Lojistik ivme kazanıyor
Lojistik maliyetlerinin artışı Türkiye’nin bölümde üs olma pozisyonunu güçlendirirken, yabancı yatırımcılar için cazip bir üretim merkezi haline dönüştürüyor.
Ticari gayrimenkul danışmanlık pazarının global başkanlarından Cushman & Wakefield’ın ofis, perakende, sanayi, lojistik, konut, otel ve öğrenci yurtları bölümlerine yönelik hazırladığı ‘Türkiye Pazar Tahlilleri 2021 Yıl Sonu’ raporunda yer alan datalara nazaran, salgında önemli bir ivme kazanan nitelikli depolara olan ilginin artarak sürmesi bekleniyor.
İkinci ve üçüncü çeyrekteki büyümenin yıl sonu da devam edeceğinin öngörüldüğü, öte yandan
Aralık’ta yıllık enflasyon yüzde 36,08 olarak kaydedilirken, beklentilerin 2022 yılında doruğa ulaşması istikametinde olduğu belirtilen rapora nazaran, artan baskıya karşın lojistik bölümü ivme kazanmaya devam ediyor.
Raporda yer alan bilgilere nazaran, depo alanı kiralama faaliyetleri yılın son çeyreğinde bir evvelki yıla nazaran yüzde 12 oranında artışla yaklaşık 54.156 metrekare oldu. Salgının tesiri ile tedarik zincirinde oluşan baskı sonucunda nitelikli depolara artan taleple birlikte arzın kısıtlı olması birincil kiralarda bir evvelki yıla oranlaş yüzde16’lık, bir evvelki yarıya nazaran ise yüzde 10 oranında değerli bir artış kaydedildi. Bu eğiliminin artarak devam etmesi bekleniyor.
Nitelikli hazır depolara olan talep artarken, şirketler gelecek planları dahilinde depolama alanlarını arttırma potansiyellerini düşünerek, kiralayacakları lojistik tesis içerisindeki potansiyel müsait alanları fazla olan depolara daha çok ilgi gösteriyor.
Lojistik maliyetlerinin artması ile tahlil arayışı içerisinde olan milletlerarası yatırımcılar, Türkiye’nin coğrafik pozisyonunu ve maliyet yapısını bir fırsat olarak kıymetlendirmektedir. 2021 yılının birinci çeyreğinde dünya devi otomotiv şirketi Ford ve Volkswagen, piyasaya çıkaracakları yeni ticari araçları için Kocaeli’de üretim yapacaklarını açıkladı.
Ciro yüzde 80 arttı
Salgın sürecindeki yeni Kovid-19 varyantları ve olay sayılarındaki artış kaygıya sebep olsa da bu durumun fizikî perakendeyi beklenilen kadar etkilemediği gözlemlendi. Kasım 2021’de bir evvelki aya nazaran ziyaretçi sayısı endeksinde yüzde 6,25’lik bir düşüş gerçekleşti. Lakin, bir evvelki yılın birebir ayına nazaran karşılaştırıldığında yüzde 38,9 artış kaydedildi.
Fizikî perakendenin yükselişe geçişi ile genel ticaret içerisindeki hissesini arttırması Haziran ayına tesir etmiş ve e-ticaretin aldığı hisse yüzde 15,2’ye düştü. Kısıtlamaların kaldırılması ile ziyaretçi sayılarında gözlemlenen artışın ciro endekslerine de yansıdığı gözlemlendi. Ekim 2021’de alışveriş merkezi ciro endeksi bir evvelki yıla nazaran yüzde 60,7’lik bir oranda artarken, Kasım 2021’de yüzde 80.22 oranında önemli bir artış gözlemlendi. Cirolarda gözlemlenen artış beraberinde 2019 yılından beri gündemde olmayan ciro kirasını tekrar gündeme getirdi.
Altı AVM açıldı
Yılın ikinci yarısında enflasyon, kur dalgalanmasının ve yeni varyantların ortaya çıkmasının yarattığı baskıya karşın, son çeyrekte 6 yeni AVM ile pazara 282.000 metrekarelik yeni arz girişi gerçekleştir. Böylelikle AVM arz girişi 2021 yılında 324.644 metrekare olarak gerçekleşirken, bir evvelki yıla nazaran yüzde 5 oranında arttı.
Kur baskısı, süreç hacmini ikiye katladı
2021 yılının sonunda İstanbul ofis pazarında genel arz 6,46 milyon metrekare olarak tıpkı düzeyde kalırken, enflasyonun baskısı ile birlikte yılın son çeyreğinde biriken ve bekletilen talep sürece dönüşerek süreç hacmi bir evvelki çeyreğin neredeyse 2 katı oranında arttırdı. Böylelikle, kiralama süreçleri bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 32 oranında artış gösterdi, toplamda 304.507 metrekareye yükseldi.
Dördüncü çeyrekte gerçekleşen kiralama süreçlerinin yüzde 90 oranında büyük çoğunluğunu yeni kiralama muahedeleri oluştururken, ofis kiraları aylık metrekare başına en yüksek İstanbul Levent’te arttı.
Son 10 yılın ikinci rekoru
2021 yılında Türkiye konut satışları, bir evvelki yılın tıpkı periyoduna oranla binde 5 oranında azalmış olsa da son 10 sene içerisindeki ikinci rekorunu kırarak 1,49 milyon kaydedildi. Bunun yanı sıra, geçen yıla oranla konut kredi faizlerini artması ile ipotekli satışta kıymetli ölçüde düşüş yaşanarak bir evvelki yıla kıyasla yüzde 48,6 oranında geriledi.
Yabancılara satış ise bir evvelki yıla oranla yüzde 43,5 artarak 58.576 olarak gerçekleşti. İstanbul, toplam konut satışlarında olduğu üzere birinci sırada yerini almıştır. 2021 yılında; İran, 10.056 konut ile birinci sırada yerini alırken, İran’ı, sırasıyla Irak (8.661), Rusya (5.379), Afganistan (2.762) ve Almanya (2.358) takip etti.
