Güç kesimi için teşvik dokümanlarında yüzde 10 kat artış
Tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de stratejik değeri giderek büyüyen ve yenilenebilir kaynaklara yönelişin de süratle arttığı güç bölümüne yönelik yatırımlarda adeta patlama yaşandı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın yayımladığı toplulaştırılmış bilgilere nazaran bu yıl ocak-şubat periyodunda çeşitli bölümlerden yatırımcı kuruluşların, ülke genelinde gerçekleştirecekleri toplam fiyatı 128 milyar 953,5 milyon lira olan 2 bin 679 yatırım için teşvik evrakı düzenlendi.
Dünya gazetesinden Naki Bakır’ın haberine nazaran gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, vergi indirimi, faiz ve sigorta prim takviyeleri üzere teşviklerden yararlandırılacak bu yatırımlarla 54 bin 632 kişilik istihdam taahhüt edildi. Geçen yılın birebir periyoduna nazaran alınan toplam teşvik dokümanı sayısındaki yüzde 105,9, dokümanlar kapsamındaki yatırım fiyatında yüzde 118,8, yaratılacak istihdamda da yüzde 27 artış kaydedildi.
Yılın birinci iki ayında teşvikli yatırımlarda yaşanan rekor artış büyük oranda güç dalından kaynaklandı. Önemli bir hareketlilik gözlenen güç dalı için alınan teşvik evrakı sayısı geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 1.022,4 (10,2 kat) artışla 651 adede, kapsamdaki yatırım fiyatı yüzde 1.467 (14,7 kat) artışla 33 milyar 24,2 milyon liraya ulaştı. Teknoloji-yoğun özelliği hasebiyle büyük bütçeli lakin az istihdam yaratan özelliğine karşın güç yatırımlarında yılın birinci iki ayındaki teşvik dokümanlarında öngörülen istihdam da 796 kişi ile evvelki yılın yüzde 76,5 üzerinde gerçekleşti.
ENERJİ KESİMİNE TEŞVİK EVRAKI SAYISI 751 OLDU
Enerji dalının geçen yıl birinci iki ayda teşvik evrakı sayısında yüzde 4,5, yatırım meblağında da yüzde 3,6 olan hissesi, bu yıl birebir devirde doküman sayısında yüzde 24,3, yatırım fiyatında yüzde 25,6 seviyesine yükseldi.
Geçen yılın birinci iki ayında güç bölümü için yalnızca 58 teşvik evrakı alınmış, 2 milyar 107,5 yatırımla 451 bir kişilik istihdam öngörülmüştü. 2022’nin tümünde bu bölüme yönelik teşvik evrakı sayısı 751, yapılacak yatırım 26 milyar 757 milyon lira ve öngörülen istihdam da 3 bin 704 kişi olarak gerçekleşmişti. Bu yıl birinci iki ayda alınan teşvik evraklarındaki güç yatırımı meblağı geçen yılın tümündeki geçti.
Bu yıl birinci iki ayda teşvik dokümanı alınan güç yatırımlarının sayısal olarak büyük kısmını güneş ve rüzgâr santralları üzere yenilenebilir güç yatırımları, bütçe bazında yükü ise iletim-dağıtım sınırları yenilemeye yönelik olanlar oluşturdu.
Bu periyotta düzenlenenler içinde en büyük fiyat Çoruh Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin türlü vilayet ve ilçeleri kapsayan 1 milyon 565 bin 495 abonenin kullandığı iletim ve dağıtım sınırlarında gerçekleştireceği 9 milyar 622,6 milyon liralık modernizasyon ve tevsi yatırımına ilişkin.
NAZİLLİ’YE RÜZGAR GÜCÜ SANTRALİ KURULACAK
Fırat Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin çeşitli vilayetlerdeki yaklaşık 1 milyon aboneyi kapsayan iletim, dağıtım sınırlarında birebir emelle gerçekleştireceği 6 milyar 603,6 milyon liralık yatırıma da teşvik dokümanı alındı.
Ocak-Şubat periyodunda düzenlenen evraklar kapsamında Smart GES Güç Üretim A.Ş., Türkiye’de güneş ışınım bedeli en yüksek yerlerden Niğde Bor’da 1 milyar 995 milyon liralık yatırımla güneş gücü santrali (GES), Enerjisa A.Ş. de Aydın Nazilli’de 1 milyar 840,3 milyon liralık yatırımla rüzgâr gücü santrali (RES) kuracak.
SANKO Güç A.Ş. Karaman merkezde GES-Hibrit üretim tesisinde 617,1 milyon liralık tevsi, EMBA Elektrik A.Ş. Adana Yumurtalık’ta 565 milyon liralık tam yeni GES-Hibrit yatırımına gidecek. Menekşe Yenilenebilir Güç A.Ş. Yozgat Sorgun’da 544,5 milyon, Enerjisa A.Ş., Aydın Didim’de 394,2 milyon liralık eksiksiz yeni yatırımla RES kuracak. Bağlar Elektrik Üretim A.Ş. Konya Karatay’da Hibrit GES kurmak için 336,7 milyon, Balat Güç Ltd. Denizli Acıpayam’da HES kurmak için 187,8 milyon liralık tam yeni yatırıma gidiyor.
Yılın birinci iki ayında teşvik evrakına bağlananlar içinde meblağ olarak en büyük hissesi Çoruh Elektrik ve Fırat Elektrik A.Ş.’nin türlü bölgeli iki büyük yatırımı dışında coğrafik bölgeler bazında güç yatırımlarından en büyük hisseleri 5 milyar 416,5 milyon lira ile İç Anadolu ve 4 milyar 454,6 milyon lira ile Ege bölgesi aldı.
YATIRIM FİYATI HİSSESİ YÜZDE 58.7’YE GERİLEDİ
Akdeniz bölgesinde gerçekleştirilecek 2 milyar 483,8 milyon, Marmara’da 1 milyar 995,2 milyon, Güneydoğu’da 850,5 milyon, Karadeniz’de 805,7 milyon ve Doğu Anadolu’da gerçekleştirilecek 791,6 milyon lira meblağında güç yatırımları teşvik kapsamına alındı. Teşvik evrakı alınan güç yatırımları hem sayıca hem de fiyat olarak tüm bölgelerde rekor seviyelerde artış gösterdi.
Birçok alt kesimi bulunan ve en çok yatırımın yapıldığı imalat sanayi Ocak-şubat devrinde toplamda doküman sayısında 1.026, yatırım fiyatında 75 milyar 757,6 milyon lira ile teşviklerde en büyük hissesi almaya devam etti. İmalat sanayi yatırımlarında geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran alınan doküman sayısında yüzde 59,1, yatırım fiyatında yüzde 72,1 artış yaşandı. Toplam teşviklerde imalat sanayiinin doküman sayısı bazında geçen yıl yüzde 78,9 olan hissesi bu yıl yüzde 60,9’a, yatırım fiyatındaki hissesi da yüzde 74,7’den yüzde 58,7’ye geriledi.
Ocak-şubat periyodunda ayrıyeten 15 milyar 799 milyon liralık hizmetler, 2 milyar 769,6 milyon liralık madencilik ve 1 milyar 603,1 milyon liralık da tarım yatırımı için evrak alındı. Geçen yıla nazaran hizmetler yatırımları yüzde 223,4, tarım yatırımları yüzde 76,4 artarken, madencilik yatırımlarının meblağı yüzde 60,5 azaldı.
patronlardunyasi.com
