Rusya: NATO eski Sovyet devletlerinden çıksın

Hilal SARI

NE OLDU?

Ukrayna’da askeri bir ihtilaf yaşanmasından telaş edilen bu günlerde Rusya ile Batı ülkeleri ortasında ağır bir diplomasi trafiği yaşanmaya devam ediyor. Moskova ise bu görüşmelerdeki kırmızı çizgisinin NATO’nun tüm eski Sovyet devletlerinden çekilmesi olduğunu söylüyor. Bunun manası Avrupa Birliği’ne 1997’den sonra üye olmuş Bulgaristan, Romanya ve doğu Avrupa’daki tüm öbür eski komünist devletlerdeki NATO birliklerinin geri çekilmesi. Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklama, Cenevre’de Rus ve Amerikan Dışişleri Başkanları’nın gerçekleştirdiği görüşmede Moskova’nın müzakerelerde bu talebinden ödün vermeyeceği biçiminde bedellendiriliyor.

NE DEDİLER?

Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov’un Rus Dışişleri Bakanlığı’nın websitesindeki yazılı soru karşılıklarından birinde Rusya’nın taleplerinden birinin de “NATO’nun eski Varşova Paktı ülkelerini de bünyesine katmaya başladığı 1997 yılından bu yana bu ülkelere yönlendirilen tüm yabancı güçlerin, ekipmanların ve mühimmatın geri çekilmesi ve 1997’deki şartlara dönülmesi için başka adımlar atması” olduğunu söylüyor. Lavrov “Bunlara Bulgaristan ve Romanya da dahil” tabirlerini de kullanarak Rusya’nın taleplerinin farklı yorumlanmaması için bu talebin müzakerelerdeki ‘ana’ talepleri olduğu söylüyor.

ABD Lideri Joe Biden geçtiğimiz günlerde Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmek istediğini lisana getirmiş, işgalin küçük olması durumunda NATO’da fikir ayrılıkları çıkabileceğine işaret eden açıklamasıyla Ukrayna’nın tepksini çekmişti.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Avrupa Birliği’nin büyük ölçüde kenardan izlediği ABD – Rusya müzakerelerinde Brüksel’in kâfi kelam sahibi olmamasına dikkat çekerek “Biz Rusya’yla kendi görüşmelerimizi başlatalım” teklifini getirmişti.

Rus Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov ve ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Cenevre’de bir ortaya geldi. Lakin Moskova’nın güvenlik talepleri üzerine yürütülen görüşmelerde iki taraftan gelen açıklamalarda da bir uzlaşıya varılmasının beklenmediği söz edildi.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken görüşme öncesinde yaptığı açıklamada “Diliyorum ve umuyorum diplomasi ve diyalog yollarının hala açık olup olmadığını sınayabilelim. Biz bu patikaya inanmaya devam ediyor, farklılıklarımızı huzur içinde çözebilmek istiyoruz. Bu imtihandan geçebilmemizi umuyorum” dedi. Blinken kelamlarına şöyle devam etti: “Ancak bunun imkansız olduğu anlaşılır ve Rusya Ukrayna’ya yönelik agresyonuna devam ederse, birlikte süratli ve sert bir reaksiyon verme kararımıza da bağlıyız.”

Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov da görüşme öncesinde “Cenevre’deki bu görüşmelerin faydalı olacağını düşündük, çünkü tekliflerimizin hepsine somut cevaplar hazırlamanız ve varlarsa kendi karşı tekliflerinizi sunmanız konusunda size yardımcı olacağını umuyoruz” diye konuştu. Lavrov’un bu tabirleri Rusya’nın bilhassa NATO güçlerinin geri çekilmesine ait talebe Batı’dan çok net karşılıklar istediğine işaret ediyor.

NE OLACAK?

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’un açıklamasında görüşmelerden süratli bir sonuç beklemediğine de işaret etmesi, ABD, NATO ve AB ile Rusya ortasındaki müzakerelerin bir mühlet daha devam edeceği manasına geliyor. Lavrov görüşmeye ait açıklamalarında Washington üzere Moskova’nın Cenevre’deki görüşmelerden elle tutulur sonuçlar çıkmasını beklemediğini belirtti ve “Avrupa tipiniz sırasında bu görüşmeden büyük bir gelişme beklemediğinizi söylemiştiniz. Biz de bu görüşmede büyük bir ilerleme kaydedilmesini beklemiyoruz, tekliflerimize karşılık gelmesini bekliyoruz” sözlerini kullandı.