Online teslimatta artırım krizi patlak verdi
Selenay YAĞCI
Pandemiyle birlikte yaygınlaşan kontratlı teslimat modelinde, kriz çıktı. Kontratlı teslimatçılar, paket başına yapılan fiyatların, artan yakıt masraflarından sonra kâfi olmadığından şikayetçi. Trendyol’da kendi namına çalışan kontratlı teslimatçılar, hizmet bedellerine yapılan ve fiyatlara mart ayında yansıyacak olan yüzde 11’lik artırımı protesto ediyor. İstanbul Maslak’taki binası önünde toplanan Trendyol Express çalışanlarının kontak kapatma aksiyonu ülke geneline yayıldı. Trendyol yetkilileri, teslimatçıların aylık hak edişlerinin 10 bin TL’nin altında kalmadığını savunurken, çalışanlar ise masraflar çıkarıldığında kendilerine 4 bin TL kaldığını açıkladı. Piyasada birinci artırımı yapan e-ticaret sitesi Trendyol’un akabinde öteki şirketlerin artırımları merakla beklenirken, kargo şirketleri cephesinde de paket başına 60 kuruş artan artırımlar beğenilmedi.
“Masraflar 1 yılda katlanıyor kar yarı yarıya eriyor”
Aksiyon yapanlar, Trendyol’un bordrolu motokuryeleri değil, şahıs şirketi kurarak, kendi araçlarıyla Trendyol’a hizmet veren teslimatçılar. DÜNYA’ya konuşan Trendyol Express çalışanları, daima yükselen enflasyonun da tesiriyle tüm masraflarının bir yılda iki kat arttığı bir ortamda yararlarının yarı yarıya eridiğini söyledi. Harekete her gün daha fazla kişinin katıldığını tabir eden çalışanlar, mukavelelerinde fesih cezası bulunduğunu da söyleyerek, “Trendyol 2 yıllık kontrat imzalatıyor. Mukavele kuryeyi 2 yıl koruyor. Lakin 2 yılın sonunda kurye ayrılmak isterse Trendyol’a 55 bin TL ceza ödemek zorunda kalıyor. Trendyol ise cezasız fesih yapabiliyor” savında bulundu. Çalışanlar ayrıyeten teslimatçı sayısının arttığını, bir mahalleye artık neredeyse 5 teslimatçının düştüğü bölgelerin olduğunu ve paketlerin kâfi olmadığını söyleyerek, Trendyol’un daha evvel teslimatçılara sağladığı, ‘garanti ücret’ modelini kaldırdığını da sav etti. Paket başına yüzde 50 artırım yapılmasını talep eden teslimatçılar, Trendyol ile her yıl paket başına mutabakat yaptıklarını, bu mutabakatın geçen yıl 4,75 TL + KDV olduğu bilgisini verdi. Trendyol’a kestikleri fatura gelirinin yüzde 11’lik artırım sonrası ortalama 9 bin TL’den 10 bin TL’ye çıktığını belirten çalışanlar, “Bu kardan araç yakıtı, sigorta, bakım masrafı ve vergiler üzere tüm masrafl ar çıkarıldığında kendilerine kalan net meblağın 3 bin 500 TL ila 4 bin TL dolaylarında. Her şey bu kadar artmamışken masraflar çıkarıldığında 8-9 bin lira bize kalıyordu” dedi.
Trendyol’dan açıklama: Karları aylık 10 bin TL’nin altında değil
Şu an harekette olan çalışanların piyasa ortalamasının yaklaşık iki katı fiyat aldığını belirten Trendyol kaynakları, bu çalışanların hak edişlerinin 10 bin TL’nin altında kalması durumunda bunun en az 10 bin liraya tamamlanacağı garantisinin verildiğini söz etti. Trendyol kaynaklarına nazaran, dağıtılan paket sayısına nazaran yapılan ödemenin akabinde çalışanlar ortasında fiyatı 10 bin TL’nin altında kalan olmuyor. Yüzde 22’lik artırımın da bu hak ediş meblağı göz önüne alınarak yapıldığı belirtiliyor. Trendyol kaynakları ayrıyeten, kontratlı olarak kendi araçlarıyla dağıtım yapan yaklaşık 6 bin kişi olduğunu, kontak kapatma aksiyonu yapan çalışanların ise 300-400 şahısla sonlu olduğunu ileri sürdü.
