Emekli ve memura ek artırımı da içeren kanun yürürlüğe girdi

Ferdî Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Kimi Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapan Kanun Resmi Gazete’de yayımlandı.

Kanunla, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu’nda değişiklik yapıldı. Buna nazaran, banka nezdindeki yabancı ülke merkez bankalarına ilişkin para, alacak, mal, hak ve varlıklar haczedilemeyecek, üzerlerine ihtiyati önlem yahut ihtiyati haciz konulamayacak.

Vergi kanunları uyarınca iadesi talep edilen vergilere ait açılan davalarda, dava konusu fiyatın yüzde 50’si oranında teminat alınmadan yürütmenin durdurulması kararı verilemeyecek.

Ferdî Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nda yapılan değişiklikle, BES’te makul bir müddet bulunmuş iştirakçilere, kısmen ödeme alma imkanı sağlandı. Kurumca belirlenen hallerde ve şartlarda iştirakçiye sistemden ayrılmadan, devlet katkısı hesabındaki fiyatlar hariç hesabındaki birikim meblağının yüzde 50’sine kadar kısmen ödeme yapılabilecek. Bu durumda kısmen yapılan ödeme meblağının yüzde 25’ini aşmamak üzere devlet katkısı hesabındaki fiyattan da ödeme gerçekleştirilebilecek.

BES’te devlet katkısı yüzde 30 oldu

Ferdi Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nda yapılan değişiklikle halihazırda yüzde 25 olarak belirlenmiş olan devlet katkısı oranı yüzde 30’a yükseltildi.

Buna nazaran, patron tarafından ödenenler hariç Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı iştirakçiler ile Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun ilgili unsuru kapsamındaki iştirakçiler ismine ferdi emeklilik hesabına ödenen katkı hisselerinin yüzde 30’una karşılık gelen meblağ, şirketler tarafından emeklilik nezaret merkezine iletilen bilgiler temel alınarak devlet katkısı olarak emeklilik nezaret merkezince hesaplanacak. Cumhurbaşkanı, yabancı para cinsinden yapılan katkı hissesi ödemeleri için bu oranı yüzde 10’a kadar indirmeye yetkili olacak.

Devlet katkısı, bakanlık bütçesine konulan ödenekten iştirakçilerin ilgili hesaplarına şirketler aracılığıyla aktarılmak üzere emeklilik nezaret merkezine ödenecek. Bir iştirakçi için bir takvim yılında ödenen ve devlet katkısı meblağının hesaplanmasına temel teşkil eden katkı hisselerinin toplamı, ilgili takvim yılına ilişkin hesaplamaya ait periyodun sona erdiği tarihte geçerli brüt taban fiyatın hesaplama devrine isabet eden toplam meblağını aşamayacak. Anılan hududu aşan katkı hisseleri için bakanlığın uygun görüşüyle, kurumca belirlenecek yol ve temeller çerçevesinde, ilgili katkı hissesinin ödendiği yılı takip eden takvim yıllarında da devlet katkısı hesaplaması ve ödemesi yapılabilecek. Bu ödenekten bütçenin başka kalemlerine hiçbir biçimde aktarma yapılamayacak. Devlet katkısı, katkı hissesi ödemelerinden farklı olarak takip edilecek.

Kişisel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nda yapılan değişiklikle 45 yaş üstü iştirakçiler da talep etmeleri halinde otomatik iştirak sistemine dahil edilebilecek.
Ferdi emeklilik sistemine ödenen katkı hisselerine yönelik yapılan düzenleme, sistemde yer alan iştirakçilere da uygulanacak.

TL ile yapılan mukaveleler

Kanuna nazaran, BOTAŞ tarafından bakanlık görüşleri alınmak kaydıyla bölgesel ve iklimsel şartlar dikkate alınarak vilayet yahut bölge bazında kademeli doğal gaz satış fiyatı uygulanabilecek.

