Döviz talebininin azaltılması için KKM hesabı devreye sokuldu
Dolar/TL’de son günlerde ivme kazanan üst istikametli hareketin hızlanmasının önüne geçmek, döviz yükümlülükleri artan şirketlerin de döviz talebini engellemek için Merkez Bankası şirketler için hem elindeki TL’yi kullanabileceği hem de 1 ay vade yapabileceği yeni bir kur muhafazalı mevduat hesabını devreye aldı.
Bankacılık kesimi kaynakları yeni KKM’nin spot piyasada döviz talebini azaltmayı amaçlarken seçim öncesi döviz kurlarının da iktisat idaresinin belirlediği çerçevede kalmasının hedefl endiğini belirtti. Uzmanlar, şirketlerin TL’sini de kullanabileceği için bir hedge fırsatı olarak yeni esere ilgi gösterebileceklerini vurguladı. Dolar birinci çeyrek itibariyle TL karşısında yaklaşık yüzde 2,5 yükselirken Euro’daki yükseliş yüzde 4.4’ü buldu. Dolar/TL’de 19.19, Euro/ TL’de 20.90 düzeyi aşıldı.
Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine nazaran Merkez Bankası tarafından Resmi Gazete’de yayımlanan bildiriye nazaran döviz yükümlülüğü olan yurt içi yerleşik hukukî şahısların bankalardaki döviz tevdiat hesabı ve döviz cinsinden iştirak fonu hesabı bakiyeleri, talep etmeleri halinde vade başı kuru üzerinden TL’ye çevrilecek. Bu döviz Merkez Bankası tarafından satın alınarak ilgili bankaya TL olarak aktarılacak. Bankalar da mevduat sahipleri için en az 1 ay vadeli TL mevduat ve iştirak hesabı açacak.
1 YIL BOYUCA MB KAYNAKLI KREDİ YASAĞI
Bu durumdakilerin bankalardaki TL mevduatı için de vade başı kuru üzerinden birebir şartlarda bir hesap açılacak. Vade sonunda döviz kurunun artması halinde, artış meblağı ile faiz/kâr hissesi ortasındaki fark hesap sahibine ödenecek. Bu hesabı açtıranlardan, vade boyunca döviz alımı yapmama taahhüdü alınacak. Bunun yerine getirmeyenler 1 yıl boyunca Merkez Bankası kaynaklı kredi kullanamayacak.
Tebliğe nazaran, döviz yükümlülüğü olan şirketlerin bankalarda mevcut olan TL cinsinden mevduat yahut iştirak fonu hesabı bakiyeleri için de vade başı kuru üzerinden hesap sahibinin talebine dayanılarak 1 aydan az olmamak üzere Merkez Bankasınca belirlenecek vadelerde hesap açılabilecek. Vade sonunda TL mevduat hesabı sahibine anapara ile faiz, katılma hesabı sahibine ise vade sonundaki katılma hesabı bakiyesi ödenecek. Vade sonu kurunun vade başı kurundan yüksek olması ve kur farkı üzerinden hesaplanan meblağın banka tarafından ödenecek faiz yahut kâr hissesinden yüksek olması durumunda, kur farkı üzerinden hesaplanan fiyattan faiz yahut kâr hissesi düşülerek hesaplanan fiyat Merkez Bankasınca mevduat yahut katılma hesabı sahibine ödenmek üzere ilgili bankaya aktarılacak.
Merkez Bankası dün döviz borcu olan şirketler için elindeki TL’yi de kullanabileceği yeni bir kur muhafazalı hesap (KKM) hesap cinsini devreye aldı. Uygulama ile şirketler dövizlerini TL’ye dönüştürmeden ellerindeki TL ile KKM hesabı açabilecekler. Ayrıyeten yeni KKM hesabı 1 ay ve üzeri vadede açılabilecek faizde de tıpkı dövizden dönüşlü KKM’de olduğu üzere faiz üst hududu bulunmayacak.
