Emlakjet: Sarsıntı sonrası gayrimenkul talebi Diyarbakır ve Ankara’ya yöneldi, satın almada beklenti kredi takviyesi oldu
Çevrimiçi gayrimenkul platformu Emlakjet, 400 bine ulaşan satılık ve kiralık emlak ilanından oluşan bilgi tabanında gerçekleşen hareketler doğrultusunda mart ayı emlak bilgilerini yayınladı. Zelzele felaketinin yaşandığı 6 Şubat sonrası ve devamında gözlemlenen emlak dataları kapsamında, en çok konut aranan vilayetlerde evvelki devirlere nazaran kıymetli değişimler tespit edildi. Mart ayında yüzde 800’e yakın artışla Diyarbakır en çok konut aranan vilayet olurken, Diyarbakır’ı konut arayışındaki yüzde 700’e yakın artışla Ankara takip etti.
Özel araştırma belgesinde konut satın alma trendlerini inceleyen Emlakjet’in datalarına nazaran, konut satın almayı düşünenler süreçlerini 14 Mayıs’ta gerçekleştirilecek seçimler öncesinde yapmayı planlıyor. Araştırmaya katılanlar ortasında mesken alma planı olduğunu belirtenlerin yarısı, satın almayı planladıkları konutun ödemesini kredi dayanağı ile yapmak istiyor.
Ayda 80 milyon sayfa görüntülenme sayısı ve 20 milyon ziyaretçisi ile emlak seri ilan kesiminin öncü platformu Emlakjet, 400 bine ulaşan satılık ve kiralık emlak ilanından oluşan bir data tabanında gerçekleşen hareketler doğrultusunda hazırladığı mart ayı emlak datalarını yayınladı.
Kahramanmaraş merkezli gerçekleşen ve 10 ili etkileyen sarsıntı felaketinin akabinde Emlakjet mart ayı bilgilerine nazaran en çok konut aranan vilayetlerde evvelki devirlere nazaran kıymetli değişimler tespit edildi. Şubat ayında konut arama hacimleri değerlendirildiğinde Kayseri en çok aranan vilayet olmuştu. Mart ayı bilgilerine nazaran ise yüzde 800’e yakın artışla Diyarbakır en çok konut aranan vilayet oldu. Diyarbakır’ı konut arayışındaki yüzde 700’e yakın artışla Ankara ve yüzde 600’e yakın artışla Adana ve Gaziantep takip etti. En çok arama yapılan üçüncü vilayet olan Adana kiralık konut aylık fiyat değişiminde gözlemlenen artışın yanı sıra satılık arsa aylık fiyat değişimindeki kıymetli yükseliş ile öne çıktı. Kiralık konutlara talepte artış gözlemlenirken, konut arayanların yüzde 51’i kiralık yüzde 49’u ise satılık konut aradı. Mesken tipine nazaran konut aramalarında zelzele felaketinin akabinde artan müstakil konut arayışı, konut aramaları içerisinde mart ayında yüzde 960 artış ile devam etti.
TÜİK datalarına nazaran Türkiye genelinde konut satışları mart ayında bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 21,4 azalarak 105 bin 476 olurken, ipotekli konut satışları mart ayında bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 16,5 azalış göstererek 25 bin 262 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların hissesi yüzde 24 olarak gerçekleşti. Bununla birlikte Türkiye genelinde birinci el konut satış sayısı, mart ayında bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 14,2 azalarak 32 bin 899 oldu. Toplam konut satışları içinde birinci el konut satışının hissesi yüzde 31,2 oldu.
Araştırma bilgilerini değerlendiren Emlakjet CEO’su Tolga İdikat, “2023 yılının birinci çeyreğinde, geçtiğimiz yılın tıpkı periyoduna nazaran konut satışları yüzde 21 azaldı. Mart ayında 100 bin adet bandında oldu. Emlakjet bilgilerine baktığımızda, mart ayında gayrimenkul aramaları içerisinde kiralık konut aramalarının geçtiğimiz devirlere nazaran artarak yüzde 51, satılık konut aramalarının ise geçtiğimiz devirlere nazaran azalarak yüzde 49 olduğunu görüyoruz. Artan satılık konut fiyatları ve yaşanılan zelzele sonrasında kullanıcıların taraflarını satılık konutlardan kiralık konutlara yönelttiğini söyleyebiliriz. Yaşanılan sarsıntı sonrasında kullanıcıların müstakil ömür arayışı da devam etti. Konut aramaları içerisinde müstakil konut hacminin yüzde 900’den fazla olması talebin bir mühlet daha yüksek seyredeceğinin göstergesi oluyor.” dedi.
