Reuters’tan kritik Türkiye anketi! Faiz yükselecek, enflasyon düşecek…
Türkiye’deki 14 Mayıs’ta gerçekleşecek seçimlerden sonra ortodoks iktisat siyasetlerine dönüleceği beklentisiyle Merkez Bankası’nın (TCMB) siyaset faizinin %24’e yükselmesi öngörülürken, buna karşın enflasyon bugünkü %50 civarından hudutlu bir düşüşle yılsonunda 46.4% olması bekleniyor.
2021 yılının son aylarından itibaren Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın talimatı doğrultusunda indirimlere başlayan TCMB, siyaset faizini %19’dan %8.5’a kadar indirdi.
Bu gevşeme döngüsü ise bir kur krizine yol açarak enflasyonu körükledi ve TÜFE geçtiğimiz yıl %85 düzeyinde tepe yaptıktan sonra Mart ayında baz tesiri ve TL’deki birikimli kaybın azalmasıyla %50.5’e geriledi.
Seçimden hangi sonuç çıkarsa çıksın sona erecek
Karşı çıkanlar olsa da ekonomistler Türkiye’de 1.5 yıldır uygulanan siyasetlerin seçimden hangi sonuç çıkarsa çıksın sona ereceğine ve ortodoks siyasetlere dönüleceğini düşünüyor. Bu beklenti mevcut ekonomik nizamın sürdürülebilir olmadığı niyetinden ve siyasi gelişmelerden dayanak buluyor.
Ankete yanıt veren 21 ekonomistin hepsi bu hafta yapılacak para siyaseti şurası toplantısında bir haftalık repo faizinin mevcut %8.5 düzeyinde sabit tutulacağını iddia ediyor ama seçim sonrasındaki toplantılarda siyaset faizi düzeyi varsayımları çoğunlukla üst taraflı.
TCMB’nin faizi %8.5’ta sabit bırakması bekleniyor
JPMorgan bir araştırma notunda 14 Mayıs seçimleri öncesi son PPK toplantısında değişiklik sinyali vermeyen TCMB’nin faizi %8.5’ta sabit bırakmasını beklediklerini belirtti ve ekledi:
“TCMB, Mart ayı faiz kararında mevcut para siyaseti duruşunun sarsıntı sonrasında gerekli toparlanmayı desteklemek için kâfi olduğunu belirterek siyaset faizinde değişiklik sinyali vermemiştir. TCMB’nin 25 Mayıs’ta yapılması planlanan PPK toplantısında %8.5’te beklemede kalmasını bekliyoruz.”
Belirsizlik yüksek
Son 24 yılın doruğuna çıkan enflasyon ise hanehalkının alım gücünde önemli düşüşlere yol açarken bu süreç Erdoğan seçmeninin dayanağına de olumsuz yansıdı.
JPMorgan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci cinse kalması durumunda 22 Haziran’da yapılacak PPK toplantısında verilecek kararlar hakkında belirsizliğin yüksek olduğunu da belirtti.
Reuters anketindeki soruya yanıt veren 11 ekonomistin medyan iddiası TCMB’nin bir haftalık repo faizinin seçimden sonra üçüncü çeyrekta %24’e, dördüncü çeyrekte ise %25 olacağını öngörüyor. 2024 sonunda ise siyaset faizinin %16.5’e gerileyeceği varsayım ediliyor.
2025 sonu varsayımı ise %19.3 olarak şekilleniyor
Yüklü faiz artışlarına karşın enflasyondaki yüksek seyrin devam etmesi beklenirken, 31 ekonomistin medyan kestirimi TÜFE’nin yılsonunda yalnızca %46.4’e gerileyeceği tarafında. 2024 sonu iddiası 28.8% iken, 2025 sonu varsayımı ise %19.3 olarak şekilleniyor.
Ankette 34 ekonomistin 2023 yılında ekonomik büyüme için medyan iddiası 2.6% düzeyinde bulunuyor. Bu varsayım, hükümetin Şubat ayında 11 ili etkileyen sarsıntıların öncesinde yaptığı varsayım olan %5 düzeyinin neredeyse yarısı. Yetkililer, zelzelelerin yarattığı hasarın büyüme oranını %1-2 düzeyinde düşüreceği görüşünde.
2022’de bu amaca ulaşılması imkansız hale gelmişti
Ankette, büyüme medyan iddiaları 2024 için %3 ve 2025 için %3.8 olarak şekillenirken, hükümetin her iki yıl için de varsayımı %5.5 düzeyinde bulunuyor.
TCMB, 2021 sonunda faiz indirimlerine başladığından beri fiyat istikrarının, hükümetin büyüme, ihracat ve yatırımı önceleyen siyasetleri sayesinde cari istikrarda kalıcı bir fazlaya ulaşılmasıyla sağlanacağı görüşünü savunuyor.
Ancak Ukrayna’daki savaş ve global sıkı para siyaseti uygulamalarıyla azalan dış talep sebebiyle 2022’de bu amaca ulaşılması imkansız hale gelmişti.
Hükümetin bu yıllar için iddiaları sırasıyla %1.4 ve %0.9 seviyesinde
Ankete katılan 16 ekonomistin medyan varsayımına nazaran 2023’te cari açığın gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYH) %4.4’üne denk gelmesi bekleniyor. Bu sayı hükümetin Eylül ayında yayımladığı Orta Vadeli Program’daki %2.5 maksadının epey üstünde bulunuyor.
Cari açığın 2024’te 3.4% ve 2025’te 2.5% olması beklenirken, hükümetin bu yıllar için kestirimleri sırasıyla %1.4 ve %0.9 düzeyinde.
dunya.com
