Finansal yatırımcılar birleşme ve satın almalara damga vurdu

Deloitte Türkiye, ‘2021 Yılı Birleşme ve Satın Almalar Raporu’nu yayınladı. Global birleşme ve satın almalar global iktisattaki canlanma, likidite fazlası ve aşılama oranlarındaki artış ile değerli bir ivme kazandı. Dünyada görülen bu geri dönüşün Türkiye’ye yansıması daha sonlu kalmakla birlikte hem süreç adedi hem de süreç hacmi 2020’ye nazaran artış gösterdi. Deloitte’un raporuna nazaran, 2021 yılında Türkiye’de birleşme ve satın almalarda 390 adet süreçle rekor kırılırken, toplam süreç hacmi de yüzde 12 artarak 10,1 milyar dolara ulaştı. 2021’de birleşme ve satın almalara finansal yatırımcılar damgasını vurdu. Rekor süreç adedinin yüzde 63’ü finansal yatırımcılar tarafından gerçekleştirildi.

Pandeminin hızlandırdığı dijitalleşme sürecinin de tesiriyle e-ticaret, teknoloji, internet ve taşınabilir hizmetler ile oyun kesimi yatırımcıların gündeminde öne çıktı. Finansal yatırımcılar, 2021 yılında 4,2 milyar dolar bedelinde 245 süreç gerçekleştirerek birleşme ve satın almalarda başrolü oynadı. Finansal yatırımcıların süreç hacminin yüzde 65’ini Trendyol ve Getir süreçleri oluşturdu.

2021 yılında global birleşme ve satın almalar ise yüzde 52 oranında artış ile 4,6 trilyon dolar düzeyine ulaşarak rekora imza attı. Global çapta yaşanan bu hareketlilikten olumlu etkilenen Türkiye’deki birleşme ve satın almaların toplam yıllık süreç hacminin yüzde 58’ini yabancılar gerçekleştirirken, yabancı yatırımcıların süreç adedi yüzde 28 artarak son 5 yılın ortalamasının üzerine çıktı.

Deloitte Türkiye Ortağı ve Finansal Danışmanlık Önderi Kıvanç Çıdam rapora ait olarak “Küresel iktisadın canlanması ve aşılama oranlarındaki artış ile küresel süreç hacminde güçlü bir toparlanma olduğunu görüyoruz. Pandemi devrinde dünyada oluşan nakit fazlasının birleşme ve satın alma yatırımlarına yönlenmesi de rekor süreç hacmine katkıda bulunan bir etken oldu. Türkiye piyasasında da hareketlilik geçen yıl olduğu üzere devam ediyor. Yıllık süreç hacmi 2019’daki düşüşün akabinde son iki yıldır üst üste büyüme gösterdi. Bu yıl 390 adet süreç ile yeni bir rekor kırıldı. Pandemi kaynaklı zorlukların gölgesinde Türkiye 2021 yılının üçüncü çeyreği itibariyle Çin’den sonra en süratli büyüyen ekonomilerden biri olmayı başardı. Bu kapsamda Türkiye pazarı, dikkat alımlı büyümesiyle yabancı yatırımcılar için cazip bir destinasyon olmaya devam ediyor. Tüm dünyada yeni virüs varyantlarının ortaya çıkmasıyla devam eden belirsizlikler, enflasyonist riskler ve makroekonomik dalgalanmalar sıkıntı bir periyoda işaret ediyor. Öte yandan dinamik teşebbüs sermayesi ekosistemi ile orta ölçekli şirketlere yönelik yatırımcı ilgisinin 2022’de de hareketli bir birleşme ve satın alma pazarı yaratacağına inanıyoruz” dedi.

Yabancı yatırımcılar Türkiye piyasasına olan inancını korudu

Yabancı yatırımcılar 86 adet süreç ile 5,9 milyar dolarlık satın alma yaptı. Toplam yıllık süreç hacminin yüzde 58’ini yabancı yatırımcılar oluşturdu. Pandemi tesiri altında ve ekonomik belirsizliklere karşın, yabancı yatırımcılar Türkiye pazarına olan itimatlarını sürdürdüler. Yabancı yatırımcıların süreç hacmi yüzde 28 oranında artarak son 5 yılın ortalaması olan 5 milyar dolar düzeyini aştı.

Yerli yatırımcılar ise yıllık süreç hacminin yüzde 42’sini ve süreç sayısının yüzde 78’ini oluşturdu. Bununla birlikte yerli yatırımcıların taraf olduğu süreçlerin kıymeti yüzde 3 oranında azalarak 4,2 milyar dolar olurken süreç sayısı yüzde 37 arttı. Toplam 660 milyon dolar kıymetindeki 9 adet özelleştirme sürecinde ise yerli yatırımcılar öne çıktı. Özelleştirme faaliyeti, Kalamış Yat Limanı ihalesinin yanı sıra Taşucu Limanı ile bir dizi elektrik santral ihalesinden oluştu.

