Seccade siyasetten evvel koleksiyonerlerin ve girişimcilerin gözdesiydi
Toygun ATİLLA yazdı
SECCADE GÜNDEMİ
Ne olduysa, Kemal Kılıçdaroğlu’nun Ulusal Görüş’ün kurucularından eski Adalet Bakanı İsmail Müftüoğlu ile 31 Mart’ta İstanbul’da katıldığı iftar sonrası çekilen fotoğrafı sonrasında oldu.
Seccade, Türkiye’nin gündemine girdi.
Kemal Kılıçdaroğlu’nun ayakkabısı ile seccadenin üzerinde fotoğraf çektirmesi bilhassa iktidara yakın isimlerin öfkesine neden oldu. Kemal Kılıçdaroğlu, özür diledi, “yanlışlık oldu” demesine karşın tartışma sürmeye devam etti.
Günlerdir siyasetin neredeyse ana gündemi oldu.
İSLAM ANSİKLOPEDİSİ’NDE SECCADE
Siyaset seccadeyi kendi açısından tartışadursun, fırsat bu fırsat biz de, seccadenin hem geçmişini hem siyasi tarihteki polemiklerini hem de ticaret hayatındaki yerini yazalım.
Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisinde seccade şu sözlerle yer buluyor: “İlk devir kaynaklarında, Türkiye’de namazlağ yahut namazlık da denilen yaygının Arapça ismi seccadeye(secdeden) rastlanmaz. Lakin kimi muahhar kaynaklar, birinci devirlerde üzerinde namaz kılınan halı-kilim tipi yaygılardan seccade olarak kelam eder”
Günümüze ulaşan en eski seccade örnekleri ise 1905’te F.R.Martin tarafından Konya Alaeddin, 1930’da R.M. Riefstahl tarafından Beyşehir Eşrefoğlu mescitlerinde keşfedilen ve “Konya grubu” denilen Anadolu Selçuklu halılarıdır.
2021’DE DE TARTIŞMA KONUSU OLDU
Seccadenin yakın periyotta, bir öteki polemik konusu olmasının tarihi ise 2021’di.
Seccade bu defa de, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın internet sitesinde
asgari fiyattan değerliye satışa sunulduğundan dolayı eleştirisi konusu oldu.
Diyanet Vakfı’nın e-satış sitesi aracılığı ile satışa sunulan seccadelerin fiyatı 3 bin 500 liraydı. Bu da o tarihte, “asgari fiyattan değerliye seccade satılıyor” denilerek eleştirilmişti.
Diyanet Vakfı’nın e-satış sitesine günümüzde baktığımızda hala seccade satışı sürüyor.
Ancak tenkitlerden dolayı olmalı ki, değerli seccadeler yok. Satışa sunulan seccadelerin fiyatları 200 ile 400 TL ortasında değişiyor.
GİRİŞİMCİLERİN KEŞFİ: CEP SECCADESİ
Türkiye’de seccadenin yaygın kullanımı girişimcileri de bu mevzuda yeni arayışlara itmiş.
2007’de Yenişafak’ta çıkan bir haberde, seccadenin cepte boyuta taşınacak boyutlara getirildiği ve “cep seccadesi” olarak satıldığı söz ediliyor.
Haberde, Çin’den ithal edilen “cep seccadelerinin” dini materyaller satan dükkanlarda satışa sunulduğu belirtiliyor.
TÜİK BİLGİLERİNDE SECCADE
Konu ithalat ve ihracat olunca seccadenin bu husustaki istatistiklerini incelemek için TÜİK bilgilerini inceleyelim dedik.
TÜİK bilgilerinde “seccade” başlığı altında bir unsur bulunmasa da, “Halılar ve başka dokumaya elverişli hususlardan yer kaplamaları” başlığında ithalat ve ihracat datalarına ulaşmak mümkün.
Pek tabi, bu bilgilerde seccadenin, halı statüsünde ihraç ve ithal edildiğini atlamamak gerekiyor.
Bu bilgilere nazaran, 2022 prestiji ile “Halılar ve başka dokumaya elverişli hususlardan yer kaplamaları” ihracatı: 2 milyon 819 bin 299 dolar
İthalat ise, 75 bin 817 dolarlık hacme sahip.
KOLEKSİYONERLERİN DE GÖZDESİ
Seccadeler, antika eser koleksiyoncuları tarafından da ilgi görüyor.
2009’da Londra’daki Sotheby’s Müzayede konutunda yapılan açık artırmada 16.yüzyıldan kalma olduğu sanılan İran seccadesi 6,5 milyon TL’ye alıcı buldu.
Dört kenarı Sultan Murat’a atıfta bulunulan Farsça dizelerle süslü seccadenin ipek, metal ve yün iplik işlemeleri ile dokunduğu ve 1450-1640 yılları ortasında yapıldığı ortaya konmuştu.
Seccadenin, İran Şah’ından Sultan III.Murat’a barış ikramı olarak verildiği sanılıyor.
Koleksiyonerlerin ilgisini çeken bir öteki seccade de, 2010’da tekrar Londra’daki Sotheby’s Müzayede konutunda satışa çıkartıldı.
O seccade, Sultan II.Abdulhamid periyodunun ünlü zanaatkarlarından Zarah Penyamin’in “Padişah Başı” motifli seccadesiydi.
20’nci yüzyılın başlarında dokunmuş. 80 ile 120 bin dolar ortasında bedel biçilen seccadenin en kıymetli özelliği ise Ermeni ustanın seccadenin üzerine “Padişah Başı” ismiyle bilinen özel bir motif işlemiş olması olarak gösterildi.
Sotheby’s halıyla ilgili hazırladığı metinde, “16’ncı yüzyıldaki Osmanlı stilinden etkilenerek yapılan seccade, 1903-1906 ortasında Kumkapı’daki atölyelerin başında bulunan ünlü halı ustası Penyamin’in imzasını taşıyor” denilmişti.
patronlardunyasi.com
