Piyasa Bülteni: TL mevduat faizi son 20 yılın zirvesinde!
Cuma günü Avrupa ve İngiltere piyasalarının tatil nedeniyle kapalı pozisyonda olması hasebiyle global mali piyasalar sakin bir seyir izledi. Günün ikinci yarısında ABD’de açıklanan istihdam raporu genel sınırları ile piyasa beklentilerine nazaran bir tık daha düzgün sonuçlandı. Tarım dışı bordrolu çalışan sayısının 230bin artması beklenirken gerçekleşme 236bin olsa da, işsizlik oranı da %3,6 beklenirken %3,5 seviyesinde gerçekleşti. Manşet bilgilerden çok, enflasyon göstergesi olan ortalama saatlik fiyatlarda de yıllık artış suratının %4,3 olması beklenirken gerçekleşme %4,2 oldu.
Tatil modunda olan piyasaların dataya olan reaksiyonu sonlu kalırken, 2 yıllık gösterge Amerikan tahvil getirisi yaklaşık 20 baz puan yükseldi. Tahvil getirisinde yaşanan yükseliş sonrası FED’den bir sonraki toplantıda 25 baz puan artış beklentisi %70 düzeyine yükseldi. Bir başka deyişle, ABD’de yaşanan bankacılık ‘kargaşasına’ karşın iktisadın direnç gösterdiği anlaşılırken, FED’in bir faiz artırımı daha yapacağına dair iddialar yükseldi.
Bu hafta ABD’de açıklanacak enflasyon raporunun bu bağlamda yol gösterici olacağını düşünüyoruz. Geçen ay yaşanan bankacılık krizinin akabinde yatırımcılar, FED’in ekonomik gerilemeyi önlemek hedefiyle yılın ikinci yarısında faiz oranlarını düşüreceğine daha fazla ikna olurken, en büyük 500 şirketinin süreç gördüğü S&P500 endeksi yılbaşına göre yaklaşık %7 kıymet kazandı. FED ise borçlanma maliyetlerinin 2023 yılında mevcut düzeylerde kalacağını öngörüyor. Bu hafta Çarşamba günü açıklanacak enflasyon verisi, geçtiğimiz yıl boyunca agresif FED faiz artışlarından sonra tüketici fiyatlarında güçlü bir artış göstermeye devam ederse, piyasaların görüşünün de değişebileceğini düşünüyoruz.
Dolar endeksi istihdam raporu akabinde hafif de olsa paha kazanırken, EURUSD paritesi hafta içi 1,10 düzeyinin eteğine kadar yükselmesi akabinde haftayı teknik mânâda önemsediğimiz 1,0940 düzeyinin üzerinde tamamlayamadı. Dolar getirisi ile aksi korele olan altın hafta içi 2,032 dolar düzeyine kadar yükselmesi akabinde yeni haftaya %1 düşüşle 1,990 dolar düzeyinden başlıyor. Gümüş cephesinde haftalık kapanışı beğendik. Teknik bir bakış açısıyla, neredeyse 2 seneyi aşkın bir müddettir devam eden düşüş trendinin üzerine yükselen gümüş soluğu 25 dolar ile son 1 yılın doruğunda aldı. Lâkin, yeni haftaya gümüşün de baskı altında kalarak 24,70 düzeyinden başladığını görüyoruz. Bitcoin ise hala daha 28bin dolar düzeyindeki teknik bölgenin çekim alanından kurtulamadı. Prangalarından kurtulması durumunda 35bin dolar düzeyine radar menzilinde görünüyor.
Türkiye cephesinde ise otoriteden Cuma günü yeni adımlar geldi. Avrupa piyasalarının tatil pozisyonunda olması nedeniyle bankaların döviz alımlarına yeni sınırlamalar getirilirken, Resmî Gazete’de yayımlanan bildiri ile liralaştırma stratejisi çerçevesinde bankalar için önümüzdeki altı ay için geçerli olacak yeni dövizden TL’ye dönüşüm maksatları ve tahvil yükümlülükleri getirdi. Buna nazaran daha evvel TL mevduat hissesi %50 altında kalırsa 7 puan ek menkul değer tesis etmek zorunda olan bankalar artık %60 altında kalınca 7 puan ek menkul değer tesisinde bulunacak. Ayrıyeten bankalar, Nisan sonundan Eylül sonuna kadar, döviz mevduattan TL mevduata dönüşümü makul oranda sağlayamamaları halinde ek menkul değer tutacaklar.