Batılı yatırımcılar bir kere daha yabancı yatırımcılar ortasında en üst sırayı aldı. Kuzey Amerikalı yatırımcılar toplam 3,7 milyar dolar ile liderliği alırken, Avrupalı yatırımcılar 1,7 milyar dolar kıymetinde süreç kaydetti. Yabancı yatırımcıların toplam süreç sayısı ve hacminin sırasıyla yüzde 37’sini ve yüzde 63’ünü Kuzey Amerikalı yatırımcılar oluşturdu. Asya Pasifik menşeili yatırımcıların süreç kıymetine katkısı Avrupalı ve Kuzey Amerikalı yatırımcılara kıyasla düşük olmakla birlikte, Alibaba tarafından Trendyol’a yapılan 350 milyon dolar büyüklüğündeki süreç Asya Pasifik bölgesini de öne çıkardı. Körfez bölgesindeki yatırımcıların ise 5 süreç ile bu yıl daha sonlu bir katkısı oldu.

Teşebbüs sermayesi fonları ve melek yatırımcı süreçleri rekor düzeye ulaştı

Finansal yatırımcılar 4,2 milyar dolar kıymetinde 245 süreç gerçekleştirdi. Finansal yatırımcıların süreç hacminin yüzde 65’ini Trendyol ve Getir süreçleri oluşturdu.

Teşebbüs sermayesi fonları ve melek yatırımcılar 1,9 milyar dolar kıymetinde 217 süreçle finansal yatırımcı süreç sayısında bir sefer daha en büyük hisseye sahip oldu (yüzde 89). Sektörel bazda, teşebbüs sermayesi fonlarının süreç sayısının yüzde 56’sı internet ve taşınabilir hizmetler ile teknoloji kesimlerine gerçekleşirken, yüzde 14’ü oyun sanayisinde faaliyet gösteren erken etap yatırımlar ile ilgiliydi.

Oyun kesimi son birkaç yılda yaşanan trende paralel olarak 2021’de de yükselişini sürdürdü. Bu alanda en dikkat cazibeli gelişme Dream Games’e yapılan toplam 205 milyon dolarlık iki yatırım oldu. Bu yatırımlarla 1 milyar dolar değerlemeye ulaşan Dream Games, Türkiye’nin yeni unicorn’u olarak öne çıktı.

Yazılım, fintech, dijital pazarlama ve blok zincir teknolojileri; teşebbüs sermayesi fonlarının ilgilendiği öteki alt kesimler ortasında yer aldılar.

Özel sermaye fonları tarafından gerçekleştirilen süreç sayısı geçen yıllara nazaran tıpkı düzeyde kalırken, süreçlerin toplam bedeli 2020’ye nazaran iki katından fazla arttı. 2,3 milyar dolarlık süreç hacminin 1,5 milyar dolarını Trendyol süreci oluşturdu (tüm özel sermaye süreçlerinin yüzde 65’i). Özel sermaye fonları üretim, teknoloji, güç, e-ticaret ve finansal hizmetler dallarında süreç yaptılar.

Özel sermaye fonları ve öbür finansal yatırımcılar 2021’de toplam 14 çıkış süreci gerçekleştirerek faal olarak faaliyetlerini sürdürdü. Turkven’in Elif Holding’den muvaffakiyetle çıkış süreci ve yabancı stratejik yatırımcıya satışı yabancı stratejik yatırımcıların duyduğu itimadın bir göstergesi olarak kayda paha bir süreç oldu.

Süreçlerin büyük çoğunluğu küçük ve orta segmentte gerçekleşti

Süreçlerin büyük çoğunluğu giderek artan teşebbüs sermayesi ve melek yatırımcı süreçleri sayesinde küçük ve orta ölçek segmentinde gerçekleşti. Ortalama süreç büyüklüğü geçtiğimiz yıllara benzeri biçimde 26 milyon dolar düzeyinde oldu. Pahası 500 milyon dolardan yüksek olan 2 süreç (Trendyol ve Getir), toplam süreç hacminin yüzde 20’sini oluşturdu. Süreçlerin yüzde 69’una tekabül eden 10 milyon doların altındaki 268 adet süreç, toplam süreç hacminin sadece yüzde 4’ünü temsil etti. En büyük 10 sürecin toplam süreç hacmine katkısı yüzde 46 oldu (2020 – Yüzde 58).

Teknoloji, internet & taşınabilir hizmetler yatırımcıların radarında yer almaya devam ediyor

E-ticaret kesiminde 2,9 milyar dolar düzeyinde oluşan 17 süreç, yıllık süreç hacminin yüzde 29’unu oluşturdu. Teknoloji ile internet & taşınabilir hizmetler 2021’de toplam süreç sayısının yüzde 37’sini oluşturarak en cazip iki bölüm oldu. Yatırımcıların oyun kesimine olan ilgisi de kayda kıymetti. Oyun alanında 276 milyon dolar pahasında 38 süreç yapıldı. Üretim (33), finansal hizmetler (30) ve güç (26) kesimleri yatırımcılardan ağır ilgi görmeye devam etti.