KKM’DA VADE EN AZ 3 AY OLACAK
KKM birinci olarak Aralık 2021’de kurdaki atak sonrası devreye girdi. Evvel ferdi müşterilere tanınan KKM’de hukuksal müşterilere de imkan sağlandı fakat vade en az 3 ay olarak belirlendi. KKM kurdaki dalgalanmalara karşı bireyler ve şirketler için muhafaza sağlarken dövizden dönüşlü KKM ise faiz üst hududu kaldırıldıktan ve bankacılık dalında TL mevduat maksadı artırıldıktan sonra daha büyük ilgi gördü.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) datalarına nazaran 24 Mart haftası itibariyle KKM hesapları 1 trilyon 672 milyar 833 milyon lira büyüklüğe ulaştı. 6 Ocak haftasından bu yana kesintisiz artan KKM hesaplarında ivmenin yeni eserle birlikte artması bekleniyor. 11 haftalık artış l öü Dolar/TL’nin 19 üzerindeki üst istikametli hareketine karşılık Merkez Bankası’ndan yeni bir KKM eseri geldi. 1 ay vadeli yapılabilecek KKM’de faiz üst sonu yok ve şirketler TL mevduatları ile de KKM’den faydalanabilecek. Uzmanlar döviz talebini azaltmayı hedefleyen yeni KKM’nin ilgi çekebileceği görüşünde.
HAFTADA 33 MİLYAR LİRALIK ARTIŞ
KKM’de 6 Ocak sonrası birinci güçlü giriş faiz üst hududunun kaldırılmasından sonra yaşandı. 24 Şubat haftasında bir haftada 52 milyar liralık KKM artışı yaşanırken 3 Mart haftasında 25.4 milyar lira, 10 Mart haftasında 26.3 milyar lira, 17 Mart haftasında 36.4 milyar lira ve geçen hafta da 33 milyar liralık artış sağlandı.
Bankacılık kesimi kaynakları yeni eserin de kısa vadeli bir tahlil ürettiğini belirterek son devirde şirketlerin TL’den çok daha fazla döviz gereksinimi olduğunu vurguladı. Dışarıdan döviz girişinin yok denecek kadar az olduğunu söyleyen kaynaklar içeride de hem bireylerin hem de şirketlerin seçim sonrası meçhullüğü nedeniyle kendilerini garantiye almak için döviz talebini arttırdığını lisana getirdi.
Uluslararası bankaların değerlendirmeleri de dolar/TL’de üst istikametli seyir beklentisinde. BofA Securities ekonomist ve stratejistlerine nazaran tüm göstergelerin Türkiye iktisadından yine dengelenme muhtaçlığına işaret ettiğini, bunun da finansal şartlarda sıkılaşma, sarsıntı sonrası harcamalarda kayda paha bir düşüş ve Türk lirasında yüzde 15-yüzde 25 ortası bir bedel kaybı ile sağlanabileceği değerlendirmesinde bulundu.
“DÖVİZ TALEBİ ARTACAK”
Kurumun Zümrüt İmamoğlu, Merveille Paja, David Hauner ve Mikhail Liluashvili imzalı raporunda, gerçekleşen cari istikrar sayılarının uzun vadeli normlar ile kıyaslandığı banka modelinin Dolar/ TL ’nin adil bedelini 24 düzeyi olarak gösterdiği belirtildi.
Finansal kesim dışındaki firmaların net döviz açık durumu artışını sürdürüyor. Aralık 2022 itibariyle finansal kesim dışındaki net döviz durum açığı 91.2 milyar dolara çıktı. Kasım ayına nazaran 4.1 milyar dolarlık artış yaşanırken kısa vadeli yükümlülüklerin toplam yükümlülükler içindeki hissesi yüzde 31 düzeyinde oldu. Bu durum da yakın devirde şirketlerin döviz talebinin artacağına işaret ediyor. Bankacılık kesimi kaynakları Merkez Bankası’nın bu atağıyla kısa vadeli döviz talebini de denetim altına almaya çalıştığını vurguladı.
Öte yandan dolar/TL’de iktisat idaresince belirlenen sonların aşılmaması için bankacılık kesimi ile yakın temas da sürüyor. Hukukî müşterilerin her türlü döviz talebi son düzenlemeler sonrası evvel Merkez Bankası’na iletilirken uygun görülen satışlar gerçekleştiriliyor. Bunun yanı sıra bankacılık kesimi kaynakları geçen hafta banka genel müdür yardımcıları ile bir ortaya gelinerek döviz kurlarında düzeyin seçimlere kadar korunması konusunda takviye istendiğini belirtti. 19 liraya kadar epeyce yavaş gelen dolar/TL akabinde üst istikametli hareketini ivmelendirdi.
patronlardunyasi.com