Bu adımların ayrıntısı ile siz bedelli okurlarımızı daha fazla sık boğaz etmek istemiyoruz keza bizler de artık takip etmekte çok zorlanıyoruz! TCMB’nin kararı gerisinde yatan ana dinamik ise seçimlere kadar mevcut tabloyu sürdürmek. Sonrasında ise seçimi kim kazanırsa kazansın, hastaya verilen çok ilacın bir çırpıda kesilmeyeceğine nazaran, olağanlaşmanın de artık çok güç olacağını düşünüyoruz.
Bankalar ise, ek menkul değer tesis etmemek ve bilançolarında TL’nin ağırlığını artırmak ismine, TL mevduat faizlerini daha da üst iteceğini düşünüyoruz. Geçen hafta Perşembe günü açıklanan haftalık faiz istatistiklerine nazaran, TL mevduat faizi %29 düzeyini aşarak 20 yılın tepesini test etti. TCMB’nin siyaset faizinin ise %8,5 olduğunu bir kere daha not etmiş olalım. Tahvil alımı ile kamunun daha rahat borçlanması amaçlanırken (şifa etkisi), yeni düzenlenme ile mevduat faizlerinin bu hafta daha da sert bir formda yükseleceğini düşünüyoruz (yan etkisi).
Cuma günü Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından açıklanan dünya besin fiyat endeksi, Mart ayından %2,2 yıllık olarak ise yaklaşık %21 geriledi. Endeks, Mart ayında Temmuz 2021’den bu yana en düşük düzeyine gerilemiş oldu. Rusya’dan gelen yüksek arz ve Ukrayna’dan Karadeniz limanlarından devam eden ihracatın tesirli olduğunu düşünüyoruz. Aşağıdaki grafikten de görüleceği üzere, dünyada besin fiyatları gerilerken, KKTC ve Türkiye’de besin fiyatlarının süratle artmaya devam ediyor!
Jeopolitik tarafta ise, Çin, Tayvan Devlet Lideri Tsai Ing-wen’in ABD Temsilciler Meclisi lideriyle yaptığı görüşme sonrası başlattığı üç günlük askeri tatbikat kapsamında, Tayvan etrafına savaş uçakları ve savaş gemilerini gönderdi. Tayvan Savunma Bakanlığından yapılan açıklamada, Tayvan Boğazı’nın orta çizgisini geçtiği bildirildi. Tayvan ordusu ise füze savunma sistemlerinin faal hale getirildiğini ve Çin savaş uçaklarını takip etmek üzere hava ve deniz devriyeleri başlatıldığını açıkladı. Tayvan Devlet Lideri Perşembe günü Kaliforniya’da ABD Temsilciler Meclisi Lideri Kevin McCarthy ile bir ortaya gelmişti. Avrupa ile Çin ortasındaki yakınlaşmanın da sürdüğünü not edelim. Fransa Cumhurbaşkanı Macron ve AB Kurulu Lideri Leyen’in Çin ziyaretinden çok sayıda ticari mutabakat çıkarken, ABD’nin buna yansısını merakla takip edeceğiz.
Yeni gün başlangıcında Asya piyasalarında sanılan bilakis optimist bir hava görüyoruz. Tayvan borsası %0,4 üstte süreç görürken, alımlar kuvvetli olmasa Asya geneline yayılmış. ABD borsalarının vadeli süreçlerinde ise yatay bir seyir hâkim. Türk mali piyasaların gündeminde bugün cari istikrar ve işsizlik oranı takip edilebilir. ABD’de artan resesyon riskine paralel üstte da değindiğim üzere Çarşamba TÜFE enflasyonu ile FED toplantı tutanakları, Perşembe günü ÜFE, haftanın son iş günü ise perakende satışlar dikkatle takip edilecektir.
iktisatbank.com
