Kripto paralarda dönüş vakti mı?
Ufuk KORCAN
Kripto varlıklara yatırım yapmak için çelik üzere sonlara sahip olmak gerektiğini bir sefer daha gördük. Bu sayfada orta ara kripto paralarla ilgili yazılara yer vermeye çalışıyorum. Hepsinde de tıpkı uyarıyı yaptım, yeniden yapıyorum: Kripto varlıklara gereksiniminiz olmayan, toplam birikiminizin küçük bir kısmını ayırın. Sakın kredi çekerek bu işlere girmeyin! Bu ihtarın ne kadar yerinde olduğunu geçtiğimiz günlerde bir sefer daha gördük. Çok değil bundan 2.5 ay evvel Bitcoin, 69 bin dolar düzeyinin üzerini gördü ve ‘ralli’ söylentileri lisanlardan düşmüyordu. 24 Ocak tarihinde Bitcoin, 33 bin doların altını gördü. Yani tepeye nazaran kayıp yüzde 50’yi aştı. Alt coin’lerde ise düşüşler daha sert oldu.
BTC’DE TARİHİ DÜŞÜŞLER
Aslında son yaşanan bu hareket kripto paralarda olağan bir durum. 2012 yılından bu yana Bitcoin’in hareketlerine baktığımızda 15 tane büyük düşüşün (son düşüş hariç) yaşandığını görüyoruz. Son 10 yılda gördüğü son doruğa nazaran en sert geri çekilme 5 Aralık 2013 ile 21 Şubat 2014 tarihleri ortasında yaşandı. Bitcoin bu tarihler ortasında yüzde 92 -başka bir sözle 1.240 dolardan 91.7 dolara- düştü. 10-16 Nisan 2013 tarihinde ise Bitcoin fiyatlarında yüzde 81.2’lik çöküş yaşandı. Ayı Piyasası’nın hakim olduğu 17 Aralık 2017 ile 15 Aralık 2018 tarihleri ortasında Bitcoin, 19.666 dolardan 3.220 dolara indi.
39.600 DOLAR DÜZEYİ KRİTİK
Bitcoin’de yakın vakitte en sert düşüş yüzde 51 ile 14 Nisan-17 Mayıs 2021 ortasında gerçekleşti. 69 bin dolar ile tarihi doruğun görüldüğü 10 Kasım’dan bu yana yaşanan düşüş trendinin sürüp sürmeyeceğini şu an kestirmek sıkıntı. Geride bıraktığımız hafta ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz kararı geldi. Son haftalarda yaşanılan düşüşün ana nedenlerinden gösterilen Fed’in faiz artırımlarına yönelik tasalar aslında çarşamba günkü toplantı sonrasında azalmazken Bitcoin’de birinci reaksiyon yükseliş oldu. Akabinde geri çekilme yaşansa da son trendde görülen en düşük düzey olan 32.985 dolara yaklaşmadı. Münasebetiyle bu düzey düşüş trendinin tabanı olabileceği ya da tabana yakın yerler olduğu görüşlerini destekliyor. 36.450, 34.240 ve 33.350 dolar düzeyleri dayanak noktaları olarak öne çıkıyor. Üstte ise kısa vadede 39.600-40.600 dolar düzeyi hacimli geçilip takviye yapılmadan yaşanacak her yükseliş satışlarla karşılaşabilir. Bu gerçekleşirse kademeli de olsa 45.500 dolar hedeflenebilir.
Fed faiz artırımı Bitcoin’i nasıl tesirler?
ABD Merkez Bankası (Fed) geride bıraktığımız hafta yaptığı açıklamada, mart ayındaki toplantıda faiz artırımına gideceği sinyalini verdi. Bu yıl için genel beklenti Fed’in 3 faiz artırımı yapacağı istikametindeydi. Fakat toplantı sonrası bu beklenti 5’e kadar çıktı. Kripto varlıkların faiz artırım sürecinden olumsuz etkileneceğine yönelik bir görüş var. Pekala geçmişte kripto varlıklar Fed’in faiz artırımlarına nasıl reaksiyon verdi? Fed, 4 Ocak 2016-29 Temmuz 2019 tarihleri ortasında siyaset faizini yüzde 0-0.25 aralığından yüzde 2.25-2.50 aralığına yükseltti. Bu mühlet zarfında Bitcoin’in fiyatının 430 dolardan 9.519 dolar yükseldiği görülüyor.
Faiz inerken düştü
Fed’in faiz indirimlerine gittiği ve 23 Mart 2020’de faizleri tekrar yüzde 0-0.25 aralığına çektiği devrin sonunda ise Bitcoin’in fiyatı 6.734 dolar. Yani Fed’in faiz artırımı yaptığı 2016-2019 yıllar ortasında Bitcoin’in bundan pek olumsuz etkilenmediği tersine yükseliş yaşadığı dikkat çekiyor. Fakat bahsin bir de mali genişleme tarafı var. İktisatta canlanmayı artırmak için piyasaya sağlanan yüklü ölçüdeki likiditenin azaltılıyor olması asıl tedirginlik yaratan husus. Çünkü pay senetleri üzere kripto varlıkların da bu ‘bol para’ devrinden olumlu etkilendiği görüşü hakim. Hasebiyle kripto paralar açısından faiz indiriminden çok varlık geri alımlarındaki sürat daha değerli gözüküyor.
Ön satışlar frene bastı
Bitcoin önderliğinde yaşanan sert düşüşler kripto varlıklardaki ön satışların da frene basmasına neden oldu. Yükseliş devirlerinde her gün yeni bir ön satışın duyurusu yapılırken son günlerde az sayıda proje, ön satışla finansman sağlama yoluna gitti. Geçtiğimiz hafta Algo, Sol, Flow, Celo üzere projelerin ön satışlarının yapıldığı Coinlist’te The Stader’ın satışı gerçekleştirildi. Her ne kadar genel olarak ön satış sayısı düşse de The Stader’a ağır ilgi oldu. Piyasasının toparlanması ve yine yükselişe geçmesi halinde ön satışların da hızlanması bekleniyor.