Modada yapay zeka ihtilali

Ece sükan’ın bugünkü yazısı:

“Geleneksel yöneticiler, moda sanayisinde yapay zeka kullanılmasını başlangıçta pek cazibeli bulmadı. Lakin getirdiği yenilikler, dalda ihtilal yaratabilecek kadar tesirli.

Dijital çağdaki yaratıcı teknolojiler, daha tesirli operasyonel prosedürleri ve direkt olarak tüketiciyle bölümün içgörülerine erişebilmesiyle, birçok işletmeye ileriye dönük bir rekabet ortamı yarattı. Metaverse ve Web3 teknolojilerinin yanı sıra, yapay zeka (AI) bugünlerde hakkında en çok konuşulan teknolojik gelişmelerden biri oldu. Neyin sanat yahut tasarım olarak kabul edilebileceğine dair hararetli tartışmaları da beraberinde getiren bu yenilik, dijital kainatta yaratılan fikirlerin fizikî düzleme ilham getirebildiği formüller de türetti.

Yapay zeka konusu, bilhassa geçen yılın sonlarında ChatGPT, Lensa AI, Stable Diffusion, DALL-E ve Midjourney üzere isimleri daha sık duymamızla ve ardından yapay zekanın yaratım süreciyle ilgili tartışmaları başlatmasıyla ilgi topladı. Kimileri AI’nın bir kopyalama biçimi olarak algılanabileceğini ve potansiyel olarak seri üretimi teşvik etmek de dahil bir dizi öbür etik sorunu ortaya çıkardığını savunurken, öbürleri onu yeni bir yaratım biçimi olarak görüyor, tasarımcılara ve sanatkarlara dizaynlarını geliştirebilmek ismine erişilebilir araçlar sağladığını lisana getiriyor.

Başlangıçta AI yaratıcı yetenek ve özgür tabir üzerine şurası moda dalındaki yöneticiler için pek de cazip görünmese de, Web3 çağına girerken anlaşılıyor ki bu uygulamaların kullanımı işletmeleri daha faal bir hale dönüştürebilir ve klasik usulleri kullanan rakiplerine kıyasla büyüme ve gelir artışı sağlayabilir. Üretimden satışa ve pazarlamaya kadar, moda bölümünün bütününü değiştirerek yenilikçi bir bakış açısıyla ihtilal yapabilir.

Teknoloji ve modanın birbirinden etkilenmesi, yapay zeka çalışmalarının da süratle gelişmesine ve evrilmesine imkan sağlıyor. Bu gelişim, makinelerle beşerler ortasındaki diyaloğun da tecrübe arttıkça ilerlemesine yol açıyor. Gelin biz de şirketlerin, tüketicilerin ve tasarımcıların moda bölümünü geliştirmek için hangi yapay zeka yollarını nasıl benimsediklerine bakalım.

Tasarım: Anahtar sözleri ver koleksiyonu hazırlasın
Marka şuuru oluşturma ve pazarlamanın her zamankinden daha kıymetli hale gelmesiyle birlikte, kreatif sanayiler daima bir içerik akışı sağlamak için yapay zeka araçlarını kullanıyor. Ajanslar moodboard, harita ve renk panosu üzere ziyadesiyle vakit alan işleri, vakti daha efektif kullanmak ismine yapay zekaya yaptırıyor. Teknolojik manzara oluşturucu yapay zeka platformları brxnd.ai, Midjourney ve Stable Diffusion üzere çeşitli uygulamalarla moodboard’lar oluşturuluyor. Instagram’da günlük olarak realist eser dizaynları paylaşan @ai_clothingdaily, hayalde kalan birçok farklı fikri gerçekçi halde görsellere aktararak mümkün dizaynlara ilham kaynağı oluyor.

Mesela toplumsal alışveriş uygulaması Drop’un CEO’su Ben Benichou, Midjourney’de “Impossible Store” isminde bir seri yarattı. Bu seride Everest Dağı’nın doruğunda bir Nike mağazası imgeleri ve buradan ilhamla tasarlanmış bir çift ayakkabı tasarımı var. Serinin imgeleri o kadar gerçekçi ve ilgi alımlı ki Benichou Instagram üzerinden bu dizaynların nerede satıldığını soran birçok ileti aldı. Midjourney üzerinden oluşturulan bu imajlar Nike’ın yapay zekadan sorumlu lider yardımcısı Jason Loveland’ı Ben Benichou ile birlikte bir Nike koleksiyonu üretmek için bağlantıya geçirdi.

Ekimde kullanıma sunulan tedarik zinciri platformu Cala ise yalnızca görselleştirmekle kalmıyor, anahtar sözler aracılığıyla yeni bir koleksiyon tasarımı yaratıyor. Cala’nın yapay zeka özelliği, ChatGPT’nin gerisindeki araştırma laboratuvarı OpenAI tarafından geliştirilen öğrenme modeliyle oluşturulmuş. Kolay söz kombinasyonları ile dizaynları saniyeler içinde ortaya çıkarabiliyor. Bu koleksiyonlar internette mevcut her manzarayı kullanan yapay zekanın hayal gücüyle harmanlanmasıyla elde ediliyor.

