Soğan fiyatları neden durdurulamıyor
Eneshan SOLMAZ
SOĞANDA ÜRETİM AZALDI, TALEP KARŞILANAMIYOR
Tarım üreticisi, çiftçi Nihat Babaözü, soğan fiyatlarındaki artışın üretici ayağındaki nedenleriyle ilgili, soğanın geçen yıl az ekildiğine vurgu yaparak şunları söyledi.
“Soğan çiftçinin davranışları nedeniyle artış yahut azalış gösterir. Soğan 1 yıl para eder 1 yıl etmez. Evvelki yıl soğan para etmediği için çiftçi az ekti ve bu sene fiyatların yükselmesine neden oldu. 2 sene evvel 140 ton soğan tohumu satılırken geçen yıl yalnızca 47-48 ton civarında tohum satıldı. Üretim az oldu ve münasebetiyle fiyat yükseldi.
ÇİFTÇİ MALİYETLER YÜKSELİNCE DAHA AZ EKİM YAPTI
Nevşehirli soğan üreticisi Yasin Sünbül ise artan tohum ve gübre fiyatlarının eser ekimimi yarı yarıya azalttığını söz ederek şunları söyledi.
“Önceki yıl 80 dönüm toprakta soğan ekimi yaptık. Kazandığımız para yeni ekim etabında maliyetleri karşılamayacağı için bu yıl 40 dönüm yerde ekim yaptık. Birçok çiftçi de bu durumu yaşadı. Sonuç olarak eser az olduğu için fiyatlarda yüksek oldu.”
“SOĞAN TARLADAN YÜKSEK FİYATLA GELİYOR”
İstanbul Anadolu yakası Ataşehir hâl esnafı Ferhat Karaca eser fiyatlarıyla ilgili olarak “sürekli kontrol altında olduklarını” söyledi. Karaca “Burada hâl esnafı tüm mallarının giriş çıkışı ile kontrole tâbi. Ucuz gelen bir malı yüksek satma bahtımız zati yok. Soğan tarladan yüksek fiyata geliyor. Yalnız artan maliyetler karşısında sarfiyatları bizden daha da çok artan perakende esnafı başka eserlerde de fiyatı yükseltmek durumunda kalabilir.
PERAKENDECİLERDEN KARŞILIK YOK
Gıda Perakendecileri Derneği ve Türkiye Perakendeciler Federasyonu “Hal fiyatlarının çok üzerinde fiyatları olan eserlerle ilgili sorularımızı cevapsız bıraktı.
DİĞER ESERLERDE DURUM NASIL?
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, 28 Şubat ile 17 Mart ortasında geçen süreçte üreticiyle market ortasındaki en fazla fiyat farkının yüzde 344,7 ile limonda görüldüğünü bildirdi.
Limon ve ıspanak fiyatı bu periyotta hâlde düşerken markette artış gösterdi. Elma ve marul fiyatı da hâlde değişmezken perakende satışta fiyatı artış gösterenler ortasında oldu. Soğanda ise durum biraz farklı, hem üretici de hem perakende de fiyatı artanlar ortasına girdi. Çiftçi Nihat Babaözü bu fiyat artışlarıyla ilgili olarak şunları söyledi;
HAVA KURALLARI, KOOPERATİFLEŞME VE SURİYELİ ETKİSİ
Limonda 2 yıl üst üste soğuk ve dolu vurdu. Buna ek olarak ilaç maliyetleri yükseldi. Üreticide rastgele bir kooperatifleşme olmadığı için malını zamsız, yok kıymetine, ucuza sattı. Limonda tüccarlık yapanlar yüklü olarak Arap ve Suriyeli. Bu şahıslar vatandaşı zorda bıraktılar. Dolu yağışı ve sarsıntısı fırsat bilip esere artırım yaptırdılar. Üreticiden düşük fiyata alıp piyasaya değerliye verdiler.
Ispanak, marul ve elmada da durum böyle… Kooperatifleşme olmadığı için çiftçi mal elimde kalmasın diye üretim kıymetine hatta az daha altına malı satıyor lakin nihayetinde marketler artan maliyetlerini münasebet göstererek fiyatlarını yükseltiyor.
Fiyatlar aslıda bu maliyetlerle olağan lakin üretici değil aracı ve perakendeci kazanıyor.”
patronlardunyasi.com
