Ferdi kredilerde artış rekor düzeyde

Dünya Gazetesi’ninden Ufuk Korcan’ın yazısına nazaran;

Geçtiğimiz günlerde ticari kredi­lerdeki artışta aslan hissesini KO­Bİ’lerin aldığına dikkat çekmiş­tik. Bugün de kredierin ferdi tarafına bakalım… Malum kamu­oyunda son periyotta bankaların kişisel kredi vermeye pek ya­naşmadığı, 70 bin TL’nin üzerin­de kredi vermediği üzere telaffuzlar yeterlice artmış durumda. Öncelikle bankacılık bölümünde kredilerle ilgili sayılara bir göz atalım.

GİZEMLİ 70 bin TL SINIRI

Bireysel kredi artış oranların­da tarihin en yüksek seviyeleri­ne ulaşılmış durumda. Bankacı­lık dalı, Mart ayında 2022 yılı ortalaması olan 45 milyar TL’nin üç katı yani 141 milyar TL birey­sel kredi artışı sağladı. Yılın birinci üç ayında kişisel kredi artışı ise evvelki yılın birebir devrinin altı katı, 319 milyar TL oldu.

Gelelim ferdi kredilerde ko­nuşulan ‘gizemli’ 70 bin TL sınırı­na. Biliyorsunuz Merkez Bankası geçen yıldan bu yana kredi faizle­rine sonlandırma getirmek ama­cıyla ticari kredileri kapsamına aldığı menkul değer tesisi uygu­lamasına 10 Mart tarihinde ban­kalara gönderdiği yazıyla gereksinim kredilerini de dahil etmişti.

GELİR KISITI DAİMA VARDI

Söz konusu düzenlemeyle ban­kalar, 70 bin TL üzeri muhtaçlık kre­dilerinde faiz oranının Merkez Bankası’nca belirlenen referans oranın belirlenmiş bir katı üze­rinde olması durumunda Merkez Bankası’nda menkul değer tesis ediyor. Bu kapsamda birtakım banka­lar 70 bin TL üzerindeki gereksinim kredilerine daha yüksek kredi fa­izi uyguladığı, birtakım bankaların ise 70 bin TL üzeri kredi kullandırma­mayı tercih ettiği görülüyor. Yani bankalar 70 bin TL üzerine kredi vermiyor değil, daha yüksek faiz uyguluyor.

Aslında ferdi kredi­lerde her vakit ‘gelir kısıtı’ var. Öteki bir tabirle çekebileceğiniz azamî muhtaçlık kredisi meblağı maddelerle sonlandırılmış halde. Buna nazaran aylık taksit ödemeleri­niz, belgelenebilir aylık gelirinizin yüzde 50’sini geçemez. Ferdî kredi hacminde bu kadar büyük genişleme varken ‘kredi alamıyo­ruz’ telaffuzlarının nedeni, kredi faizinin enflasyon sayılarına nazaran ‘çok ucuz’ olması yüzünden çok yüksek kredi talebinin olma­sı ve bankaların seçici davranma­sı olabilir. Bu ortada sağladığı kre­di ile döviz alanlara bir daha kredi verilmediği de unutulmamalı.

BİREYSEL KREDİLERDE ASLAN HİSSESİ İHTİYACIN

BDDK datalarından yapılan hesaplamaya nazaran, 7 Nisan haftası prestijiyle ferdi kredilerde yıllıklandırılmış dört haftalık artış yüzde 123. Yıllıklandırılmış 13 haftalık artış suratı ise yaklaşık yüzde 110 ile tarihi doruğunda. 2022 yılsonundan itibaren 319 milyar TL’ye ulaşarak rekor kıran kişisel kredi kullandırımında hissenin en büyük kısmını 142.2 milyar TL ile gereksinim kredileri oluşturuyor. Gereksinim kredilerini; 2023 yılının birinci üç ayında 130.4 milyar TL ile kişisel kredi kartları, 31.8 milyar TL ile konut kredileri ve son olarak 15 milyar TL ile taşıt kredileri takip ediyor.

Mevcut trend, her kredi cinsinde net kredi kullandırımının 2022 yılı birinci çeyrek ortalamalarının üzerinde seyrettiğini ortaya koyuyor. Bankacılık dalının toplam kredi hacmi ise 7 Nisan prestijiyle 8 trilyon 618 milyar 443 milyon lira düzeyinde. Kesimin net kârı 2021 yılındaki 93 milyar TL düzeyinden yaklaşık 5 kat artarak 432 milyar TL’ye ulaşmış vaziyette. 2023 Ocak ve şubat ayları dahil 12 aylık birikimli kârı ise 458 milyar TL’ye ulaştı. Analistler, Merkez Bankası’nın gereksinim kredilerini menkul değer tesisine tabi kılma kriterlerine baktığında maksadın muhtaçlık kredilerin büyüme suratını olağanlaştırarak, tarihî ortalamasına yakın olmasını sağlamak olduğunu kıymetlendiriyor.

patronlardunyasi.com