Dr Veyis Fertekligil: İktisat çökmüş durumda ve bunu Mehmet Şimşek bile güç kurtarır
Dr Veyis Fertekligil Linked-In hesabında Lider Erdoğan’ın açıkladığı seçim beyannamesi akabinde iktisatta durum tespiti yaptı
Paylaşım şu halde:
Uzun vakittir iktisatla ilgili rastgele birşey yazmak pek içimden gelmemişti. İktisat o derece makûs yönetilmekte ki neyi eleştireceksiniz, neye yorum yapacaksınız diye düşünüyordum. Aslında tekrar o denli düşünüyorum. Fakat dün mevcut iktidarın seçim beyyanamesine bakınca ve burada “enflasyonu tek haneye indireceğiz” açıklamasını görünce yazmaktan kendimi alamadım.
Sanki enflasyonun buralara yükselmesinde hiç sorumlulukları yokmuş üzere bunu son derece olağan biçimde söylüyorlar. İnsan sahiden hayrete düşüyor. Bir sefer daha anımsayalım. Enflasyon aslında 2018’den sonra uygulanan iktisat siyasetleri sonrası yükselişe geçmişti. Lakin 2021 yılının sonbaharından itibaren enflasyonun yükselmesine karşın faizlerin zorla düşürülmesi sonun başlangıcı oldu. Döviz kurlarının yükselmesine bile bile müsaade verildi. Sonra bir gecede nasıl olduğunu kimse anlamadı ve döviz kurları birden düşürüldü. Vatandaşlar döviz sattı denildi. Bakanlar değişti, işi bilen merkez bankası liderleri misyondan alındı.
Sonra da ismine “Yeni Ekonomik Program” denilen ucube uygulamalar açıklandı. KKM üzere acayip bir sistem geldi. Para siyaseti dini açıklamalarla yönetilmeye çalışıldı, güya TL kıymet kaybedecek, cari açık kapanacak ve enflasyon düşecekti. Çin sistemi, Bangladeş sistemi denildi. Buna da inananlar çıktı, kimi ekonomistler ve tanınmış iş insanları bile programı destekleyen açıklamalar yaptı. Sonuç tam bir fiyasko. Döviz bir yere kadar tutuldu lakin enflasyon son 20-25 yılın en yüksek seviyelerine çıktı, halk fakirleşti, önemli bir gelir transferi oldu. Bunda Ukrayna savaşının da hissesi var lakin bu sonlu.
Döviz kurlarındaki yükselişi durdurmak için akıl almaz baskıcı yollar kullanılmakta. Bu alanda Türkiye gitgide hür piyasa iktisadından uzaklaştı ve devlet denetimli hiçbir ekonomik aktörün nefes dahi alamadığı bir ekonomik sistem oluştu. Şu anda iktisat çökmüş durumda ve bunu Mehmet Şimşek bile güç kurtarır bu saatten sonra. Yeniden savrulan ve sil baştan yapılan dış siyasetten, çöken hukuk ve adalet sisteminden, yolsuzluklardan, bitmiş olan söz özgürlüğünden ve laik devlet sisteminden kelam etmek bile bana çok üzücü geliyor.
En azından iktisat tarafında sahiden bir ıslahata muhtaçlık var. Enflasyonla çabayı öne alan gerçekçi bir iktisat ve kalkınma siyaseti, bağımsız bir merkez bankası ve mali otoriteler, işleyen bir hukuk ve demokrasiye gereksinim var.
Bu süreç acılı olacak. Bilhassa zelzeleden sonra milletlerarası kaynakların akılcı kullanılmasına muhtaçlık bulunmakta. Bu iktidara kim gelirse gelsin bu türlü. Yalnızca boş vaatlere kimse inanmıyor artık. Bilhassa iktisatta gerçekçi konuşmak ve hayal aleminde yaşamamak lazım. Yoksa Türkiye gitgide daha çok fakirleşmeye ve tam bir ekonomik çöküşe gidecek. Yeniden de karamsar olmamak gerek. Umarım daha hoş bahar günlerine ulaşırız.
Veyis Fertekligil’in Linked-In paylaşımı
