Perakende İtimat Endeksi yılı negatifte tamamladı
Türkiye İktisat Siyasetleri Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) çalışmasına nazaran perakende itimadı yılı negatifte tamamladı.
Perakende İnanç Endeksi (TEPE) pahaları aylar prestijiyle incelendiğinde, endeks kıymetlerinin 2021 yılı Nisan, Haziran, Eylül, Ekim ve Kasım ayları dışında 2020 yılının birebir devirlerine nazaran daha düşük olduğu izlendi.
TEPAV’ın çalışmasının detayları şu formda:
“2021 yılı genelinde değerlendirildiğinde, TEPE’nin COVID-19 salgın sürecinin denetimine yönelik ülke genelinde alınan toplumsal hareketliliği kısıtlayıcı tedbirler sonucunda, birinci çeyrekte -17,1 puana, ikinci çeyrekte ise -18,9 puana kadar gerilediği, lakin, aşılama çalışmalarının sürat kazanması ve kademeli olağanlaşma sürecinin başlamasıyla üçüncü ve dördüncü çeyrekte kısmi bir toparlanma eğilimi göstererek, sırasıyla -14,1 ve -10,4 puan pahalarını aldığı görülmektedir.
Perakende itimadı yılı negatifte tamamladı. ZİRVE bedelleri aylar prestijiyle incelendiğinde, endeks bedellerinin 2021 yılı Nisan, Haziran, Eylül, Ekim ve Kasım ayları dışında 2020 yılının birebir devirlerine nazaran daha düşük olduğu izlenmektedir. TEPE’nin 2020 yılı ortalaması -16,0 puan iken, 2021 yılı ortalaması -15,1 puandır. Bir evvelki yıla kıyasla görülen güzelleşmenin, 2020 yılında COVID-19 nedeniyle yaşanan sert düşüşler sonrası görülen kısmi toparlanma olduğu düşünülmektedir. Lakin devam eden COVID-19 salgın süreci ve son çeyrekte finansal piyasalarda yaşanan hareketliliğin muhtemel bir toparlanmayı sonlandırdığı bedellendirilmektedir.
2021 yılında perakendecinin satış beklentisi 2020 yılına nazaran azaldı. Önümüzdeki 3 aya ait satış beklenti bedellerine 2021 ve 2020 yılları prestijiyle bakıldığında, beklentilerin 2021 yılı Şubat, Mart, Nisan ve Temmuz aylarında 2020’nin birebir devirlerine nazaran daha yüksek bedeller aldığı görülmektedir. Başka taraftan, önümüzdeki 3 aya ait satış beklentilerinin 2020 yılı ortalaması 9,1 puan iken 2021 yılı ortalaması -14,6 puan bedelini almıştır. Çeyreklik devirlerde incelendiğinde ise, 2021 yılının dördüncü çeyreğinde 2020 pahasının 25,2 puan altında olduğu görülmektedir. Perakende kesimi için 2021 yılı, beklentilerin genel olarak 2020 yılına nazaran daha düşük seyrettiği bir yıl olmuştur.
2021 yılında perakendecilerin iş hacimleri 2020 yılına nazaran arttı. İşlerin geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran durumuna 2021 ve 2020 yılları prestijiyle bakıldığında, 2021 yılı kıymetleri Ocak, Şubat, Mart, Temmuz ve Ağustos aylarında 2020’den düşük paha almış; 2020 yılı ortalaması -43,3 puan iken, 2021 yılı ortalaması -35,9 puan olmuştur. Öbür bir sözle, 2021 yılının iş hacmine yönelik değerlendirmeler 2020 yılından daha olumludur. Çeyreklik periyotlar bazında geçen yıla nazaran işlerin durumu incelendiğinde, birinci çeyrekte 2021 yılı pahası 2020 yılı bedelinin 3,1 puan altındadır.
Perakende itimadı en çok “tekstil, hazır giysi ve ayakkabı” bölümünde azaldı. Perakende itimadına alt kesimler prestijiyle bakıldığında, Aralık 2021’de, geçen yılın birebir periyoduna nazaran “elektrikli mesken aletleri, radyo ve televizyonlar”, “mobilya, aydınlatma ekipmanı ve konut içi kullanım ürünleri”, “yiyecek, içecek ve tütün ürünleri”, “motorlu taşıtlar” ve “birden fazla tıpta eser satan bakkal, market ve büyük mağazalar” dallarındaki değişim ortalamanın üzerinde gerçekleşirken, başka (akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb.)” ve “tekstil, hazır giysi ve ayakkabı” kesimleri ortalamanın altında bedel almıştır.
Perakende itimadı en çok Doğu Karadeniz Bölgesi’nde azaldı. Perakende itimadına bölgeler prestijiyle bakıldığında, Aralık 2021’de, geçen yılın birebir devrine nazaran yalnızca Ortadoğu Anadolu bölgesinde artış gerçekleşirken, öteki bölgelerin tamamında azalmıştır. En fazla azalış -25,7 puan ile Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yaşanmıştır. İstanbul, Ege, Akdeniz, Batı Marmara ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri de perakende inancındaki 10 puan üzerinde artışlarla dikkat çekmektedir.”
