Kolon bölümüne sensörlü takip
Kahramanmaraş’ta 6 Şubat’ta meydana gelen zelzelede 50 binin üzerinde insan hayatını kaybederken, zelzele bölgesinde birtakım binaların kolonlarının kesildiği belirtilmişti.
KTÜ Yapı Sıhhati İzleme Laboratuvarı, 2016’da TÜBİTAK dayanağıyla yurt dışından yazılım getirip bunu yerli yazılımca geliştirdi.
Yazılıma entegre edilen sensörlerle Yusufeli ve Deriner barajları, Rize – Artvin Havalimanı, cami ve tarihi köprüler dahil 40 yapı zelzele, heyelan ve yer oturması risklerine karşı izleniyor.
Hassas titreşimleri algılayan sensörler ile eski ve aktüel datalar karşılaştırılıp anında risk durum tahlili yapılıyor.
Olası afetler dışında kolon ve duvarlara müdahaleyle oluşabilecek risk durumu da sensörlerle tespit edilebiliyor.
KOLON KESEN TESPİT EDİLECEK
KTÜ İnşaat Mühendisliği Kısmı Yapı Anabilim Kısmı’nda öğretim üyesi Prof. Dr. Ahmet Can Altunışık, sistemin kurulduğu binalarda, tahribata neden olabilecek sıra dışı her durumu izlediklerini anlattı.
Prof. Dr. Altunışık, şunları söyledi: “Bu sistemi bir binaya kurduk. Diyelim haberimiz olmadan o binadan bir kolon kesmeye çalışıyorsunuz. Kolonu makineyle kırdığınız anda oluşacak titreşimler, limitlerin üzerinde olacağı için bize çabucak binada sorun olduğu bilgisi gelecek. Burada olay yalnızca sarsıntı değil. Karadeniz’de dolgu üzerinde inşa edilmiş birçok yapı var. Trabzonspor’un alanı, dolgu alanı üzerine inşa edilmiş ve muhakkak aralıklarla ‘zemin oturuyor mu ve hasar oluşuyor mu’ sorusu oluşuyor. Tekrar Trabzon’da, Moloz mevkisinde bir cami inşa ediliyor. Tekrar Yomra’da yüksek katlı binalarımız dolgu üzerinde. Sarsıntı olmadan da dolgunun oturmasıyla, kaymasıyla, sel, heyelan, kaya düşmesiyle binalar ziyan görüp, hasara uğrayabilir. Bunların da anlık formda belirlenmesi bu sistemler ile yapılabilir.”
KISA MÜDDETTE HASAR TESPİTİ
Profesör, bu sistemin yer aldığı binalarda hasar tespitinin 1 – 2 gün içinde yapılabileceğini belirterek, “Bunların muhtaçlığını sarsıntı bölgelerinde çok hissettik. Çok değerli mescitler, yüksek katlı binalar ve köprülerde hasar tespiti yapamadık. Bu üzere yapılara bu sistemlerinin kurulması çok önemli” dedi.
patronlardunyasi.com
