istenmiş Çalışanlar deneyde rasgele iki gru ba ayrilmiş ve birinci küme ChatGPT kullanırken ikinci küme eski tarz çalışmış. Deney sonucunda birinci küme
çalışmayı ikinci kümeye nazaran yüzde 37 daha süratli bitirmiş ve daha da değerlisi yaptığı işten çok daha şad kalmış.
Yapay zekanın en faal kullanılacağı alanlardan biri de yazılım. Ortalarında MIT’den Mert Demirer in de yer aldığı bir küme araştırmacı bu bahiste çok değerli bir deney yapmış. Bu de- neyde de verilen projeyi, yapay zeka kullanan yazılımcılardan oluşan küme klasik bir yaklaşım izleyen yazılımcılardan yüzde 55 daha süratli bitirmiş. Bu üslup devasa performans fark- lanını tahminen en son bilgisayarın icadında gördük. Lakin dediğim üzere daha oyun yeni başlıyor.
Okulların işi zor
Yapay zekanın birinci etapta etkileyeceği öbür alan kuşkusuz eğitim olacak. Bilhassa ölçme ve kıymetlendirme alanı önemli bir kriz içinde. Çünkü ilkokuldan doktoraya kadar her düzeyde en faal kıymetlendirme kabul edilen ‘proje bazlı öğrenme yapay zekanin en uygun yaptığı iş. Özünde öğrencinin farklı kaynaklardan elde ettiği bilgiyi sentezlemesine ve rapor- lamasına dayanan, ileri derecede marifet gerektiren işi, yapay zeka çok faal bir biçimde yerine getirebiliyor. Yalnızca ChatGPT olsa yeniden iyi! “Elicit Araştırma Asistanı isimli yapay zeka programi iste- diğiniz alanda literatürü taraya- rak ayrıntılı rapor sunuyor! Ben mesleğe başladığımda, koca koca endekslerin kaydedildiği tuğla üzere kitaplarda tek tek başlık ve özet arayıp, sonra kütüphaneleri karış
karış gezip, bulamayınca diğer kütüphanelerden talep ederek ulaşabildiğim kaynakları okuyup raporlaştırmam ayları buluyordu. Artık tüm bu süreçleri yapay zeka aracılığıyla birkaç saate tamamla- mak mümkün.
Yapay zekanın bu kadar süratli bir biçimde eğitim sistemini tahrip etmesi tüm dalı teyakkuza geçirmiş durumda. Bizim okul dahil her yerde konseyler kuruluyor, yeni kurallar konulmaya çalışılıyor. Bir yanda yapay zekayla yapılan ödevlerin tespit edilip yasaklan- ması gündemde. Öteki yanda ise yapay zekayı aktif bir formda kullanımın okullarda da teşvik edilmesi görüşü ağır basıyor. De- gerlendirme yolu olarak-biz- lerin evvelce hatırladığı tahtada kelamlı imtihanların geri getirilmesi ve sınıfta el yazısıyla rapor yazımına geri dönülmesi kelam konusu. Garip vakitlerde yaşıyoruz.
Abartıyor muyuz?
Bir dönüşümün arifesinde olduğumuz kesinlikle. Fakat biz insanlık olarak bu dönüşümleri birinci kez yaşamıyoruz. O nedenle kor- kuya da teslim olmamak gerekiyor. Sonuçta yapay zeka kendisine verilen bilgiler işığında ilerleyen bir sistem. Kendisi bilgi üretmiyor, literatürde yer alan bilgiyi makul bir mantık çerçevesinde işleyerek size bir çıktı veriyor. Bu halde bakar- sak ortada çok da korkup ürkecek bir durum yok. Yapay zeka tipki matbaa, radyo, televizyon, bilgi sayar ve internet üzere geçmişten kopma imkanı sunuyor. Burada bizim üzere geçmiş trenleri kaçırmış bir ulus için bir fırsat var.
patronlardunyasi.com