Kanunla, Kamu İhale Mukaveleleri Kanunu’na “Ek fiyat farkı ve/veya mukavelelerin devri” başlıklı husus eklenecek. Türkiye ve dünyada ham husus temininde ve tedarik zincirlerinde yaşanan aksaklıklarla girdi fiyatlarındaki beklenmeyen artışlar nedeniyle 1 Aralık 2021’den evvel Kamu İhale Kanunu’na nazaran ihalesi yapılan ve bu unsurun yürürlüğe girdiği tarih prestijiyle devam eden yahut bu hususun yürürlüğe girdiği tarihten evvel fesih yahut tasfiye edilmeksizin kabulü/geçici kabulü yapılan mal ve hizmet alımları ile imal işlerine ait TL üzerinden yapılan kontratlarda düzenlemeye gidilecek.

1 Temmuz-31 Aralık 2021’de gerçekleştirilen kısımlar için ihale dokümanında fiyat farkı verilmesine ait karar bulunup bulunmadığına bakılmaksızın 1 Temmuz-30 Kasım 2021’de ihalesi yapılan işlerde ihale tarihinin içinde bulunduğu aya ilişkin endeks, 1 Temmuz 2021’den evvel ihale edilen işlerde ise Haziran 2021’e ilişkin endeks temel endeks olarak kabul edilerek ve mukavele fiyatları kullanılarak yüklenicinin başvurusu üzerine kontratına nazaran hesaplanan fiyat farkına ek olarak ek fiyat farkı verilebilecek.

Bu kapsamdaki mukaveleler, yüklenicinin başvurusu ve yönetimin onayı ile devredilebilecek. Devredilen mukavelelerde dönem alacaklarda birinci ihaledeki kaideler, periyot tarihi prestijiyle aranacak olup evreden kaynaklanan kısıtlama ve yaptırımlar uygulanmayacak. Yüklenimi ortak teşebbüs tarafından yürütülen kontratlarda ortaklar ortasında evre yahut pay periyotlarında birinci ihaledeki yeterlik kuralları aranmayacak. Mukaveleyi devreden yüklenicinin teminatı iade edilecek. Bu kapsamda devredilecek kontratlardan damga vergisi alınmayacak.

Düzenleme kapsamında ek fiyat farkı verilebilecek alım tiplerini, eser ve girdileri, ek fiyat farkı verilmesi yahut mukavelenin devranı için yönetime müracaat mühletleri ile periyot süreçlerinin tamamlanacağı mühlet dahil ek fiyat farkı hesaplamalarına ve mukavelelerin bölümüne ait temel ve yöntemlerin tespitinde Cumhurbaşkanı yetkili olacak.

Kamu İhale Kanunu’ndan istisna edilen mal ve hizmet alımları ile imal işlerinden TL üzerinden yapılan mukaveleler için yönetimler tarafından bu hususa uygun olarak ilgili mevzuatında düzenleme yapılabilecek.

Toplu Konut Yönetimi Başkanlığınca (TOKİ), 1 Aralık 2021’den evvel ihale edilen ve unsurun yürürlüğe girdiği tarihte devam eden mukavelelerle ilgili olarak 1 Temmuz 2021 ile 31 Aralık 2021 ortasındaki iş programına nazaran gerçekleştirilemeyen iş ölçüsü için müddet uzatımı ve fiyat farkı verilmesine yönelik Cumhurbaşkanı tarafından düzenlemeler yapılabilecek.

Kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları ve üst birliklerinin taraf olduğu yahut bu kuruluş yahut birliklerin kaynaklarıyla karşılanan mal ve hizmet alımı ile üretim işlerine ait TL üzerinden yapılan mukavelelerde, hususa nazaran fiyat farkı ödenebilmesine yönelik ilgili kuruluş yahut üst birliğin mevzuatında düzenleme yapılabilecek.

TL vadeli mevduat ve katılma hesapları

Maddeyle Kamu Finansmanı ve Borç İdaresinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da değişikliğe gidilecek.

Finansal istikrara katkı sağlamak ve gerçek bireylerin mevduat ve katılma hesaplarının getirilerini kur artışlarına karşı desteklemek gayesiyle bankalar nezdinde 21 Aralık 2021 ve 31 Aralık 2022 ortasında açılan TL vadeli mevduat ve katılma hesaplarına aktarılmak üzere Merkez Bankasına nakit kaynak aktarmaya, ihraç etmeye ve ihraç edilecek senet fiyatıyla ihraç yapılacak bankaları belirlemeye, özel tertip devlet iç borçlanma senedi ve nakit kaynak transferi için bakanlık bütçesinde mevcut yahut yeni açılacak tertiplere ödenek eklemeye Hazine ve Maliye Bakanı yetkili olacak.

