Trendyol, artırım oranını yükseltti: 12.500 TL+KDV garantisi verdi
Online alışveriş sitesi Trendyol’da şahıs şirketi ile hizmet veren kontratlı teslimatçıların, yüzde 11’lik artırımı protesto etmek maksadıyla yaptığı hareketler sonuç verdi. Bugün geri adım atan Trendyol’dan yapılan açıklamaya nazaran kontratlı teslimatçıların, aylık toplam hak edişlerinin 12 bin 500 TL + KDV olacağı garanti edildi. Trendyol, mukavele kapsamında paket fiyat başı fiyattan fazla hakedişlerinin garanti edilmesinin daha kıymetli olduğunu da vurguladı. Trendyol yol evvelki gün yaptığı açıklamada da hakedişlerin 10 bin liranın altında kalmadığını belirtmişti. Trendyol Express teslimatçıları ise bu ölçüsü kâfi bulmamış, masraflar düşünüldüğünde ellerine geçen paranın yarı yarıya azaldığını tabir etmişti.
Trendyol yaptığı açıklamada bilhassa hareket yapan kuryelerin, şahıs şirketiyle taşıma kontratları kapsamında iş ortaklarını olduklarını belirterek şunları söyledi: “Sahibi oldukları ticari işletmeleri aracılığıyla, şirketimizle imzaladıkları taşıma kontratları kapsamında, kendi işletmelerine ilişkin araçlarla taşıma hizmeti sunan iş ortaklarımızla, mevcut iş modelimiz doğrultusunda, taşıyıcı iş ortaklarımıza taşıdıkları paket başına ödeme yapılmakta; “iş ortağı dayanak paketleriyle” de aylık hakedişlerinin aşikâr bir düzeyin üzerinde kalması sağlanıyor. 2022 yılı içinde, bir taşıyıcı iş ortağının faaliyet gösterdiği mühlete bağlı olarak taşıdığı paket sayısına nazaran toplam hakedişinin aylık en az 12 bin 500 TL+KDV olması, iş ortaklarımızın da beklentilerini karşılar formda, garanti altına alındı. Mevcut savlarda ise, yalnızca “iş ortağı takviye paketleri”nde geçerli olan hizmet bedeli artış oranı ön plana çıkarıldı. Tek başına bu oran üzerinden kıymetlendirme yapmak eksik ve aldatıcı sonuçlar ortaya çıkarıyor. Trendyol tüm iş ortaklarının memnuniyetini her şeyin önüne koyan bir şirket. Bundan sonra da bu türlü olmaya devam edecek.
İki gün evvel kontak kapatma aksiyonlarına başlayan çalışanlar, bugün uzun konvoylar halinde Trendyol’un Maslak’taki genel merkezi önünde toplanmışlardı. İstanbul’un tamamında, Trakya bölgesinde ve başka vilayetlerde dün kendi şubesinin önünde kontak kapatma aksiyonu yapan Trendyol Express teslimatçıları, aslında hakedişlerinden ellerine kalan ölçünün farklı olduğunu savunuyor. Son devirde bilhassa artan masraflarının bellerini büktüğünü söyleyen Trendyol Express teslimatçıları, ellerine geçen paranın yarı yarı azaldığını tabir etmişti.
Türkiye’de şahıs şirketi olan 50 bin kurye çalışıyor
Salgınla birlikte işçi-işveren bağlantıları dönüşüme uğradı. Günümüzde pek çok kurye, kargo ve nakliye firması, çalışan istihdam etmek yerine dağıtım ve taşıma işlerini şahıs şirketi açılışı yapan bireylere veriyor. Bu biçimde patron emekçi alakası yerini asıl işveren-alt patrona bırakırken İstanbul’da en az 20 bin, Türkiye genelinde ise 50 bin kadar kendi vergi açılışını yapmış kurye çalışıyor. Son periyotta çok fazla tercih edilen bu modelin birinci bakışta her iki taraf için de aşikâr avantajlar sağladığı görülüyor. Bilhassa alt patronluğu seçen bireyler, bu modelde bir maaşlı çalışana nazaran daha fazla fiyat alabiliyor. Lakin, SSK bağı, kıdem, yıllık müsaade üzere özlük haklarından da vazgeçiyor. Çalışma saatleri ise fiyatlı çalışanlara nazaran daha uzun olabiliyor. Toplumsal güvenlik uzmanları, Toplumsal Güvenlik Mevzuatı’na nazaran doğan birtakım yükümlülükleri olan firmaların mali yüklerini azaltmak için bu cins çalışma tekniklerine gidebildiğini hatırlatıyor.
Kontratlı teslimat modeli nedir?
Kontratlı teslimat modelinde Trendyol, şahıslardan şahıs şirketi kurmasını, 5 yaşından küçük bir araca sahip olmasını istiyor. Mukaveleyi de o denli yapıyor. Böylelikle çalışan işe alarak gireceği SGK üzere masraflardan ve yükümlüklerinden de muaf oluyor. Mukavele kurallarına nazaran bu bireyler, birebir anda öteki firmaların eserlerini taşıyamıyor. Son periyotta çok tanınan olan formülle çalışan bireyler, artan masraflarla birlikte zorluk çekmeye başladıklarını belirterek, aksiyona başlamışlardı. Hareketleri tüm Türkiye’de ses getirdi.