İSO imalat PMI endeksi yükseldi
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), martta 50,9’a yükselerek imalat bölümünün faaliyet şartlarında bir evvelki aya nazaran ölçülü bir güzelleşmeye işaret etti.
Eşik paha olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm sayıların kesimde güzelleşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına nazaran, şubatta 50,1 olan manşet PMI, martta 50,9’a yükselerek imalat bölümünün faaliyet şartlarında bir evvelki aya nazaran ölçülü bir güzelleşmeye işaret etti.
Faaliyet şartlarındaki güçlenme, Aralık 2021’den beri en yüksek oranda gerçekleşti. Martta üretim ve yeni siparişlerin yine büyümeye geçmesi, bölümün genel durumundaki güzelleşmede belirleyici oldu. İmalat sanayi üretimi, son 16 ayda birinci defa artış kaydetti.
YENİ SİPARİŞLER BÜYÜMEYE GEÇTİ
Birtakım anket iştirakçileri şubat zelzelesi nedeniyle aksaklıklarla müsabakaya devam ederken, öbürleri üretime yine başladıklarını bildirdi. Öte yandan, etkilenen bölgelerdeki yine inşa çalışmaları kimi firmalarda üretimin artmasını sağladı.
Yeni siparişler, martta güçlü bir toparlanma ile son 1,5 yıllık periyotta birinci sefer büyümeye geçti. Benzeri bir gelişme, son bir yıldır birinci defa artış gösteren yeni ihracat siparişlerinde de gözlendi. Üretim ihtiyaçlarındaki artışa karşın hem zelzelenin hem de yeni devreye giren erken emeklilik yasasının tesiriyle istihdam son 5 ayda birinci kere düşüş kaydetti. İmalatçılar, yeni sipariş akışını yönetme ve birikmiş işler üzerinde çalışma hünerini sürdürdü. Fakat birikmiş işlerdeki düşüşün son 13 ayın en düşük oranında gerçekleşmesi, bölümde kapasite baskılarının ortaya çıkmaya başladığı tarafında sinyal verdi.
Martta ham unsur maliyetleri, fiyatlardaki yükseliş ve kur gelişmelerine bağlı olarak hem girdi maliyetleri hem de sonuncu eser fiyatları keskin bir formda artmaya devam etti. Fakat her ikisinde de enflasyon oranları şubata nazaran düşük gerçekleşti. Tıpkı devirde tedarik zinciri aksamalarında da hafifleme belirtileri gözlendi. Teslimat mühletleri üst üste 3. ay artış kaydetti fakat sarsıntı kaynaklı gecikmelerin azalmasına bağlı olarak tedarikçi performansındaki bozulma çok daha ölçülü seyretti.
10 KESİMDEN 5’İ YİNE BÜYÜYOR
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI mart raporuna nazaran, anket kapsamında takip edilen 10 bölümün altısı üretimini artırırken, beş dal de şubattaki yavaşlamanın akabinde tekrar büyümeye geçti. Bu beş dal; dokumacılık, ağaç ve kağıt eserleri, makine ve metal eserler, elektrikli ve elektronik eserler ile kara ve deniz taşıtları kesimleri oldu. En güçlü artış? ise son 3 aydır birinci kere büyüme kaydeden dokumacılık bölümünde yaşandı. Öte yandan, üretimin yavaşlamaya devam ettiği kesimlerde dahi düşüşler bir evvelki anket periyoduna nazaran sürat kesti. En besbelli azalma besin eserleri kesiminde gerçekleşti.
Mart ayında 10 daldan dördünde yeni siparişlerin artması, talepteki gelişmelerin üretimdeki kadar müspet olmadığına işaret etti. Yeni siparişlerde en süratli düzgünleşme kara ve deniz taşıtları bölümünde gerçekleşti. Ağustos 2021’den bu yana en yüksek oranda gerçekleşen bu yükseliş, birebir vakitte üretim, istihdam, satın alma faaliyetleri ve stoklarda da artışa yol açtı.
Yeni siparişlerdeki en keskin yavaşlama ise son 4 ayda birinci sefer düşüş yaşanan kimyasal, plastik ve kauçuk eserleri bölümünde kaydedildi.
Kara ve deniz taşıtları bölümünde talepteki güzelleşmenin sağladığı fiyatlama gücünün tesiriyle son eserlerde son 7 ayın en sert fiyat artışı gerçekleşti. Kara ve deniz taşıtları dışında son eser fiyatları enflasyonunun hızlandığı tek kesim giysi ve deri eserleri oldu.
Martta bölümlerin çoğunluğunda girdi maliyetleri enflasyonu yavaşladı. Girdi fiyatlarındaki en besbelli artış makine ve metal eserlerinde yaşanırken, en ölçülü artış ise kimyasal, plastik ve kauçuk dalında kaydedildi. Tedarik zincirlerinin düzgünleşme işaretleri gösterdiği geçen ay ana metal ve dokuma bölümlerinin teslimat mühletleri kısalırken, öteki birçok dalda de gecikmeler şubata nazaran daha hafif seyretti.
Açıklamada görüşlerine yer verilen S&P Küresel Market Intelligence İktisat Yöneticisi Andrew Harker, şunları kaydetti:
“Depremin şubat ayında gözlenen bariz tesirlerinin akabinde martta Türk imalat sanayi üretiminin yine büyümeye geçmesi memnuniyet verici bir gelişme oldu. Zelzele firmalar üzerinde hala tesirli olsa da yine inşa çalışmalarının başlaması genel olarak büyümeye geçişi destekledi. Yeni siparişlerin de toparlanmasıyla birlikte firmaların yaklaşık bir yıldır karşı karşıya olduğu görece zayıf şartların sona erdiğini umuyoruz.”
patronlardunyasi.com
