Şirketler giderek gayrimenkul yatırımcısı oluyor
Barış ERKAYA
Borsa İstanbul’da süreç gören şirketler için bilanço takvimi sürüyor. Banka ve öteki finans şirketlerinin bilançolarını kapsam dışı bıraktığımızda 2021 bilançolarında dikkat çeken çok çarpıcı bir bilgi karşımıza çıkıyor. Bu da aslında son periyotta gayrimenkul piyasasında alıcı yahut satıcı olan herkesin de gündelik hayatında karşısına çıkan bir durumun şirketlerin mali tablolarına yansıması ayrıyeten. Birçok şirketin yeni bir strateji değişikliğini ortaya koyuyor.
GAYRİMENKUL KALEMİNE DİKKAT!
Ana faaliyeti ve var oluş sebepleri zati bu olan gayrimenkul yatırım iştiraklerini da hesaba katmazsak şu ana kadar finansal tablolarını açıklayan 7 BIST şirketini baz alalım. Mali tabloların faal tarafında yer alan “yatırım hedefli gayrimenkul kalemi”, şirketlerin üretim faaliyetlerinde kullandığı arsa ve binaların dışında kalan mülklerini söz ediyor. Bu 7 şirketin birçoklarının yatırım maksatlı gayrimenkulleriyle ilgili faal bir yatırım ve değerleme stratejisi uyguladığı görülüyor. Yani 1 yıla yakın vakittir gayrimenkul fiyatlarında yaşanan inanılmaz artışları bilanço datalarına yansıtmaya başlamış durumdalar. Daha evvel bu kadar süratli bedel artışlarının seçkin görüldüğü vakitlerde, yatırım maksatlı gayrimenkul portföyleri bilanço içerisinde önemli yekunlar oluşturmazken bilhassa 2021 yıl sonu bilançolarında bu portföyler önemli sayılara gerçek ilerlemeye başlamış durumda.
PORTFÖY PAHASINDA YÜZDE 67 ARTIŞ
Örneğin bahsi geçen 7 şirketin 2020 sonunda yatırım emelli gayrimenkul portföylerinin bedeli 1 milyar 383 milyon TL düzeyindeyken 2021 sonu itibariyle bu portföylerin pahası 2.3 milyar TL’ye çıkmış görünüyor. Yani son 1 yılda gayrimenkul yatırımlarının bedeli ortalama yüzde 67 artmış. Ki birtakım şirketlerde bu artış birkaç misline çıkıyor. Elbette dediğimiz üzere bu artışlar yalnızca yatırım hedefli gayirmenkullerin yansıması. Bir de üretim tesislerinin ve üzerinde heyeti olduğu emlakın paha artışları var. Şirket ismi vermeden bir örnek: Bir şirketin üretim operasyonunda kullandığı bir binanın bedelinde 2020’den 2021’e yalnızca yüzde 14.5 artış varken tıpkı binanın üzerinde bulunduğu yerin kıymeti yüzde 59 artmış durumda. Tıpkı yerin 2020’de paha artışı ise yalnızca yüzde 7.8 düzeyindeymiş.
ŞİRKET DEĞERLEMELERİNİ ETKİLEYEBİLİR
Gayrimenkul yatırım iştiraklerinin portföyleri ise (şu ana kadar bilanço açıklayan 9 şirket için) ortalama yüzde 58 artmış durumda. Yüzde 100’ün üzerinde portföy kıymeti artıran şirketler de var. Bu datalara bakılırsa şirketler gayrimenkul fiyatlarındaki değişimleri önemli halde bilanço idaresinde kullanmaya başlıyor. Bu da direkt şirket değerlemelerini etkileyebilecek bir gelişme. Önümüzdeki bilançoları bu açıdan da ayrıntılı incelemekte yatırımcılar açısından yarar var. Zira ana faaliyeti üretim olan bir şirketin gayrimenkul yatırımlarının piyasa kıymetine oranı yüzde 10’lara çıkıyorsa orada yakından izlenmesi gereken bir strateji olabilir