Fiyat değişimlerinde Diyarbakır ve Ankara dikkat çekiyor
Bu dört vilayetteki fiyat değişimlerine bakıldığında ise kiralık konut fiyat değişiminde Diyarbakır yüzde 50 artışla birinci sırada yer alırken, onu yüzde 22 artışla Adana takip etti. Satılık konut fiyat değişiminde ise Ankara yüzde 10’luk artışla birinci sırada yer aldı. Kiralık konut fiyat değişiminde ise Gaziantep yüzde 5 ve İstanbul yüzde 4’lük düşüş ile dikkat çekti. Emlakjet bilgilerine nazaran satılık arsa aylık fiyat değişiminde ise Adana yüzde 58 ve Gaziantep yüzde 33’lük artış ile öne çıktı.
Emlak aranan ilçeler bazında ise Ankara’nın Çankaya, Etimesgut ve Mamak ilçelerine yönelik aramalar ortalama yüzde 720 artış ile tüm Türkiye’deki ilçelere yönelik aramalar ortasında dikkat çekerken, mart ayında yaşanan satılık konut fiyat değişiminde Ankara-Etimesgut yüzde 14, kiralık fiyat değişiminde Adana’nın Seyhan ilçesi yüzde 73 ve arsa fiyatlarındaki değişimde ise Gaziantep’in Şahinbey ilçesi yüzde 75’lik artış ile dikkat çekti. Öte yandan Konya’nın Selçuklu ilçesinde kiralık konut fiyat değişiminde yüzde 83’lük düşüş dikkat çekti. Bununla birlikte İstanbul Beylikdüzü’nde de kiralık konut fiyat değişiminde yüzde 4 ve arsa fiyat değişiminde ise yüzde 17’lik düşüş dikkatlerden kaçmadı.
Müstakil konut trendi sürüyor
Emlakjet’in sistemli olarak gerçekleştirdiği konut tiplerine nazaran konut aramaları datalarında ise, müstakil konut aramalarındaki yükseliş devam ediyor. Sarsıntı felaketi sonrasında şubat ayında müstakil konut aramalarında yüzde 1521’lik artış gözlemlenmişti. Mart ayında da bu trend devam ederken, mart ayında müstakil konut aramaları gayrimenkul aramaları içerisinde geçen aya nazaran yüzde 960 arttı. Konut tipine nazaran aramalarda ikinci sırada ise yüzde 540’lık artış ile havuzlu konut yer alıyor.
Konut satın almak isteyenler “kredi desteği”ne güveniyor
Emlakjet’in her ay gerçekleştirdiği özel araştırma evrakları kapsamında mart ayında “Satılık Konutta Kullanıcıların Planları” değerlendirildi. Anket sonuçlarına nazaran Emlakjet kullanıcılarının yüzde 80’in konut satın almayı düşündüğünü belirtirken; satılık konut arama sebepleri ortasında “yatırım” karşılığı yüzde 23 ile en yüksek, “evlilik” ise yüzde 20 ile ikinci seçenek oldu.
Konut satın almayı planlayanlar bu süreci yüzde 62 oranında seçim öncesinde yapmayı planlarken, satın almayı planladıkları konutun ödemesini ise yüzde 52 oranında “kredi desteğiyle” yapmayı planlıyor. Birikimleri ile ödemeyi planlayanların oranı yüzde 24 olurken, “mevcut meskenini satarak” ödemeyi planlayanlar ise yüzde 10 oranında tespit edildi.
Emlakjet kullanıcılarının katıldığı anket sonuçlarını yorumlayan İdikat, “Gayrimenkul her devirde inançlı bir yatırım olarak görülüyor. Bu yüzden yeniden satılık konut arama sebepleri ortasında en yüksek oranı “yatırım” karşılığında görüyoruz. Seçim periyodunda belirsizlikler ve telaşlar olsa da satın alma planı devam ediyor ve planı olanların yüzde 62’si seçimden evvel konutunu almayı hedefliyor. Burada ödeme planlarındaki yüzde 52 ile en yüksek orana sahip “kredi desteği”, satın almada belirleyici olması ile dikkat çekiyor.” dedi.
Emlakjet Prestige Plus Üyesi Buğra Özyurt yaptığı değerlendirmede, “Satılık ve kiralık konut taleplerinde artış yaşanıyor. Bunun birincil sebebinin yaşadığımız büyük zelzeleden sonra konutlarını kaybeden vatandaşların kiralık ve satılık konut talebindeki artış olduğunu söyleyebiliriz. Bunula birlikte; yaz periyodu ile turizm bölgelerinde satılık ve kiralık konutlara talebin artması, konut stoklarındaki azalış da talebi tetikliyor. Müstakil meskende oturmak isteyenler yaz döneminin da başlamasıyla yazlık bölgelere yöneliyor. Böylelikle konut fiyatlarında artış beklentisi oluşuyor. Seçim sonrasında belirsizlik ortamının azalması ile vatandaşların daha rahat konut/arsa satın alabilme imkanı bulunsa da seçim, konut fiyatlarını direkt olmasa da dolaylı olarak etkiliyor diyebiliriz. Ayrıyeten, sarsıntı riski yüksek vilayetlerdeki vatandaşlar konutların zelzeleye dayanıklılığından endişelendiği için konut dışı satışa yönelmiş durumda. Yatırım hedefiyle arsa talepleri artıyor.” formunda konuştu.
