SPK kişisel yatırımcının halka arzdan istifade edebilmesi için bir dizi tedbir aldı.

Borsaya yeni gelen şirket paylarına son yıllarda önemli bir ilgi var. Milliyet’ten Zeynep Aktaş’ın haberine nazaran; halka arz sonrası paylardaki paha artışı ise ilginin güçlü kalmasındaki temel motivasyon. Geride kalan 4,5 yılda yeni halka arz paylarına olan talep her geçen gün artarak devam etti. Halka Arz Endeksi’nin geçmiş performansı da bu yükselişi teyit eder nitelikte.

Ağustos 2018’de BIST Halka Arz Endeksi en düşük 1.088’e kadar inerken şimdilerde 45.620 düzeyinde bulunuyor. Geçen 4,5 yılda endeks yaklaşık 42 kat artış kaydetti. Bu da neredeyse her yıl 10 kat büyümeye denk geliyor.

EŞİTSİZLİĞİ ÖNLEYECEK

Borsaya yeni gelen payların güçlü çıkışlar yaşaması yatırımcı nezdinde halka arzları canlı tutarken her geçen gün ilginin daha da yükselmesine imkan veriyor. Artan ilgiye paralel olarak kişisel yatırımcı cephesindeki fırsat eşitliğini ortadan kaldıran uygulamalar ise daha fazla göze batar oldu. Bilhassa güçlü sermayeye sahip ferdî yatırımcıların sahip oldukları avantajlar daha fazla hisse almalarına yol açtı. Sonuçta ise halka arz sonrası yaşanan süratli çıkışlarda bu kesim epey yüksek yararlar elde etti. Bu da bilhassa hudutlu bir bütçeye sahip ferdî yatırımcının aleyhine bir görünüme yol açtı. Yaşanan gelişmeleri yakından takip eden SPK ise geçen hafta aldığı yeni kararlarla yaşanan bu çarpık durumu önleyici düzenlemelere gitti.

SPK’nın 30 Mart 2023 tarihinde aldığı yeni kararlar, kişisel yatırımcılar ortasındaki fırsat eşitliğini sağlamayı hedefliyor. Bu kararlar, bilhassa de kısıtlı bütçeye sahip kişisel yatırımcıların menfaatlerinin korunması emeli taşıyor.

SPK’nın yeni kararlarıyla birlikte halka arzlara katılan bireylerin daha fazla pay alma imkânı mümkün olabilecek. Halka arzlar ferdi yatırımcılar için alternatif sağladıkça kazandırmaya
Talep toplama şartları değişti

– Kişisel yatırımcı kümesindeki tüm yatırımcılara oransal değil eşit dağıtım yapılacak.

– Yatırımcılar içinde yer aldığı kümeye tahsis edilen toplam meblağın ¼’ünden fazla talepte bulunamayacak.

– Kâfi talep gelmesi halinde, yurt içi kurumsal yatırımcılar toplam meblağının yüzde 1’den fazla alamayacak. Portföy idare şirketleri için bu hudut yüzde 3 olacak.

– Özel ve hür fonlar ile teşebbüs sermayesi yatırım fonlarının ilettiği talepler kurumsal yatırımcı kümesi içinde değerlendirilmeyecek.

– Halka arzda içsel bilgiye ulaşabilecek bireyler listesinde yer alan şahıslar, eşleri ve birinci derece akrabaları, yurt içi kişisel yatırımcı kümesi dışında kalan öbür hiçbir tahsisat kümesinden talepte bulunamayacak.

– Kâfi talebin gelmediği kümedeki hisseler öncelikle yurt içi ferdî yatırımcı kümesine aktarılacak.

YENİ UYGULAMALARLA İLGİLİ 4 SORU VE 4 CEVAP

1-) Borsada satış yolu sonu ne oldu?
Piyasa pahası 750 milyon TL ve altında olan halka arzlarda borsada satış formülü uygulanacak.

2-) Talep toplama tekniğinde ne değişti?

– Bütün ferdî yatırımcılar eşit hisse alacak.

– Kurumsal görünümlü kişiseller de ferdi kümeye dahil edilip daha fazla hisse alamayacak.

– Şirket çalışanları ya da içsel bilgiye sahip bireyler de kişisel kümeye dahil edilecek ve başka bir tahsis alamayacaklar.

– Kâfi talebin gelmediği öbür kümelere tahsis edilen hisseler yurt içi ferdi kümesine aktarılacak.

3-) Dublör alımlar engellenecek mi?

– SPK dolanbaçlı yollarla transferlerin önünü kapattı. Bir kurumsal yatırımcının kendi portföyü için aldığı hisseler kişisel yatırımcı hesaplarına aktarılamayacak.

– Halka arzdan hisse alanlar 90 gün boyunca borsa dışında satış yapamayacak, diğer yatırımcı hesaplarına virman yapamayacak. Borsada özel buyrukla satamayacak. Mevcut ortaklar için bu müddet 180 gün olacak.

4-) Alınan kararlar kâğıt üzerinde kalır mı?

SPK aldığı kararların kâğıt üzerinde kalmaması için ihraççı yahut aracı kurumlara ikazda bulunarak yatırımcının uğradığı ziyandan kusurları oranında sorumlu olacaklarını hatırlattı. Yani kararlara uymayan ihraççı ve aracı kurumlar yatırımcıların uğradığı ziyanı karşılamak zorunda kalabilecekler.
SPK halka arz kararlarının 6 etkisi

1. Ferdî yatırımcı kümesine oransal değil eşit dağılım getiriyor.

2. Bireylerin öbürleri ismine olan alımlarını kısıtlıyor.

3. Kurumsal yatırımcı görünümlü kişisel yatırımcıların fazla hisse almasını engelliyor.

4. Kurumsal yatırımcıların dublör (bireyseller için) alımlarını kısıtlıyor.

5. Al satçı kümede gördüğü kurumsal yatırımcının alımlarını kısıtlıyor.

6. Kararlara uyulmamasının maddi sorumluluklarını hatırlatıyor.

patronlardunyasi.com