Tüm bu gelişmelere bakınca yapay zekanın kendisine öğretilen birçok özellik sayesinde, gerçek profesyonellerle bir yaratım yarışı içerisine girdiğini de görebiliyoruz. Bu yarışı kazanan taraf makine mi olacak bilemiyoruz. Fakat en azından şimdilik vaktin ruhunu kabul edip teknolojiyi kullanarak yeteneklerimizi daha güzel biçimde nasıl yansıtacağımızın yollarını aramalıyız tahminen de.

Alışveriş: Vücut ve cilde bakıp sayısız teklif sunuyor
Pandemiyle birlikte online alışveriş hepimizin süratlice alıştığı bir olgu haline geldi. Ama istenilen giysilerin denenemiyor olması ve sonu gelmeyen iade süreçleri değerli birer eksik. Bu durum üretici ve tüketici için hem lojistik açıdan hem de vakit açısından büyük bir israf.

UN Alliance for Sustainable Fashion’a nazaran, giysi imalatı dünyadaki sera gazı emisyonlarının yüzde 8’ini ve okyanuslardaki yıllık mikroplastiklerin yüzde 9’unu oluşturuyor. Perakendeciler stoklama mali açıdan ziyan oluşturduğu için, yüksek moda da marka bedeli düşürmemek için, iade edilen eserleri indirimli satmak istemiyor. Bu nedenle mağazalardan iade edilen eserlerin neredeyse tamamı çöplüğe gidiyor.

AI trend kestiriminden başlayarak firmalara pek çok cephede yardımcı olabiliyor. Müşterilerin ne istediğine karar vermek ve akabinde o eseri yüksek adette üretmek, marka için risk. Yanlış seçim yapıldığında üreticinin elinde çok sayıda eser kalmış olur. Bu nedenle firmalar müşterilerin beğendiği baskıları, kalıpları ve renkleri tahlil etmek için yapay zekayı kullanıyor.

Kansas merkezli bir teşebbüs olan Bodify uygulaması kullanıcıdan alışveriş öncesi hem vücudunun fotoğrafını hem de beden ölçülerini alıyor. Ardından kullanıcıya vücuduna uygun olabilecek bütün marka ve eserleri listeliyor. Bodify üreticilerin de şimdiki kalıpları çıkarmak için gerçek ölçüleri belirlemelerinde yardımcı oluyor. 2022’de kurulan teşebbüs, moda dalındaki karbon ayak izini ve depolama atıklarını azaltmayı da hedefliyor.

Bir başka uygulama da müşterilerin cilt tonuna ve giysi gereksinimlerine nazaran eser seçmesine yardımcı olan yapay zeka takviyeli Styleriser şirketi. Kullanıcılar uygulama üzerinden perakendecinin online mağazasına bir fotoğrafını yüklüyor ve uygulamanın yapay zeka/sanal stilisti bunu tahlil ediyor. Kişinin cilt rengine en uygun renkleri öneriyor.

Styleriser 2017’de, Bodify ise 2022’de kurulan teşebbüsler olarak, moda kesimindeki karbon ayak izini ve depolama atıklarını azaltmayı hedefliyor.

Mühendislik: Nabız arttıkça gözenek açan kumaş
Kalp atış suratını, hareketi ve performansı takip eden spor bantları üzere yapay zeka dayanaklı giyilebilir aygıtlar piyasada bir müddettir mevcut. Nike, Adidas, Apple üzere yaratıcılık ve performans odaklı markalara tasarım danışmanlığı yapan Hussain Almoosawi, bu giyilebilir teknolojinin dokumacılık dizaynına kadar yayılacağını öngörüyor.

Giysilere uygulanacak olan yapay zeka daha akıllı kumaşlarla, spor ve performans için bedene daha hassas giysilerle sonuçlanıyor. Örneğin yapay zeka dayanaklı kumaş/malzeme bedenin ne vakit terlediğini algılayabilir ve yeniden tıpkı sıcaklıkla yahut kalp atışıyla karşılaştığında, materyalin içindeki küçük gözenekler daha fazla hava akışına müsaade vermek için açılabilir. Yahut tasarlanabilecek bir başka dinamik ise atletin beden hareketlerini ve kalıplarını öğrenen bir gerecin, yarış anında daha sertleşerek yahut daha esnekleşerek performansını arttırması olarak programlanıyor. Almossawi’ye nazaran dizaynda olasılıklar sonsuz ve yapay zeka, tasarımcılara öngöremediklerini bile görünür hale getirebilir.”

patronlardunyasi.com