Ödenecek dayanak fiyatını ve hesaplama tekniğini, takviyeden yararlanacak gerçek kişi kapsamını, hesap tiplerini, vadeleri, limitleri, hesapların vadeden evvel kapatılması durumunda yapılabilecek kesintiler ile bu kesintilerin Bakanlığa aktarılmasını, bu kapsamda takviye olarak aktarılacak kaynağın kullandırılması ile uygulamaya ve kontrole ait adap ve temeller ile kesin hesap açma tarihini öne çekmeye yahut 31 Aralık 2023’e kadar uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacak.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu hususun uygulanması kapsamında Merkez Bankası ve bankalardan gerekli data ve bilgiyi talep edebilecek. Merkez Bankası yahut bankalar, talep edilen bilgi ve bilgiyi Bakanlığın belirleyeceği form ve mühletler içerisinde vermekle yükümlü olacak. Bilgi ve bilginin bu gaye çerçevesinde Bakanlığa verilmesinde öteki kanunlardaki yasaklayıcı ve sınırlayıcı kararlar uygulanmayacak.

Bu kapsamda Merkez Bankası tarafından aktarılacak dayanağın hak sahipliğinin tespitiyle takviyenin hakikat ve tam hesaplanmasından, TL vadeli mevduat ve katılma hesaplarının açıldığı banka sorumlu olacak. Haksız olarak verildiği tespit edilen dayanak meblağı, bankaya ödendiği tarihten tahsil edildiği tarihe kadar Amme Alacaklarının Tahsil Yöntemi Hakkında Kanun’a nazaran hesaplanacak gecikme artırımıyla birlikte kelam konusu kanun kararlarına nazaran tahsil edilecek.

Gelir ve aylık ödemesi taban 2500 lira olacak

Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nda yapılan değişiklikle, gelir ve aylık ödemesi yapılanlara 1500 lira olarak öngörülen aylık minimum ödeme meblağı 2500 liraya yükseltildi.

Kurumlar Vergisi Kanunu’na nazaran, tam mükellefiyete tabi teşebbüs sermayesi yatırım fonlarının katılma hisseleri ile teşebbüs sermayesi yatırım iştiraklerinin pay senetlerinden elde edilen kar hisselerine kurumlar vergisi istisnası uygulanırken bu istisna öbür fon ve iştiraklerini kapsamıyor. Maddeyle teşebbüs sermayesi dışındaki öbür yatırım fonlarından elde edilen kar hisselerine da istisnanın uygulanması sağlanacak.

Teşebbüs sermayesi dışındaki öbür yatırım iştiraklerinden elde edilen kar hisselerine ise istisna uygulanmayacak. Kelam konusu istisna, portföyünde yabancı para ünitesi cinsinden varlık ve altın ile öteki değerli madenler ve bunlara dayalı sermaye piyasası araçları bulunan yatırım fonlarından elde edilen iştirak yararlarına da uygulanmayacak.

Kurumlar vergisi oranı yüzde 19’a düşürüldü

Sanayi sicil dokümanını haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden ve ihracat yapan kurumların kelam konusu faaliyetlerinden elde ettikleri yararlarına kurumlar vergisi oranı 1 puanlık indirimle yüzde 20 yerine yüzde 19 olarak uygulanacak.

Kanunla, 375 sayılı Kanun Kararında Kararname’de de değişikliğe gidildi. Buna nazaran, Kamu Vazifelilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Toplumsal Haklara Ait 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Devir Toplu Kontrat ile kamu vazifelilerinin aylık ve fiyatlarında 1 Ocak 2022-30 Haziran 2022’deki periyot için uygulanacak olan artış oranı yüzde 5’ten yüzde 7,5’e yükseltildi. Bu oranın birebir periyoda ait enflasyon farkı ödemesinde de dikkate alınması sağlanacak.

Böylelikle kelam konusu toplu mukaveleye nazaran, 2021 yılı ikinci yarısından kaynaklı enflasyon farkı dahil 1 Ocak 2022’den geçerli olmak üzere yüzde 27,9 oranında yapılması gereken artırım, yüzde 30,95’e çıkarıldı.